De deal werd gesloten ondanks het feit dat Israël beweert dat het de overdracht van defensietechnologie naar Myanmar heeft stopgezet na een uitspraak van 2017 door het Israëlische Hooggerechtshof, volgens een juridische klacht die onlangs werd ingediend bij de Israëlische procureur-generaal en zondag werd bekendgemaakt.

Hoewel de uitspraak op verzoek van de staat onderworpen was aan een zeldzaam spreekverbod en de media de uitspraak niet kunnen citeren, heeft de Israëlische regering bij talloze gelegenheden publiekelijk verklaard dat de uitvoer van defensiegoederen naar Myanmar verboden is.

In de klacht, die wordt geleid door de vooraanstaande Israëlische mensenrechtenadvocaat Eitay Mack, die het voortouw nam in de campagne voor de uitspraak van het Hooggerechtshof, wordt opgeroepen tot een strafrechtelijk onderzoek naar de deal. De aanklacht beschuldigt Cognyte en niet bij naam genoemde ambtenaren van het ministerie van Defensie en het ministerie van Buitenlandse Zaken die toezicht houden op dergelijke deals van "medeplichtigheid aan misdaden tegen de menselijkheid in Myanmar".

De klacht werd ingediend namens meer dan 60 Israëli's, waaronder een voormalige voorzitter van het parlement en prominente activisten, academici en schrijvers.

De documenten over de deal, verstrekt aan Reuters en Mack door de activistengroep Justice for Myanmar, zijn een brief van januari 2021 met bijlagen van Myanmar Posts and Telecommunications (MPT) aan lokale regelgevende instanties waarin Cognyte wordt genoemd als de winnende verkoper voor onderscheppingstechnologie en waarin wordt opgemerkt dat de aankooporder werd uitgegeven "voor 30 december 2020".

Onderscheppingsspionware kan de autoriteiten de macht geven om gesprekken af te luisteren, sms-berichten en webverkeer inclusief e-mails te bekijken en de locaties van gebruikers te traceren zonder de hulp van telecom- en internetbedrijven.

Vertegenwoordigers van Cognyte, de militaire regering van Myanmar en MPT reageerden niet op meerdere verzoeken van Reuters om commentaar. Het Japanse KDDI Corp en Sumitomo Corp, die belangen hebben in MPT, weigerden commentaar te geven en zeiden dat ze niet op de hoogte waren van details over het onderscheppen van communicatie.

De procureur-generaal van Israël reageerde niet op verzoeken om commentaar op de klacht. Het ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde niet op verzoeken om commentaar over de deal, terwijl het ministerie van Defensie weigerde commentaar te geven.

Twee mensen met kennis over de afluisterplannen van Myanmar vertelden Reuters afzonderlijk dat het Cognyte systeem getest werd door MPT. Ze wilden niet geïdentificeerd worden uit angst voor vergelding door de junta van Myanmar.

MPT gebruikt afluister-spionagesoftware, een bron met directe kennis van de zaak en drie mensen die op de hoogte zijn gehouden van de kwestie vertelden Reuters, hoewel ze de verkoper niet noemden. Reuters kon niet achterhalen of de verkoop van Cognyte onderscheppingstechnologie aan MPT was afgerond.

Zelfs vóór de staatsgreep was er in Israël al publieke bezorgdheid ontstaan over de defensie-export van het land naar Myanmar na het brute optreden van het leger in 2017 tegen de Rohingya-bevolking van het land terwijl de regering van Aung San Suu Kyi aan de macht was. De onderdrukking was de aanleiding voor de petitie onder leiding van Mack, die het Hooggerechtshof vroeg om de wapenexport naar Myanmar te verbieden.

Sinds de staatsgreep heeft de junta duizenden mensen vermoord, waaronder veel politieke tegenstanders, volgens de Verenigde Naties.

COGNYTE ONDER VUUR

Veel regeringen over de hele wereld staan toe dat zogenaamde "legale onderscheppingen" gebruikt worden door wetshandhavingsinstanties om criminelen te vangen, maar de technologie wordt normaal gesproken niet gebruikt zonder enige vorm van wettelijke procedure, zeggen cyberbeveiligingsdeskundigen.

Volgens leidinggevenden uit de industrie en activisten die eerder door Reuters zijn geïnterviewd, gebruikt de junta van Myanmar invasieve spionagesoftware voor telecommunicatie zonder wettelijke garanties om de mensenrechten te beschermen.

Mack zei dat de deelname van Cognyte aan de aanbesteding in tegenspraak is met verklaringen van Israëlische functionarissen na de uitspraak van het Hooggerechtshof dat er geen beveiligingsexport naar Myanmar was gedaan.

Hoewel het onderscheppen van spyware meestal wordt omschreven als "dual-use" technologie voor civiele en defensiedoeleinden, stelt de Israëlische wet dat "dual-use" technologie wordt geclassificeerd als defensie-uitrusting.

De Israëlische wet vereist ook dat bedrijven die defensiegerelateerde producten exporteren licenties aanvragen voor export en marketing wanneer ze deals afsluiten. In de juridische klacht staat dat alle ambtenaren die Cognyte licenties hebben verleend voor Myanmar-deals onderzocht moeten worden. Reuters kon niet achterhalen of Cognyte dergelijke vergunningen had gekregen.

Rond de tijd van de 2020-deal was de politieke situatie in Myanmar gespannen omdat de militairen de resultaten van de door Suu Kyi gewonnen verkiezingen betwistten.

Het Noorse Telenor, voorheen een van de grootste telecombedrijven in Myanmar voordat het zich vorig jaar uit het land terugtrok, zei ook in een briefing en verklaring van 3 december 2020 dat het zich zorgen maakte over de plannen van de Myanmarese autoriteiten voor een wettige onderschepping vanwege onvoldoende wettelijke garanties.

Het op Nasdaq genoteerde Cognyte werd in februari 2021 afgesplitst van Verint Systems Inc, een baanbrekende reus in de Israëlische cyberbeveiligingsindustrie.

Cognyte, dat in zijn laatste boekjaar $474 miljoen aan jaarinkomsten had, werd in 2021 ook verbannen van Facebook. Facebook-eigenaar Meta Platforms Inc zei in een rapport dat Cognyte "het beheren van nepaccounts op sociale mediaplatforms mogelijk maakt".

Meta zei dat haar onderzoek klanten van Cognyte in verschillende landen zoals Kenia, Mexico en Indonesië had geïdentificeerd en dat hun doelwitten journalisten en politici waren. De klanten en doelwitten werden niet geïdentificeerd.

Meta heeft niet gereageerd op een verzoek om verder commentaar.

Het Noorse staatsinvesteringsfonds heeft vorige maand Cognyte uit zijn portefeuille gehaald, met de mededeling dat staten waarvan gezegd werd dat ze klant waren van zijn bewakingsproducten en -diensten "beschuldigd zijn van zeer ernstige mensenrechtenschendingen". Het fonds noemde geen staten.

Cognyte heeft niet publiekelijk gereageerd op de beweringen van Meta of het Noorse staatsinvesteringsfonds.