De verkoop, die op 24 augustus van start ging, was bedoeld om banken onder druk te zetten om de depositorente te verhogen. Het markeert de grootste financieringsinspanning van huishoudens in de geschiedenis van België en is waarschijnlijk de grootste particuliere obligatieverkoop van Europa, aldus het schuldagentschap van het land op maandag.

Met ongeveer 5% van de Belgische deposito's wordt de 5,7 miljard euro overtroffen die op het hoogtepunt van de schuldencrisis in de eurozone in 2011 bij spaarders werd opgehaald en wordt de 18 miljard euro overtroffen die Italië eerder dit jaar bij spaarders ophaalde.

Europese kredietverstrekkers die overspoeld worden met contant geld hebben weerstand geboden tegen het verhogen van de spaarrente, terwijl de marktrente is gestegen door de strijd van de centrale banken tegen de inflatie.

Obligaties uitgegeven door overheden gericht op spaarders zijn een populair alternatief geworden. Italië en Portugal hebben dit jaar grote delen van hun financieringsprogramma's overgeheveld naar huishoudens.

De omvang van de vraag naar de obligatie was "een duidelijk signaal voor de banken", vertelde de Belgische minister van Financiën Vincent Van Peteghem aan Reuters, eraan toevoegend dat hij nooit had verwacht dat de verkoop zo populair zou blijken.

"Spaarders geven een signaal aan hun banken om te zeggen: wij verwachten een hoger rendement dan het rendement dat jullie nu bieden op jullie spaarrekeningen. Wij vragen op zijn minst hetzelfde respect dat u voor uw aandeelhouders heeft," zei hij.

De Belgische eenjarige obligatie betaalt een rente van 3,3%, boven de 2,5% en vaak veel lagere rente op spaarrekeningen, volgens aggregatorwebsite Spaargids.

IT CRASH

Jean Deboutte, een directeur bij het schuldagentschap, zei dat de grote vraag ertoe leidde dat de IT-systemen tijdens de verkoop meerdere keren crashten.

"Op een gegeven moment hadden we één inschrijving per seconde," zei hij. "Dat is een cijfer dat je ook bij Amazon zou vinden."

In heel Europa zoeken regeringen naar manieren om huishoudens te compenseren voor de stijgende kosten van levensonderhoud, terwijl ze het voordeel van stijgende rentetarieven mislopen.

Italië heeft onlangs een klap uitgedeeld aan banken met een eenmalige belasting op hun overwinsten.

Hoewel de vraag naar obligaties groot is, moeten de grootste kredietverstrekkers van het land de rente op spaarrekeningen nog verhogen.

"Het is nu aan elke bank afzonderlijk om te zien welke impact dit heeft gehad op hun bank," zei Isabelle Marchand, woordvoerster van de Belgische financiële sectorlobby Febelfin.

"Dit zal voor elke bank anders zijn, maar de financiële stabiliteit van elke bank moet nauwlettend in de gaten worden gehouden."

Van Peteghem merkte op dat sommige instellingen sinds de obligatieverkoop hun rente hebben verhoogd of vergelijkbare producten hebben aangeboden en zei dat hij hoopte en verwachtte dat grotere banken nu zouden volgen.

"Als dat niet gebeurt, betekent dat dat we nog steeds op zoek moeten naar andere instrumenten. We kunnen in december opnieuw een obligatie uitgeven," voegde hij eraan toe.

De looptijd van één jaar, korter dan de gebruikelijke obligaties voor particulieren in België, was bedoeld als afspiegeling van spaarrekeningen waarbij spaarders meer uitbetaald krijgen als ze hun geld een jaar lang vastzetten.

In afwachting van de goedkeuring heeft de regering ingestemd met een wetsontwerp dat de roerende voorheffing voor kopers verlaagt van 30% op andere Belgische retailobligaties tot 15% om de obligatie aantrekkelijker te maken in vergelijking met spaarrekeningen.

Marchand zei dat Febelfin geen probleem had met een fiscaal vriendelijke obligatie, maar voegde eraan toe: "dezelfde voorwaarden zouden moeten gelden voor alle gelijkaardige beleggingsproducten, en daarom zou er een gelijk speelveld moeten zijn".

Het Belgische schuldagentschap zei dat de enorme omvang van de obligatieverkoop betekent dat de uitstaande kortetermijnschuld in de loop van 2023 met meer dan 10 miljard euro zal afnemen, de uitgifte van langetermijnschuld met meer dan 2 miljard euro zal verminderen en de kasreservepositie met ongeveer 9 miljard euro zal toenemen.

($1 = 0,9260 euro)