De Franse president Emmanuel Macron zei vorige week dat zijn regering tegen het einde van het jaar de elektriciteitsprijzen "weer onder controle" zou krijgen, zonder aan te geven welke stappen hij zou nemen.

Zijn opmerkingen komen op een moment dat de landen van de Europese Unie onderhandelen over een hervorming van de manier waarop de elektriciteitsprijzen worden berekend in het blok van 27 landen, die allemaal worstelen om zich aan te passen aan de leveringsschok die is veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne.

Twee bronnen die op de hoogte zijn van het standpunt van Frankrijk, zeggen dat de opmerkingen van Macron het vooruitzicht oproepen dat Parijs zijn eigen prijsmechanisme invoert als het zijn zin niet krijgt in de EU-besprekingen die in oktober zouden kunnen worden afgerond.

WAT ZEI MACRON?

Macron, wiens regering het elektriciteitsbedrijf EDF, de exploitant van zijn vloot van 56 kernreactoren, volledig heeft genationaliseerd, heeft besloten om dubbel zo hard te werken aan kernenergie, die sinds jaar en dag meer dan twee derde van de Franse elektriciteit levert.

Vorig jaar kondigde hij aan dat Frankrijk in de komende decennia zes nieuwe reusachtige EPR-kernreactoren zou bouwen, waarbij hij het als een koolstofvrije energiebron aanprijst die Frankrijk zou helpen om aan de klimaatdoelstellingen te voldoen, te herindustrialiseren en goedkope elektriciteit veilig te stellen.

Toen hij op 25 september een meerjarenmilieuplan aankondigde, liet Macron ook een bommetje vallen door te zeggen dat zijn regering "de controle terug zou nemen" over de elektriciteitsprijzen, wat voor opschudding zorgde in Brussel, waar EU-landen onderhandelen over de nieuwe energiehervormingen.

"Er is een punt dat cruciaal is voor ons concurrentievermogen, en dat zullen we in oktober aankondigen, en dat is dat we de controle over de elektriciteitsprijzen terug zullen nemen," zei Macron.

"We zullen in oktober elektriciteitsprijzen kunnen aankondigen die in overeenstemming zijn met ons concurrentievermogen," zei hij, eraan toevoegend dat dit zou gelden voor huishoudens en bedrijven.

"Tegen het einde van het jaar zullen we de controle over de elektriciteitsprijs terugkrijgen, op Frans en Europees niveau," zei hij.

WAT WILLEN DE FRANSEN?

De opmerkingen van Macron komen op het moment dat Frankrijk verwikkeld is in een strijd met Duitsland over de plaats van kernenergie in een hele reeks wetgeving waarover op EU-niveau is onderhandeld met de Europese Commissie en hun 25 EU-partners.

Duitsland, dat besloot om geleidelijk te stoppen met kernenergie na de ramp in Fukushima in Japan in 2011, sloot zijn laatste kerncentrales in april en dringt aan op EU-wetgeving om hernieuwbare energie de voorkeur te geven boven kernenergie.

Franse ambtenaren zeggen echter dat Duitsland een traditionele Franse kracht ondermijnt uit vrees dat goedkope kernenergie Franse bedrijven een concurrentievoordeel zou kunnen opleveren ten opzichte van Duitse bedrijven.

Duitse ambtenaren beschuldigen Frankrijk ervan dat het miljarden aan subsidies wil steken in een nationale kampioen - EDF - ten koste van Europese concurrenten.

Franse ambtenaren zeggen dat Franse belastingbetalers een concurrentievoordeel hebben verdiend door te investeren en te betalen voor een vloot van kerncentrales, die nu volledig zijn afgeschreven en EDF geld opleveren, en dat ze daar dus de vruchten van zouden moeten plukken.

WAAROM DUIKT HET PROBLEEM NU OP?

Onder het huidige systeem, dat marginale prijsstelling wordt genoemd, zijn de Europese elektriciteitsprijzen gekoppeld aan de duurste stroomproducerende activa.

Dat betekent dat ze effectief gekoppeld zijn aan de gasprijzen, die omhoog schoten nadat Rusland de leveringen stopzette als vergelding voor de Westerse sancties naar aanleiding van zijn invasie in Oekraïne, en ver boven de productiekosten van kernenergie liggen.

Frankrijk zegt dat dit oneerlijk is, omdat zijn bedrijven en consumenten elektriciteitsprijzen betalen die weinig te maken hebben met de Franse energievoorziening, die niet veel van gas afhangt.

"Ik heb het onze Duitse vrienden en partners verteld," zei de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire vorige week tegen bedrijfsleiders. "Kernenergie is een absolute rode lijn voor de Franse regering."

"Ons land heeft het recht om voor elektriciteit te betalen tegen de gemiddelde productiekosten en zeker niet tegen de marginale kosten van de nieuwste gasgestookte centrale in Oost-Europa."

DUS WAT BEDOELDE MACRON TOEN HIJ ZWOER DE CONTROLE TERUG TE NEMEN?

De opmerkingen van Macron zijn in feite een dreigement om alleen verder te gaan als de EU-elektriciteitshervormingen Frankrijk niet geven wat het wil, namelijk elektriciteitsprijzen die het concurrentievoordeel van zijn nucleaire vloot weerspiegelen, vertelden twee bronnen met kennis van het Franse standpunt aan Reuters.

Franse ambtenaren geloven dat het huidige systeem Frankrijk de juridische middelen geeft om een systeem te ontwerpen met contracten tussen EDF en consumenten via verschillende methoden die bekend staan als Contracts for Difference of Power Purchasing Agreements.

Frankrijk zou in theorie naar de Europese Commissie kunnen stappen en bilateraal over zijn eigen systeem kunnen onderhandelen, zoals het Iberisch schiereiland heeft gedaan.

Maar dat zou nadelen hebben.

"Vanuit het perspectief van de EU gezien, zorgen dit soort dingen voor veel extra ruis," schreven de analisten van Rystad.

"Het kan ook het signaal afgeven aan andere landen dat het prima is om 'oplossingen voor één land' na te streven in plaats van het EU-doel van markthervorming voor het hele gebied."

DUS WAT GEBEURT ER NU?

Frankrijk en andere landen proberen nog steeds een compromis te vinden over de EU-hervorming, in de aanloop naar een vergadering van de EU-ministers van Energie op 17 oktober.

Frankrijk - gesteund door Bulgarije, Kroatië, Tsjechië, Hongarije, Polen, Roemenië, Slowakije en Slovenië - kwam dinsdag met een door Reuters ingezien voorstel dat pogingen van sommige landen om strengere controles in te voeren op toekomstige staatssteun voor energiecentrales terugdringt.

Duitsland, dat gewoonlijk gesteund wordt door anti-kernenergie Luxemburg en Oostenrijk, werkt apart aan zijn eigen voorstel dat het nog niet heeft voorgelegd aan Spanje, dat momenteel het roulerende voorzitterschap van de EU bekleedt. (Verslaggeving door Michel Rose; Elizabeth Pineau, Benjamin Mallet, Leigh Thomas en Forrest Crellin in Parijs; Kate Abnett en Julia Payne in Brussel Redactie door Mark Potter)