De economie, de grootste van Europa, was vorig jaar de zwakste van de grote eurozoneleden, omdat hoge energiekosten, zwakke wereldwijde orders en een recordhoge rente hun tol eisten.
De regering kreeg in november een enorme klap te verwerken toen het hoogste Duitse gerechtshof haar begrotingsplannen voor 2024 verwierp, waardoor verdeeld politiek getouwtrek ontstond over hoe een financieringstekort van 17 miljard euro ($18,6 miljard) opgevuld moet worden.
Structurele langetermijnproblemen met betrekking tot de Duitse beroepsbevolking en infrastructuur blijven ook onopgelost.
Het Internationaal Monetair Fonds voorspelt dat Duitsland de enige G7-economie zal zijn die in 2023 kromp, en met 0,9% zal de groei in 2024 naar verwachting ver onder het gemiddelde van 1,4% voor geavanceerde economieën blijven.
Hier volgen enkele uitdagingen voor de Duitse economie in 2024:
PROTESTS
De coalitie van kanselier Olaf Scholz heeft in haar haastig herziene begroting voorstellen afgezwakt om dieselsubsidies te verlagen. De voorzitter van de Duitse Boerenbond zei echter dat dit niet ver genoeg ging en handhaafde plannen voor landelijke rally's deze week.
Het kerstbestand dat door de vakbond van machinisten GDL was afgekondigd, liep maandag ook ten einde. GDL plant een staking die meerdere dagen zou duren omdat het loonconflict met de spoorwegexploitant Deutsche Bahn voortduurt.
Deutsche Bahn presenteerde vrijdag een nieuw aanbod waarvan het hoopt dat het het geschil zal oplossen, maar het wil ook een gerechtelijk bevel om de staking te stoppen. GDL bestudeert het nieuwe voorstel.
BEGROTINGSTURMOIL
De driepartijencoalitie van Scholz kondigde in december een akkoord aan over de belangrijkste punten van de ontwerpbegroting voor 2024, na weken van onderhandelingen nadat de uitspraak van het Grondwettelijk Hof de overheidsfinanciën in de war had gestuurd.
Zoals minister van Financiën Christian Lindner, een voorstander van begrotingsdiscipline, wilde, zal Duitsland in 2024 zijn plafond op nieuwe nettoleningen opnieuw instellen en financieringstekorten ter waarde van in totaal 17 miljard euro grotendeels met kostenbesparingen opvullen.
Dit zal de toch al zwakke groei nog verder drukken. Drie toonaangevende Duitse economische instituten hebben hun prognoses voor de economische groei in 2024 verlaagd met het argument dat de begrotingscrisis het herstel vertraagt.
Ifo verwacht nu dat Duitsland volgend jaar met 0,9% zal groeien in plaats van met 1,4%, terwijl RWI zijn prognose verlaagde van 1,1% naar 0,8% en DIW zijn prognose van 1,2% naar 0,6%.
"Onzekerheid vertraagt momenteel het herstel, omdat het de spaarneiging van consumenten vergroot en de bereidheid van bedrijven en particuliere huishoudens om te investeren vermindert," zei Timo Wollmershaeuser, hoofd prognoses van Ifo.
VERZWAKTE COALITIE
Het geruzie over de begroting heeft de spanningen in de toch al liefdeloze driewegscoalitie nog verder opgevoerd en uit peilingen blijkt dat de conservatieven van de oppositie en de extreem-rechtse Alternative für Deutschland (AfD) de grote winnaars van de crisis zijn.
De toegenomen spanningen en de noodzaak om zich te concentreren op het afronden van het begrotingsakkoord voor 2024 vertragen de structurele hervormingen die de regering bij haar aantreden had beloofd, zoals het verminderen van de bureaucratie, het online toegankelijk maken van honderden overheidsdiensten, het verwezenlijken van ambitieuze plannen voor netto nul emissies en de modernisering van het openbaar vervoer.
STRUCTURELE PROBLEMEN
Net als andere geïndustrialiseerde landen in de wereld kampt Duitsland met grote tekorten aan arbeidskrachten, vooral in geschoolde, snelgroeiende sectoren. Officiële schattingen geven aan dat de vergrijzende Duitse samenleving tegen 2035 een tekort zal hebben van 7 miljoen geschoolde arbeidskrachten.
De regering wil immigratie uit landen van buiten de EU stimuleren om het tekort aan arbeidskrachten aan te vullen.
Ondanks de hervorming van de immigratie- en nationaliteitswetgeving in 2023, waarschuwen experts dat de vooruitgang traag kan zijn, omdat delen van de Duitse administratieve machinerie al kraken onder een grote achterstand van bestaande aanvragen voor staatsburgerschap.
Bureaucratie en een gebrek aan investeringen zijn twee chronische problemen van de Duitse economie die de energietransitie en de uitrol van hogesnelheidsinternetverbindingen vertragen.
Duitsland wil zijn broeikasgasemissies tegen 2030 met 65% verminderen ten opzichte van 1990, een stap om tegen 2045 koolstofneutraal te worden.
Om de CO2-doelstellingen voor 2030 te halen, is overheidsfinanciering nodig, die aanzienlijk krapper is geworden nadat de rechterlijke uitspraak 60 miljard euro aan ongebruikte schuld, bestemd voor klimaatprojecten, heeft geannuleerd.
HANDEL
De Duitse economie is sterk handelsgericht en daarom gevoelig voor internationale gebeurtenissen die de buitenlandse vraag verzwakken.
Verwacht wordt dat de zwakke wereldwijde groei, vooral in China, en de hoge rente de vraag naar Duitse exportproducten zullen afremmen.
Scheepvaartproblemen in de Rode Zee en oplopende spanningen in het Midden-Oosten kunnen de handelsvooruitzichten verder vertroebelen.
"Net als de rest van de Duitse economie blijft de export steken in het schemergebied tussen recessie en stagnatie," aldus Carsten Brzeski, wereldwijd hoofd Macro bij ING. ($1 = 0,9139 euro) (Verslaggeving door Maria Martinez; Bewerking door Toby Chopra)
