Historisch overzicht

Het lot van WeWork bespreken is niet mogelijk zonder het personage van Adam Neumann te vermelden, de belangrijkste voorstander en leverancier. Want zonder deze ondernemer met lang zwart haar en een betoverende glimlach zou dit bedrijf waarschijnlijk nooit de hoogten van bekendheid hebben bereikt die het heeft gekend.

Laten we ons onderdompelen in de context van die tijd. In 2010 is de wereldeconomie nog niet volledig hersteld van de schokken van de financiële crisis die ze net heeft doorgemaakt. In New York zijn de financiers somber gestemd. Veel gebouwen in Manhattan worden verwaarloosd en staan te verkommeren. De vastgoedprijzen zijn op een dieptepunt. Neumann heeft dan een idee: deze lege ruimtes ter beschikking stellen van bedrijven en jonge ondernemers, hen uitnodigen om samen te werken en te groeien met een gemeenschappelijk doel, dat van gemeenschappelijk werken. Samenkomen op een plek waar ze inspiratie uit elkaar kunnen putten, elkaar kunnen helpen en harder kunnen werken terwijl ze genieten van de arbeidsvreugde... Het klinkt dus allemaal erg mooi. Het idee wordt beschreven als revolutionair. Het arbeidslandschap staat op het punt om voorgoed te veranderen en te transformeren. Traditionele kantoren en sombere open ruimten zullen tot het verleden behoren. Het verhaal is bijna te mooi om waar te zijn, toch? We zien niettemin een revolutie plaatsvinden. Fondsenwervingen volgen elkaar op in het ritme van Neumann's triomfantelijke toespraken. Het sprookje neemt vorm aan. De Japanse bankgroep Softbank investeert in 2017 een bedrag van 4,4 miljard dollar. De persberichten van het bedrijf spreken van een razendsnelle groei. Durfkapitaalfondsen vechten bijna om een paar miljoen dollar te kunnen investeren in WeWork en te kunnen opscheppen dat ze deel uitmaken van het nieuwe verhaal. De andere financiers, die van de beurswereld, wachten maar op één ding: de beursgang.

Een abrupte verandering met de beursgang

WeWork had alle ingrediënten voor een succesvolle beursgang: solide groei en relatief gecontroleerde kostenstructuur, het vertrouwen van zijn beleggers en een competent management, belichaamd door een bekwaam leidersduo.

Een beursgang wordt meestal gepland wanneer het bedrijf een bepaalde stabiliteit in zijn gehele structuur heeft bereikt. Wanneer de marktomstandigheden gunstig zijn, wordt dit nog voordeliger (lage rentevoeten, solide reputatie onder beleggers, enz.). Het is in deze context dat WeWork in augustus 2019 aankondigde dat het van plan was om naar de beurs te gaan. Op dat moment werd het bedrijf gewaardeerd op 47 miljard dollar, veel meer dan bedrijven als Airbnb, SpaceX of zelfs Stripe, het Amerikaanse betalingsplatform.

Maar de regels voor de publieke werving van fondsen zijn strikt, vooral in de Verenigde Staten. Rekeningen moeten openbaar worden gemaakt, en gegevens over de activa van het bedrijf, de vergoedingen van de vennoten en dergelijke bekendgemaakt. Tot grote ontsteltenis van de financiële jongens bleken de documenten die door het bedrijf openbaar werden gemaakt, grote onregelmatigheden te bevatten, strategische en operationele fouten te onthullen en een gebrek aan waarheidsgetrouwheid in de toelichtingen van het bedrijf aan het licht te brengen. De bedrijfsschuld bleek astronomisch te zijn, de verliezen waanzinnig (690 miljoen dollar in de eerste helft van 2019 en 3 miljard dollar in de drie voorgaande jaren). Bovendien is ook de kapitaalallocatie erg twijfelachtig: Neumann deed bizarre investeringen, nam belangen in een bedrijf dat indoor golfslagbaden maakt en in een bedrijf dat superfoods wil creëren, zeg maar de voeding van de toekomst. WeWork is zelfs zo ver gegaan dat het een kleuterschool oprichtte, met de intentie om de ondernemersgeest van jonge kinderen te ontwikkelen, en dat alles voor een jaarlijks bedrag van 48.000 dollar. We lezen ook dat Neumann een min of meer fictieve baan voor zijn vrouw creëerde en wel erg bijzondere seminars in het leven riep. De baas ging zelfs zo ver dat hij zijn eigen bedrijf liet betalen voor het gebruik van het woord "we", en werd zo 5,9 miljoen dollar rijker dankzij het gebruik van dat geregistreerde merk. Petje af voor de artiest.

Uiteindelijk heeft de realiteit WeWork en zijn excentrieke oprichter ingehaald. De beursgang was niet bedoeld om een bloeiend bedrijf in de schijnwerpers te zetten maar eerder om een model te redden dat gebaseerd was op een utopie, naar de top gestuwd door een overvloed aan geld van fondsen op zoek naar een nieuwe wonderbaarlijke eenhoorn (dat wil zeggen een start-up ter waarde van meer dan een miljard dollar).

