Het onderhoud aan de pijpleiding, die Russisch gas rechtstreeks naar Duitsland voert, is op 11 juli begonnen, maar Berlijn houdt er rekening mee dat het Kremlin het gas gebruikt om politieke druk op het Westen uit te oefenen, iets wat door Moskou wordt ontkend.
Hier volgen enkele van de risico's, mocht de onderbreking langer duren of de pijpleiding met verminderde stromen heropenen.
WAAROM IS NORD STREAM 1 ZO CRUCIAAL?
Het is de grootste route voor Russisch gas naar Duitsland, met een aanvoer van 55 miljard kubieke meter (bcm) per jaar. Duitsland verbruikte vorig jaar 100 bcm.
De doorvoer van Russisch gas via Polen is dit jaar gestopt en die via Oekraïne is door de oorlog aan banden gelegd.
De helft van de Duitse huishoudens is afhankelijk van gasverwarming, vooral van oktober tot maart, en het niet heropenen van Nord Stream 1 zou de plannen om de ondergrondse gasopslag voor de winter te vullen, in de war sturen.
De cavernes zouden in theorie gedurende 2 1/2 maand aan de nationale vraag kunnen voldoen, maar zijn slechts voor 64,6% gevuld, vergeleken met een streefcijfer van 80% voor 1 oktober.
Intussen is de markt voor alternatieve gasoorsprong wereldwijd krap en zijn de prijzen sinds vorig jaar de hoogte in geschoten nu de vraag zich herstelt na de pandemie. [NG/EU]
HOE EN WANNEER ZOU DUITSLAND HET GAS AAN DE CONSUMENTEN BEPERKEN?
Als Duitsland de trekker overhaalt voor de noodfase van een escalatieplan in drie fasen, zou de toezichthouder op het netwerk Bundesnetzagentur de taak krijgen ervoor te zorgen dat het gas eerlijk wordt verdeeld.
De fase zou in gang worden gezet door een uitzonderlijk hoge vraag naar gas of een aanzienlijke onderbreking van de voorziening, bijvoorbeeld als Nord Stream 1 gesloten zou blijven.
Duitsland bevindt zich sinds 23 juni in de tweede fase, nadat de volumes van Nord Stream 1 tot 40% van de capaciteit waren gedaald.
WELKE SECTOREN LOPEN HET MEESTE RISICO?
De chemie-, staal-, glas- en papierproducenten zijn Duitslands grootste industriële gasverbruikers, maar de gevolgen zouden doorwerken tot in de levensmiddelen- en porseleinproductie.
De aluminiumindustrie, met een omzet van 22 miljard euro en 60.000 werknemers, is afhankelijk van gas voor het smelten en recycleren.
In de papierindustrie, met een omzet van 15,5 miljard euro en 40.000 werknemers, zeggen de exploitanten dat papier en karton van vitaal belang zijn voor levensmiddelen, geneesmiddelen en hygiëneartikelen.
WAT DOEN DE BEDRIJVEN?
Duitslands grootste gasimporteur Uniper heeft om een reddingsoperatie van de regering gevraagd die volgens een politieke bron oploopt tot 9 miljard euro, en andere nutsbedrijven zouden met soortgelijke problemen kunnen worden geconfronteerd.
De toonaangevende staalproducent Thyssenkrupp is volgens een woordvoerder plannen aan het uitwerken voor onderbrekingen, aangezien het gebruik van olie of kolen in plaats van gas niet mogelijk is. Indien bepaalde minimale toewijzingen worden geweigerd, moeten fabrieken van Thyssenkrupp misschien sluiten en is technische schade aan aggregaten mogelijk.
Als de gastoevoer naar aluminiumfabrieken met zelfs maar 30% wordt verminderd, zou dat betekenen dat de helft van die fabrieken stil zou komen te liggen, aldus de industriegroep Aluminium Deutschland. Prominente spelers zijn Hydro Aluminium, Speira en Trimet.
Chemiereus BASF moet een gasvoorziening van ongeveer 50% van zijn maximale vraag handhaven en een stopzetting van de Russische stromen zou een noodplan voor het hele bedrijf in werking stellen.
De belangrijkste papierbedrijven zijn Stora Enso, UPM en Mitsubishi Hitec Paper Europe.
WAT ZOU ER MET DE ECONOMIE KUNNEN GEBEUREN?
In de grimmigste voorspelling tot nu toe zei de Beierse industriegroep vbw dat het land in de tweede helft van 2022 12,7% van zijn economische prestaties zou kunnen verliezen, als de Russische gasleveranties volledig zouden worden stopgezet.
WAT ZIJN DE SOCIAAL-POLITIEKE RISICO'S?
Sociale onenigheid over gas zou een stimulans kunnen zijn voor populisten aan de uiterste rechter- en linkerzijde van het politieke spectrum, waardoor het rationele discours over hoe het verder moet, zou kunnen worden uitgehold.
Berlijn heeft een wet goedgekeurd die de mogelijkheid openhoudt om de torenhoge prijzen rechtstreeks door te berekenen, of te proberen de prijsstijgingen meer algemeen over de gebruikers te verdelen.
