Nu een nieuwe nultolerantiewet voor ontbossing van de Europese Unie opdoemt, hebben verschillende grote beleggers aan Reuters laten weten dat ze zich zorgen maken over hun blootstelling aan deze kwestie, waarbij sommigen zeggen dat ze wellicht zullen stoppen bij producenten van consumptiegoederen met "riskante" toeleveringsketens.

De EU bereikte in december overeenstemming over een nieuwe regel om te voorkomen dat bedrijven koffie, rundvlees, soja, rubber, palmolie en andere grondstoffen die verband houden met ontbossing, op haar markt verkopen. Bedrijven moeten bewijzen dat hun toeleveringsketen niet bijdraagt aan de vernietiging van bossen of een boete krijgen die kan oplopen tot 4% van hun omzet in een EU-lidstaat.

Het Duitse Union Investment, een top-20 investeerder in Unilever en Reckitt, schreef vorig jaar 56 consumptiegoederenbedrijven aan om meer te weten te komen over ontbossing in hun toeleveringsketens.

"De boetes kunnen een risico vormen voor de prestaties van deze bedrijven op de aandelenmarkt," zei Henrik Pontzen, hoofd ESG bij Union Investment, dat ongeveer 424 miljard euro ($467 miljard) aan vermogen onder beheer heeft en belangen heeft in Nestle, Pepsico, Danone, Beyond Meat en L'Oreal.

Uit een intern document van Union Investment dat door Reuters is ingezien, blijkt dat het bedrijf slechts 30 reacties heeft ontvangen op haar verzoek. Daarvan zeiden slechts 14 bedrijven dat ze zero-deforestation doelstellingen hadden.

"Als grote investeerder is dit zeer atypisch," zei Pontzen. "Normaal gesproken krijgen we antwoord van elk bedrijf dat we aanschrijven. Misschien is de reden dat ze niet antwoorden dat ze niets te zeggen hebben."

Union "zal bedrijven uitsluiten als al onze escalatiemogelijkheden zijn uitgeput," zei Pontzen.

Hij is niet de enige die gefrustreerd is over het gebrek aan betrokkenheid van de bedrijven.

Acht grote institutionele aandeelhouders - Schroders, Janus Henderson, NBIM, Union Investment, KLP, Aviva, Fidelity International en Ninety One - vertelden Reuters dat ze met producenten van consumentengoederen over deze kwestie aan het praten waren, en drie van hen zeiden dat ze aandelen zullen identificeren die ze mogelijk zullen opgeven.

De wetgeving zal naar verwachting van de wetgevers eind 2024 worden ingevoerd voor "grote spelers". Hoewel fabrikanten van consumentengoederen in het bijzonder blootgesteld zijn, zullen andere sectoren die goederen importeren die met ontbossing in verband worden gebracht, waaronder grondstofhuizen en industriële bedrijven, ook onder de loep worden genomen.

"De bedrijven moeten schoner dan schoon zijn, gezien het feit dat er zo'n hoge boete op staat," zei Jonathan Toub, een portefeuillebeheerder bij Aviva, dat meer dan 223 miljard pond (278 miljard dollar) belegt en belangen heeft in Tide-maker P&G, Unilever, Nestlé en Reckitt.

Het Noorse staatsinvesteringsfonds NBIM, een van de grootste investeerders ter wereld met meer dan $1,3 biljoen aan beheerd vermogen, zei dat de regels gevolgen zullen hebben voor bedrijven die zich er niet op hebben voorbereid.

"Het kan de markttoegang beïnvloeden, mogelijk leiden tot boetes wegens niet-naleving, of hogere due diligence-kosten met zich meebrengen," zei Snorre Gjerde, manager investment stewardship van NBIM.

AANZIENLIJKE VERTAKKINGEN

De Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN schat dat tussen 1990 en 2020 420 miljoen hectare bos - een gebied groter dan de EU - verloren is gegaan door ontbossing. De EU-consumptie vertegenwoordigt ongeveer 10% van de wereldwijde ontbossing, volgens het Europees Parlement. Palmolie en soja nemen hiervan meer dan twee derde voor hun rekening.

De nieuwe regel verplicht bedrijven om elektronische due diligence-formulieren aan douanebeambten te overleggen waaruit blijkt dat hun toeleveringsketens niet bijdragen aan de vernietiging van bossen.

Fabrikanten van consumptiegoederen rekenen op technologie zoals satellieten en kunstmatige intelligentie om ontbossing uit hun toeleveringsketens te helpen bannen. Maar de inspanningen zijn misschien niet genoeg om aan de regels te voldoen, zei EU-wetgever Christophe Hansen.

"Ze willen het proces natuurlijk vertragen of minder ambitieus zijn," zei hij.

Verscheidene grote bedrijven in consumptiegoederen zeggen dat ze dicht bij hun ambitieuze zero-deforestation doelen zijn.

Nestlé, 's werelds grootste voedingsbedrijf, streeft ernaar om in 2025 alleen voor cacao en koffie volledig ontbossingsvrij te zijn.

Unilever, maker van Dove-zeep en Ben & Jerry's-ijs, streeft naar een ontbossingsvrije toeleveringsketen voor palmolie, papier en karton, thee, soja en cacao tegen het einde van 2023.

'MISSCHIEN' EEN BEETJE AMBITIEUS

Bedrijven moeten laten zien wanneer en waar grondstoffen zijn geproduceerd en "verifieerbare" informatie dat ze niet zijn verbouwd op land dat na 2020 is ontbost.

Magdi Batato, hoofd operations bij Nestlé, de grootste voedselproducent ter wereld en eigenaar van Nescafe en Kit Kat, vindt de regels "misschien" een beetje ambitieus.

"Er is nog werk aan de winkel (in de industrie)," zei hij.

Kunstmatige intelligentie kan het proces versnellen.

"AI is zeker een deel van die oplossing," vertelde David Croft, Reckitt's wereldwijde hoofd van duurzaamheid, aan Reuters.

Reckitt, dat nog niet publiekelijk bekend heeft gemaakt dat het overweegt om AI te gebruiken om ontbossing tegen te gaan, koopt verschillende grondstoffen waarvan bekend is dat de teelt schade toebrengt aan bossen. Het bedrijf betrekt latex voor Durex condooms uit Zuid-Thailand en Maleisië en werkt daarbij nauw samen met boeren en plantages, in gebieden die niet geassocieerd worden met ontbossing.

Unilever zei eind vorig jaar dat het ook "kunstmatige intelligentie toepast op satellietbeelden om veranderingen in de boombedekking te detecteren en waarschuwingen voor ontbossing te geven".

Maar deze acties stellen niet alle beleggers gerust.

"Als er niets verandert, kunnen we bedrijven uitsluiten," zegt Arild Skedsmo, een senior analist bij het grootste Noorse pensioenfonds KLP. "De EU-regels maken van ontbossing zowel een financieel risico als een milieurisico."

($1 = 0,8010 pond) (Verslaggeving door Richa Naidu in Londen; Aanvullende rapportage door Kate Abnett in Brussel; Bewerking door Matt Scuffham en David Evans)