De verminderde Russische leveringen hebben de inspanningen van de hele Duitse industrie opgevoerd om alternatieven te vinden om de fabrieken draaiende te houden en de economische kosten te beperken.

Chemiereus BASF is aan het uitzoeken welke fabrieken het eerst hun productie kunnen verminderen en rivaal Lanxess kan de sluiting van sommige kolengestookte elektriciteitscentrales uitstellen.

Toen Gazprom vorige week de stromen via de Nord Stream 1 pijpleiding van Rusland naar Duitsland met 60% verminderde, overwoog de leverancier van Proctor & Gamble Kelheim Fibre miljoenen uit te geven om zijn gascentrale om te bouwen zodat zij op olie kan draaien.

De 86 jaar oude Beierse leverancier van viscosevezels die gebruikt worden in hygiëneproducten en filtratie heeft de staat om hulp gevraagd voor de financiering van de retrofit die minstens 2 miljoen euro (2,10 miljoen dollar) zou kosten.

"De economische situatie is verder verslechterd en onze beschikbare reserves raken snel uitgeput," zei topman Wolfgang Ott.

"Olie heeft maar één voordeel: de bevoorrading is veilig," voegde hij eraan toe, en hij zei dat een aanpassing van de fabriek 6-8 maanden zou duren.

Ott voegde eraan toe dat de groep ook besprekingen voerde over kredietlijnen van staatsleningverstrekker KfW, die een steunregeling heeft opgesteld voor bedrijven die getroffen zijn door een sterke stijging van de gasprijzen.

Aurubis, Europa's grootste kopersmelter, zei dat het ook naar vervangers zoekt, maar dat het aanpassen van elektriciteitscentrales duur en tijdrovend is.

De bedrijven behoren tot de energie-intensieve bedrijven van het land, die elk jaar 17 miljard euro voor energie betalen.

Totdat de invasie van Rusland in Oekraïne op 24 februari begon, waren zij gericht op het verminderen van de koolstofuitstoot, in overeenstemming met de inspanningen van Duitsland om de klimaatdoelstellingen van de EU te halen.

Nu is de overweldigende prioriteit overleven, zelfs als dat betekent dat de inspanningen om de opwarming van de aarde aan te pakken, worden vertraagd.

De Duitse minister van Economie, Robert Habeck, die lid is van de Groenen, zei dat een grotere afhankelijkheid van steenkool als energiebron de koolstofvoetafdruk van Duitsland zou doen toenemen.

"Dit kan op geen enkele manier iemand behagen die met open ogen door de wereld van vandaag wandelt," zei hij.

Het verbranden van olie voor energieopwekking is, net als steenkool, zeer vervuilend en werd in Europa een decennium geleden al grotendeels afgeschaft.

Historisch gezien kostten zowel olie als gas meer en was steenkool de goedkoopste manier om een elektriciteitscentrale te laten draaien. Nu is alle energie duur en zijn de markten volatiel, waardoor berekeningen uiterst moeilijk zijn. De Europese elektriciteits- en gasprijzen hebben een recordhoogte bereikt als reactie op de bezorgdheid over de Russische inval in Oekraïne.

HOE ERG ZAL HET WORDEN?

Tot nu toe heeft Duitsland de eerste fase van vroegtijdige waarschuwing geactiveerd van een drietrapsplan om een crisis in de gasvoorziening het hoofd te bieden.

De energieregulator van het land heeft dinsdag plannen geschetst om het industriële gasverbruik te verminderen door middel van een inschrijvingssysteem dat fabrikanten ertoe zou aanzetten minder te verbruiken.

"Honderdduizenden bedrijven zijn hiermee bezig (energie besparen)," zei Siegfried Russwurm, de voorzitter van de Duitse industriebond BDI.

BASF, 's werelds grootste chemiebedrijf naar omzet, werkt aan noodplannen voor zijn vestiging in Ludwigshafen, Duitslands grootste industriële stroomverbruiker die goed is voor meer dan 1% van de totale vraag van het land.

Op voorwaarde dat het aanbod niet onder 50% van de maximale aardgasbehoefte van de vestiging daalt, zou BASF Ludwigshafen, dat ongeveer 200 productie-eenheden omvat en elk jaar 6 terawattuur elektriciteit nodig heeft, kunnen blijven exploiteren, maar met verminderde capaciteit.

De precieze vermindering zou afhangen van de beschikbaarheid van gas, alsook van olie als vervangingsmiddel, aldus BASF tegenover Reuters, maar BASF zei dat, indien het aanbod over een langere periode aanzienlijk onder de 50% zou zakken, zij de productie zou moeten stopzetten.

BASF zei dat het overleg met klanten en politici zou volgen om te bepalen welke fabrieken het eerst zouden worden uitgeschakeld, en dat sommige van haar producten essentieel zijn voor de voedselproductie, de farmaceutische industrie en de autofabrikanten.

"Als het erop aankomt, moeten wij met de Bundesnetzagentur bespreken welke fabrieken wij moeten sluiten," zei het bedrijf, dat weigerde verder commentaar te geven op zijn noodplan voor Ludwigshafen.

Bij de kleinere fabrikant van speciale chemicaliën Lanxess, die in 2005 van Bayer werd afgesplitst, bekijkt het management manieren om sluitingen te voorkomen.

Eén mogelijkheid is een mogelijk uitstel van de geplande geleidelijke sluiting van de kolengestookte elektriciteitscentrales die het nog in zijn Duitse vestigingen in Leverkusen en Krefeld exploiteert.

Dit zou, aldus het bedrijf, zijn koolstofvoetafdruk schaden.

"Maar als wij ons productmatig uit de markt prijzen dan zullen wij de centrales moeten sluiten en dan staan honderden banen op de tocht."

($1 = 0,9506 euro)