Van de ene op de andere dag verandert Wework van een zeer veelbelovend Wall Street-bedrijf in een frauduleus verhaal georkestreerd door een welbespraakt individu. Beleggers voelden zich bedrogen. WeWork was uiteindelijk niets meer dan de zoveelste speler met waanzinnige ambities om een revolutie te ontketenen in bedrijfsvastgoed. De start-up stelde niets anders voor dan het huren van panden om ze vervolgens onder te verhuren aan anderen, en winst te realiseren op het verschil tussen beide. Niets nieuws onder de zon...

De beursgang werd uitgesteld. De raad van bestuur verkreeg het ontslag van de twee oprichters - laten we Miguel McKelvey niet vergeten, discreter maar even betrokken - met een erg mooie ontslagvergoeding van 1,7 miljard dollar voor Neumann. De waardering van WeWork gaat de kelder in, terwijl Softbank, de meerderheidsaandeelhouder, blijft investeren in het bedrijf, dat nu vecht om faillissement te voorkomen.

Twee nieuwe directeuren worden aangesteld: Sébastien Gunningham en Artie Minson. Hun maatregelen zijn direct en drastisch: het verhaal wordt herschreven, Neumanns privéjet van 60 miljoen dollar wordt verkocht, meer dan 20 % van het personeel wordt ontslagen. Maar hoe houd je een schip drijvende dat niet eens de middelen meer heeft om de ontslagvergoedingen van zijn 2.400 ontslagen werknemers te betalen? De beursgang blijkt alweer de enige haalbare oplossing te zijn om het bedrijf te redden. Die vindt plaats in oktober 2021, tegen een waardering van bijna 8 miljard dollar. De enorme steun van Softbank en het bedrag van 1,3 miljard dollar dat via de beursgang wordt opgehaald, geven beleggers hoop op een mogelijke herstructurering.

Wework is nooit winstgevend geweest. De bezettingsgraad van haar onderverhuringen is slechts 73 %. Het bedrijf verbrandt nog steeds veel te veel geld en waarschuwde in zijn laatste kwartaalresultaten voor een potentieel risico op faillissement. Daarbij komt nog de toenemende concurrentie, met name het teleurstellende maar veel stabielere traject van het Britse IWG.

Het bedrijf blijft verlies maken. Kijk maar naar de vrije kasstroom hieronder...

De aandeelkoers is zelfs gedaald tot het niveau van de penny stocks, de aandelen die worden verhandeld tegen minder dan 1 dollar en die, voor het merendeel, toebehoren aan bedrijven waarover men liever niet langer spreekt omdat hun situatie zo rampzalig, precair en riskant is geworden. WeWork heeft zelfs aangekondigd zijn aandelen te bundelen - een split - met een factor 40, een maatregel die voornamelijk bedoeld is om te voorkomen dat het aandeel van de Nasdaq wordt gegooid, eerder dan om een illusoire schijn van stabiliteit te creëren.

Een kleine morele les ter afsluiting

We onthouden uit heel dit verhaal dat het op de beurs, net als elders, niet volstaat om de alomtegenwoordige verhalen voor waar aan te nemen of zich te laten leiden door marketingstrategieën om een nauwkeurig beeld te krijgen van een bedrijf of situatie. Alleen door dieper te graven, te analyseren waarom een bepaald bedrijf een bepaald element in de kijker zet in plaats van een bepaald criterium, door te willen begrijpen wat écht aan de grondslag ligt van het bedrijfsverhaal en door een persoonlijke mening te vormen, kan een belegger hopen de situatie correct te analyseren. Adam Neumann is niet de eerste die de manier waarop wij leven, wil revolutioneren. De Wirecard-affaire, met aan het roer Jan Marsalek - die overigens nog steeds op de vlucht is - en Markus Braun, is een van de meest opvallende voorbeelden. Het betalingsplatform zou onze manier van winkelen veranderen. Het bedrijf maakte zelfs deel uit van de Dax terwijl de helft van zijn balans fictief was. Overigens kan de komst van nieuwe technologieën mogelijkheden creëren. De opkomst van KI is daar allicht een recent en concreet voorbeeld van. Maar we moeten leren om kritisch te beoordelen wat ons wordt aangeboden, om te voorkomen dat we betoverd worden door dit soort verhalen.

Hoe dan ook, Adam Neumann en Miguel McKelvey lijken al op weg te zijn naar iets anders. De eerste lanceerde Flowcarbon, een bedrijf dat actief is op de markt voor koolstofkredieten uitgedrukt in cryptovaluta’s. De tweede nam kledingmerk American Giant over, lanceerde een schoenenmerk en riep een sociaal netwerk voor senioren in het leven. Het blijft te bezien of ze WeWork-kantoren, die broedplaatsen van ideeën, hebben gebruikt om over deze initiatieven na te denken...