Ooit gekwetst door crises en deflatie, wint de euro aan populariteit onder reservebeheerders van centrale banken dankzij een terugkeer naar positieve rentes en geopolitiek die de aantrekkingskracht van de koning dollar op de proef stelt.

Ruwweg één op de vijf van de 75 centrale banken die zijn onderzocht door de in Londen gevestigde denktank OMFIF, verwacht de komende twee jaar meer euro's aan te houden, zo blijkt uit het onlangs gepubliceerde rapport 2023.

Terwijl 7% het eurobezit dacht te verminderen, was de nettovraag hoger dan voor welke andere valuta dan ook tijdens de periode en een sprong van de 2021 en 2022 enquêtes van reservebeheerders die bijna $5 biljoen controleren.

Verschuivingen kunnen jaren duren. De dollar, die 60% van de wereldwijde reserves uitmaakt tegenover 20% voor de euro, zal zijn kroon niet van de ene op de andere dag verliezen.

Toch wijzen de positievere vooruitzichten voor de euro erop dat er opmerkelijke veranderingen plaatsvinden.

Om te beginnen heeft het verlaten van de negatieve rentetarieven door de Europese Centrale Bank in 2022 de rente op staatsobligaties in de eurozone na bijna een decennium onder de 0% opgedreven.

Het Duitse 10-jaars Bund-rendement is sinds eind 2022 boven de 1,9% gebleven.

"Nu de euro positief rendeert, willen (reservebeheerders) hun valutatoewijzing aan de euro verhogen en specifiek weg van de dollar," zei Taylor Pearce, senior econoom bij OMFIF.

"Sommige centrale banken hadden, omdat de euro niets opbracht, een groter aandeel dollars en vooral in dollar luidende staatsobligaties aangehouden."

De Poolse centrale bank, waarvan de reserves gedomineerd worden door in dollars en euro's luidende activa, vertelde Reuters dat zij weliswaar geen commentaar gaf op veranderingen in reserves, maar dat "de verwachte rendementen op middellange termijn voor staatsobligaties uit de eurozone aanzienlijk zijn verbeterd, wat de aantrekkingskracht van de beleggingscategorie zeker vergroot".

Roemenië zei van plan te zijn om het streefgewicht van euro's in zijn reserves op 40-75% te houden; het huidige aandeel is ongeveer 59%.

Reuters nam contact op met 10 centrale banken in Europa, Afrika en Azië; twee banken weigerden hun intenties toe te lichten vanwege de gevoeligheid van de markt en zes banken reageerden niet.

DE-DOLLARISATIE

Terwijl een energieschok en oorlog in Europa de euro hebben gekwetst, hebben de rivaliteit tussen de Verenigde Staten en China en de gevolgen van de oorlog van Rusland in Oekraïne de discussie over diversificatie weg van de dollar aangewakkerd.

De Verenigde Staten, Europa en anderen hebben voor ongeveer $300 miljard aan Russische activa bevroren nadat het land Oekraïne was binnengevallen, wat analisten in China ertoe aanzette om te evalueren hoe het het verlies van toegang tot dollars zou kunnen verzachten.

Verschillende valuta's, waaronder de euro, zouden kunnen profiteren van de-dollarisatie.

Uit de OMFIF-enquête bleek dat netto 13% van de reservebeheerders van plan is om de komende twee jaar meer Chinese yuan aan te houden, hoewel dat minder is dan de 30% in 2022.

"Europa heeft het buitenlands beleid van de VS ten opzichte van China of het Midden-Oosten niet echt gevolgd," zei Stephen Jen, CEO van Eurizon SLJ Capital. "Een verschuiving van de balans in toewijzingen van dollars naar euro's is heel logisch."

Het aandeel van de dollar in de totale deviezenreserves is gedaald van ongeveer 72% in 2000 naar 59% in 2023, zo blijkt uit gegevens van het IMF. Het aandeel van de yuan is gestegen.

Hoewel ze nog steeds in het niet vallen bij de Amerikaanse Treasury-markt van $26,5 biljoen, hebben "veilige" Europese activa een impuls gekregen door de stijgende verkoop van obligaties om de uitgaven te financieren en de gezamenlijke uitgifte van EU-obligaties tot 800 miljard euro voor het post-COVID-herstel. Er wordt gesproken over nog meer gezamenlijke emissies voor defensie.

De buitenlandse interesse neemt ook toe.

België zag de vraag van niet-Europese beleggers naar een obligatie met een looptijd van 10 jaar die in januari via een syndicaat van banken werd verkocht, verdubbelen in vergelijking met een vergelijkbare obligatieverkoop een jaar geleden.

Het hoofd van het schuldagentschap, Maric Post, zei dat de meeste buitenlandse beleggers uit Azië kwamen en dat de toegenomen belangstelling van openbare instellingen afkomstig was van centrale banken wereldwijd.

Aziatische beleggers namen 34% en 27% voor hun rekening van twee van de drie obligaties die dit jaar door de supranationale instelling European Financial Stability Facility werden verkocht, wat volgens haar een stijging is ten opzichte van de afgelopen jaren. "Naast de grootste economieën in Azië begonnen ook enkele kleinere beleggers te kopen, wat ik als zeer positief zag, en we begonnen ook Afrikaanse beleggers in onze boeken te krijgen naast beleggers uit het Midden-Oosten," zei EFSF en CFO van het Europees Stabiliteitsmechanisme Kalin Anev Janse.

De Europese cohesie en eenheid na COVID en de oorlog in Oekraïne werden door beleggers en analisten allemaal als positief gezien.

"In 2011 had ik moeite om Europa te verkopen, op sommige beleggersbijeenkomsten werd ik eruit gegooid als ik positief was over Europa," zei Anev Janse.

"Als ik nu zeg dat ik positief ben over Europa, zeggen ze 'ja, daar zijn we het mee eens'.

(Verslaggeving door Dhara Ranasinghe en Alun John in Londen, Aanvullende rapportage door Yoruk Bahceli in Amsterdam, Gergely Szakacs in Boedapest, Luiza Ilie in Boekarest, Kopano Gumbi in Pretoria, Chris Mfula in Lusaka, Chijioke Ohuocha in Abuja, Duncan Miriri in Nairobi, Maxwell Akalaare Adombila in Accra en Miguel Gomes in Luanda; Bewerking door Emelia Sithole-Matarise)