De vakbond United Auto Workers (UAW) heeft vrijdag zijn gecoördineerde Amerikaanse staking uitgebreid, dit keer tegen een fabriek van General Motors en Ford Motor, maar zonder een extra staking van Chrysler-moeder Stellantis.

De lopende staking is de eerste gelijktijdige actie tegen de drie autofabrikanten in Detroit en gaat nu de derde week in nadat de eerdere contracten op 15 september afliepen.

De autofabrikanten hebben zich, net als hun wereldwijde tegenhangers, gericht op kostenbesparingen, waaronder in sommige gevallen het schrappen van banen, om de overstap van benzineauto's naar elektrische voertuigen (EV's) te versnellen.

MET WIE ONDERHANDELT DE VAKBOND?

De UAW, die 46.000 GM-werknemers, 57.000 Ford-werknemers en 43.000 Stellantis-werknemers vertegenwoordigt, is in juli begonnen met de onderhandelingen met de bedrijven.

In het verleden heeft de vakbond altijd een van de drie Detroit-bedrijven uitgekozen om eerst mee te onderhandelen, als het zogenaamde doelwit dat het patroon bepaalt waarop latere overeenkomsten worden gebaseerd. Deze keer richtte vakbondsvoorzitter Shawn Fain zich op alle drie de bedrijven tegelijk.

De afgelopen jaren gingen de contractbesprekingen tussen de UAW en de autofabrikanten uit Detroit door tot aan de stakingstermijn en daarna. Uit een peiling van Reuters/Ipsos bleek dat Amerikanen de stakende auto-arbeiders in grote mate steunen.

HOE WIJDVERSPREID IS DE STAKING?

De staking heeft zich nu verspreid over 25.000 arbeiders, of ongeveer een zesde van de arbeiders die in dienst zijn bij de grote drie. Aanvankelijk waren drie assemblagefabrieken in Michigan, Ohio en Missouri het doelwit, die de Ford Bronco, Jeep Wrangler en Chevrolet Colorado bouwen, samen met andere populaire modellen.

De tweede stakingsronde breidde zich uit naar 38 locaties in 20 staten in alle negen regio's van de UAW, waarbij de nadruk lag op distributiecentra voor onderdelen.

WAT ZIJN DE HUIDIGE AANBIEDINGEN EN WAT HEEFT DE UAW TE ZEGGEN?

De drie autofabrikanten hebben momenteel verhogingen van 20% over vier en een half jaar voorgesteld die de vakbond tot nu toe heeft afgewezen. De vakbond heeft een loonsverhoging van 40% geëist, inclusief een onmiddellijke verhoging van 20%, en verbeteringen in de secundaire arbeidsvoorwaarden.

Fain heeft gezegd dat Stellantis vooruitgang heeft geboekt op het gebied van vergoedingen voor de kosten van levensonderhoud om de inflatie te compenseren, evenals het recht om te staken over productverplichtingen en fabriekssluitingen.

De besprekingen tussen de onderhandelaars van Ford en de UAW zijn in de loop van de week vastgelopen nadat de twee bijna tot een overeenkomst leken te zijn gekomen, aldus bronnen die bekend zijn met de ontwikkelingen.

WAT STAAT ER OP HET SPEL?

Een volledige staking zou de winst van elke getroffen autofabrikant met ongeveer $400 miljoen tot $500 miljoen per week drukken, ervan uitgaande dat de volledige productie verloren zou gaan, schatte Deutsche Bank eerder. Sommige verliezen zouden kunnen worden goedgemaakt door de productieschema's later te verhogen, maar die mogelijkheid verdwijnt als een staking weken of maanden duurt.

In het fiscale jaar 2019 kreeg de winst van GM in het vierde kwartaal een klap van $3,6 miljard door een 40-daagse UAW-staking.

Adam Jonas, analist bij Morgan Stanley, schatte op 21 september dat een volledige maand van productieverlies de drie automakers $7 miljard tot $8 miljard aan gederfde winst zou kosten.

WAT ZIJN DE EISEN VAN DE VAKBOND?

De UAW dringt er bij de autofabrikanten op aan om het tweeledige lonenstelsel af te schaffen, waarbij nieuwe werknemers veel minder kunnen verdienen dan oudere werknemers.

Fain heeft herhaaldelijk gezegd dat de vakbond zal aandringen op het herstel van salarisverbeteringen die gekoppeld zijn aan de kosten van levensonderhoud en pensioenuitkeringen die tijdens de economische crisis van 2008-2009 werden gekort.

De UAW wil sterke loonsverhogingen, gezien het financiële succes van de autofabrikanten, en beroept zich daarbij op de royale salarissen voor leidinggevenden en de grote Amerikaanse federale subsidies voor de verkoop van EV.

De vakbond wil ook dat de pensioenen met vaste uitkeringen voor alle werknemers worden hersteld, werkweken van 32 uur, garanties voor werkzekerheid en een einde aan het gebruik van uitzendkrachten.

Fain streeft ook naar overeenkomsten die de UAW in staat zouden stellen om arbeiders op uurbasis te vertegenwoordigen in joint ventures van EV-batterijfabrieken die geopend of gepland zijn door de Detroit Three.

WAT WILLEN DE AUTOFABRIKANTEN?

De Detroit Three willen de kostenkloof dichten die ze hebben met buitenlandse autofabrikanten met fabrieken zonder vakbond in de VS.

Bronnen bij Ford schatten dat hun arbeidskosten in de VS $64 per uur bedragen, vergeleken met een geschatte $55 voor buitenlandse autofabrikanten en $45 tot $50 voor EV-leider Tesla.

De bedrijven willen ook meer flexibiliteit in het gebruik van hun Amerikaanse arbeidskrachten om de efficiëntie te verhogen en de kosten te verlagen terwijl de industrie overschakelt op EV's. (Verslaggeving door Nathan Gomes, Abhijith G, Joseph White, Ben Klayman en David Shepardson; Redactie door Sriraj Kalluvila)