De EU lanceert een regeling voor de gezamenlijke aankoop van gas om de gasopslag in de aanloop naar de winter te helpen vullen - en een herhaling te voorkomen van de recordhoge energieprijzen en de vrees voor energietekorten in Europa vorig jaar, toen Rusland de gasleveringen verminderde.

In de eerste ronde van de regeling, die dinsdag werd afgesloten, hebben 65 Europese bedrijven zich gemeld om gezamenlijk gas te kopen, aldus Maros Sefcovic, vicevoorzitter van de Europese Commissie.

In totaal hebben nu 101 bedrijven als koper of verkoper belangstelling getoond voor het platform - een eerste respons die volgens Sefcovic "onze verwachtingen heeft overtroffen".

Sefcovic zei dat de regeling tot doel heeft de toegang tot de gasmarkt voor kleinere bedrijven te verbeteren en de energieprijzen voor Europa's energie-intensieve industrieën zoals meststoffen- en staalproducenten te temperen.

"De prijzen zoals we die vorig jaar hebben gezien, en ik zou zelfs zeggen de prijzen tot nu toe, kunnen we niet accepteren als een nieuwe norm", zei hij in een interview met Reuters.

Het Tsjechische energiebedrijf CEZ, het Spaanse Cepsa en het Poolse PKN Orlen behoren tot de bedrijven die van plan zijn deel te nemen aan de gezamenlijke aankoopregeling, aldus woordvoerders van de bedrijven.

Ongeveer 19 van de 101 bedrijven die belangstelling hebben getoond, hebben zich ook aangemeld als tussenpersoon om meerdere kleinere bedrijven te vertegenwoordigen die hun vraag willen bundelen.

EU-ambtenaren hebben gezegd dat sommige grote energiebedrijven aarzelden om deel te nemen en zich afvroegen welke stimulans zij hadden om deel te nemen, aangezien zij reeds hun eigen gasdeals tegen concurrerende prijzen kunnen onderhandelen.

Het grootste deel van de geregistreerde vraag naar gas - 77% - is voor leveringen aan punten in pijpleidingnetten, terwijl 23% voor vloeibaar aardgas is, aldus Sefcovic.

Hij weigerde te bevestigen hoeveel gas in totaal wordt gevraagd via de regeling, die geen Russisch gas kan kopen.

"Wij doen een beroep op alle internationale leveranciers, met uitzondering van Rusland", aldus Sefcovic.

Als volgende stap zal het EU-platform aanbiedingen van leveranciers verzamelen en uiterlijk op 17 mei kopers en leveranciers aan elkaar koppelen.

De gematchte bedrijven zullen dan onderhandelen over gascontracten. De EU zal niet betrokken zijn bij deze commerciële besprekingen.

Brussel wil dat de eerste contracten in juni of juli worden ondertekend en wil het aanbestedingsproces om de twee maanden herhalen. Tot dusver hebben de aanvragen betrekking op leveringen van juni tot mei 2024.

Europa is de winter doorgekomen met een grotere energiezekerheid dan sommigen hadden gevreesd, dankzij het zachte weer, de lagere industriële productie en noodmaatregelen om energie te besparen.

Uit gegevens van Gas Infrastructure Europe blijkt dat de gasopslag in de hele EU ongewoon vol is, namelijk 60% van de capaciteit. Maar volgens analisten blijven er risico's bestaan die dit jaar nog tot tekorten kunnen leiden.

De EU-landen moeten de gasopslag tegen november voor 90% vullen. Het gezamenlijke opkoopprogramma beoogt voldoende vraag te verzamelen om 15% van die verplichting te dekken - wat neerkomt op ongeveer 13,5 miljard kubieke meter gas, een fractie van de totale vraag in de EU van ongeveer 360 bcm.