Na het neerslaan van de protesten tegen zijn bewind in 2011 en de daaropvolgende burgeroorlog is de terugkeer van zijn regering naar de Arabische Liga een signaal dat er een einde komt aan het isolement van zijn door oorlog geteisterde land.

Saoedi-Arabië, Qatar en anderen steunden jarenlang de anti-Assad-rebellen. Maar het Syrische leger, gesteund door Iran, Rusland en paramilitaire groepen, heeft het grootste deel van het land weer onder controle.

Hoewel de Arabische landen Assad uit de kou lijken te hebben gehaald, eisen ze nog steeds dat hij de bloeiende drugshandel in Syrië aan banden legt en dat oorlogsvluchtelingen kunnen terugkeren.

Maar het blijft een opvallend herstel van het lot van de Syrische leider.

"Dit is inderdaad een triomfantelijk moment voor Bashar al-Assad, omdat hij weer wordt toegelaten tot de Arabische Liga, de Arabische wereld, nadat hij er meer dan tien jaar door is gemeden en geïsoleerd", aldus David Lesch, hoogleraar geschiedenis van het Midden-Oosten aan de Trinity University in Texas.

Verschillende landen, waaronder Qatar en Koeweit, hebben zich uitgesproken tegen de terugkeer van Assad. Maar de top zal onderstrepen hoe Qatar zijn ambities om een belangrijke diplomatieke speler in de regio te worden heeft teruggeschroefd en de vooraanstaande rol van Saudi's heeft aanvaard.

Assad is niet de enige splijtzwam onder de Arabieren. De Liga is ook verdeeld over kwesties als normalisatie met Israël en steun aan de Palestijnse zaak, de regionale rol van Turkije en Iran, en welke kant moet worden gekozen in de gepolariseerde wereldpolitiek.

In de Rode Zee-stad Jeddah zijn ook gezanten van de strijdende militaire facties van Soedan aanwezig. Dat lopende conflict zal naar verwachting de besprekingen domineren. Saudi-Arabië is al weken gastheer voor besprekingen over een staakt-het-vuren en humanitaire kwesties in Sudan.

SAMENWERKEN

Het koninkrijk wil de wereldgemeenschap de boodschap sturen dat de Arabieren zullen samenwerken, aldus Abdullah Baaboud, leerstoelhouder voor islamitische gebiedsstudies aan de Waseda Universiteit in Tokio.

"Dat helpt Riyad niet alleen voor zijn status in het Midden-Oosten, maar ook daarbuiten als het gaat om de omgang met internationale machten, of dat nu de Verenigde Staten, Europa of China zijn", aldus Baaboud.

Washington staat sceptisch tegenover de terugkeer van Assad in de Arabische gelederen. Een tweepartijengroep van Amerikaanse wetgevers heeft vorige week een wetsvoorstel ingediend om de Amerikaanse erkenning van Assad als president van Syrië tegen te houden en Washington beter in staat te stellen sancties op te leggen.

Zijn terugkeer naar de Arabische Liga zal waarschijnlijk opnieuw vragen oproepen over zijn staat van dienst op het gebied van de mensenrechten.

Regeringstroepen hebben tijdens de Syrische burgeroorlog meer dan twee dozijn keer chemische wapens gebruikt, aldus VN-onderzoekers naar oorlogsmisdaden. Syrië heeft herhaaldelijk ontkend chemische wapens te hebben gebruikt.

Maar Assad is veerkrachtig gebleken, ondanks de druk van westerse mogendheden en Arabische landen die zijn vijanden in de oorlog steunden.

De Syrische crisis en andere regionale conflicten, waaronder Jemen en Libië, stellen de Arabische Liga, die vaak wordt ondermijnd door interne verdeeldheid, voor nieuwe uitdagingen. Arabische leiders stellen dat veiligheid belangrijker is dan democratie.

"Saudi-Arabië en andere regionale actoren zijn de afgelopen jaren inderdaad bereid geweest om een vorm van autoritaire stabiliteit in de regio te consolideren", aldus Joseph Daher, hoogleraar aan het Europees Universitair Instituut in Florence, Italië.

"Ondanks de voortdurende rivaliteit tussen verschillende staten... hebben zij een gemeenschappelijk standpunt om terug te keren naar een situatie zoals die bestond vóór de opstanden in 2011."

De top van dit jaar komt ook op een moment dat Egypte, Tunesië en Libanon worstelen met een op hol geslagen inflatie, werkloosheid en volkswoede.

Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten hebben echter een nieuwe toon gezet voor tijden van crisis, door te zeggen dat het tijdperk van vrijblijvende hulp die de Golfstaten anderen bieden, voorbij is.