Wereldwijde aandelen daalden maandag nadat een reeks explosies in de Oekraïense hoofdstad en hernieuwde bezorgdheid over de economische vooruitzichten beleggers naar safe-haven activa zoals de dollar en obligaties stuurden.

Elk geloof dat de Federal Reserve een soepeler monetair beleid zal voeren, werd vrijdag tenietgedaan door gegevens waaruit bleek dat de werkloosheid in september is gedaald, wat wijst op een arbeidsmarkt die geen last heeft van de gloeiende inflatie.

De dollar hield stand ten opzichte van een mandje valuta's, terwijl een aantal marktgebaseerde maatstaven voor de nervositeit onder beleggers voor risico's opnieuw een stijging lieten zien.

Russische raketaanvallen tijdens het spitsuur van maandag in Oekraïne doodden ten minste vijf mensen in de hoofdstad Kiev, in schijnbare wraakacties nadat president Vladimir Poetin een explosie op de brug naar de Krim tot terroristische aanslag had verklaard.

"Ik vroeg me af of de markten naar de situatie in Oekraïne keken en dachten dat dit het einde naderde - dat was de eerste reactie op de vooruitgang die het Oekraïense leger in de zomer had geboekt. Die reactie is nu verdwenen en dit wordt duidelijk gezien als een toename van de spanning en niet als het einde van iets", aldus Kit Juckes, hoofd valutastrategie van Société Générale.

"We hebben geopolitieke spanningen en we zijn nog steeds op weg naar een strakker monetair beleid in de VS en de zorg is nog steeds dat tegen de tijd dat ze klaar zijn met verkrappen, ze te veel verkrappen en de economie behoorlijk kwetsbaar maken," voegde hij eraan toe.

De MSCI All-World index daalde in de vroege handel in Europa met 0,5%, voor de vierde dag op rij. De pan-Europese STOXX 600 daalde met 0,5% tot het laagste niveau in een week, terwijl de Duitse DAX 0,1% verloor en de FTSE 100 0,7% daalde, waarmee het een van de zwakker presterende indices was.

De S&P 500 futures daalden 0,5%, terwijl die op de Nasdaq 0,6% verloren.

Wall Street ging vrijdag onderuit nadat een positief salarisrapport de verwachtingen voor een nieuwe grote renteverhoging had bevestigd.

Futures gaan uit van een kans van meer dan 80% dat de rente volgende maand met 75 basispunten wordt verhoogd, terwijl de Europese Centrale Bank (ECB) dat naar verwachting zal evenaren en de Bank of England met minstens 100 basispunten zal verhogen.

KERNCIJFERS

De Amerikaanse consumenteninflatie is naar verwachting gematigd tot 8,1% op jaarbasis, maar de kerninflatie is naar verwachting gestegen van 6,3% naar 6,5%. De Amerikaanse CPI-gegevens worden donderdag verwacht.

"We zitten midden in de grootste en meest gesynchroniseerde verkrapping van het wereldwijde monetaire beleid in meer dan drie decennia", aldus Bruce Kasman, hoofd economisch onderzoek bij JPMorgan, die verhogingen van 75 basispunten verwacht van alle drie de centrale banken.

"Het CPI-rapport van september zou een matiging van de goederenprijzen moeten laten zien die waarschijnlijk een voorbode is van een bredere vertraging van de kerninflatie," zei hij. "Maar de Fed zal niet reageren op een fluistering van inflatiematiging zolang de arbeidsmarkten krapte schreeuwen."

De notulen van de laatste beleidsvergadering van de Fed komen ook deze week uit en zullen waarschijnlijk hawkish klinken, aangezien veel beleidsmakers hun dot plot prognoses voor de rente hebben verhoogd.

Hoewel de Amerikaanse inflatie en de reactie van de Fed daarop centraal blijven staan in de gedachten van beleggers, kregen staatsobligaties uit de eurozone een impuls door de toegenomen risicoaversie bij beleggers.

De Duitse 10-jaars Bunds, die dienen als benchmark voor de regio, daalden met 3 basispunten tot 2,162%, terwijl de meer gevoelige 2-jaars Schatz met 8 basispunten daalde tot 1,787%.

De Chinese blue-chipaandelen daalden met 2% na een enquête die de eerste inkrimping van de dienstensector in vier maanden liet zien.

WINSTTEST

Vrijdag beginnen ook de bedrijfswinsten, waarbij JPMorgan, Citi, Wells Fargo en Morgan Stanley resultaten rapporteren.

"Consensus verwacht 3% jaar/jaar groei van de winst per aandeel, 13% omzetgroei en 75 bp marge krimp tot 11,8%", aldus analisten van Goldman Sachs in een toelichting. "Exclusief Energie zal de WPA naar verwachting met 3% dalen en zullen de marges met 132 basispunten krimpen."

"Wij verwachten kleinere positieve verrassingen in 3Q vergeleken met 1H 2022 en negatieve herzieningen van de consensusramingen voor 4Q en 2023."

De dollarindex steeg 0,3% tot 113,14, waardoor de euro 0,4% daalde tot $0,9697 en de yen vlak bleef op 145,45, een haartje verwijderd van het recente hoogtepunt van 24 jaar op 145,90 dat de aanleiding was voor Japanse interventie.

Sterling verloor 0,3% tot $1,10625, nadat de Bank of England een verrassende beslissing aankondigde om de giltmarkt te ondersteunen in de aanloop naar het einde van een noodprogramma voor de aankoop van obligaties op vrijdag.

Olie daalde voor het eerst in een week, toen beleggers winst namen op de stijging van 11% van vorige week na een akkoord over leveringsbeperkingen door OPEC+.

Brent daalde 0,7% tot $97,26 per vat, terwijl Amerikaanse ruwe olie 0,6% daalde tot $92,08 per vat.