Grote merken, waaronder de investeringstak van de IKEA groep, volgen het voorbeeld van de autofabrikanten door belangen te nemen in leveranciers van grondstoffen en energie, op zoek naar meer controle over hun productie om de emissiedoelstellingen te halen en verstoringen te beperken.

Nadat de wereldwijde toeleveringsketens bezweken onder de druk van het coronavirus en de oorlog in Oekraïne, omarmen steeds meer bedrijven verticale integratie en investeren ze in leveranciers van hernieuwbare energie, metalen, landbouwproducten en nog veel meer.

In de afgelopen zes maanden werd er meer dan $4 miljard uitgegeven door bedrijven die investeerden in hun toeleveringsketens in sectoren zoals voeding, batterijen, chemicaliën, auto's, mijnbouw en afval en recycling, zo blijkt uit gegevens van het marktinformatieplatform Climate Tech VC.

Terwijl de wereldwijde toeleveringsnetwerken herstellen van de schok van de pandemie, komen er nieuwe impulsen van strengere milieunormen, die bedrijven ertoe aanzetten te investeren in nieuwe technologieën om hun eigen uitstoot en die van hun toeleveranciers te verminderen.

"We bevinden ons in de snelste overgang in onze industrie ooit... We sturen duidelijke signalen naar de vernieuwers in onze toeleveringsketen dat we hen zullen steunen," aldus Andreas Follér, hoofd duurzaamheid bij vrachtwagenfabrikant Scania.

"Dus in batterijen, staal, aluminium en gietijzer zullen we tegen 2030 alleen nog maar groene materialen en technologieën gebruiken," vertelde Foller aan Reuters.

Inspanningen om minder afhankelijk te worden van China en Rusland spelen ook een rol, hoewel het voor veel bedrijven een grote en dure sprong in het onbekende kan zijn om zich in te kopen in hun toeleveringsketens.

"De gebeurtenissen van de afgelopen drie jaar hebben bedrijven veel geleerd over de kwetsbaarheid van toeleveringsketens. Verticale integratie is in de eerste plaats een strategie die het risico op verstoringen minimaliseert," zegt Rebecca Campbell, een partner bij advocatenkantoor White & Case die bedrijven adviseert over dergelijke deals.

Volgende maand zal Peking exportcontroles opleggen op

gallium en germanium, die gebruikt worden in de halfgeleider- en defensie-industrie, zijn hier een goed voorbeeld van.

De stap van China verraste eindgebruikers in verschillende sectoren en sommigen vrezen dat er nog meer beperkingen zullen volgen van 's werelds grootste producent van veel grondstoffen.

DETAILHANDELAAR WORDT WINKELIER

Hoewel het geen nieuw fenomeen is, hebben controle en eigendom van belangrijke aspecten van de productie een comeback gemaakt sinds de uitbraak van de pandemie in 2020. Wereldwijde autofabrikanten, waaronder GM en Stellantis, staan onder extra druk om snel elektrisch te gaan en investeren in lithium-, koper- en nikkelmijnen.

Andere sectoren, waaronder de detailhandel, zijn ook aan het rondkijken.

De IMAS Foundation, de investeringstak van de eigenaar van meubelverkoper IKEA, heeft meer dan 1 miljard euro ($1,12 miljard) uitgegeven aan "koolstofarme activa en strategieën", waaronder belangen in staalproducent H2 Green Steel (H2GS) en batterijfabrikant Northvolt.

De stichting vertelde Reuters dat het ook verdere investeringen zou overwegen in producenten van staal, bouw en groen aluminium dat met waterkracht of uit gerecyclede materialen is geproduceerd.

"In tijden van de-globalisering en hogere geopolitieke risico's is de zekerheid van levering belangrijker geworden," zei de stichting in een e-mail.

Zowel H2GS, dat een waterstoffabriek bouwt die wordt aangedreven door hernieuwbare energie, als Northvolt zijn gevestigd in Zweden.

Foller van Scania vertelde aan Reuters dat de Zweedse vrachtwagenproducent,

die ook een investeerder is in H2GS en Northvolt, bewust op zoek was naar investeringen die dichter bij zijn thuisbasis liggen om zijn inspanningen om de koolstofuitstoot te verminderen te ondersteunen.

Scania zei dat het na haar startinvestering van 10 miljoen euro ($11,15 miljoen) in H2GS in 2021 een staalleveringsovereenkomst is aangegaan vanaf 2027.

In de luchtvaartindustrie zijn luchtvaartmaatschappijen begonnen te investeren in brandstofproductie, omdat ze zich zorgen maken over het ontoereikende aanbod van biobrandstoffen die verschillende landen, waaronder Noorwegen, Duitsland, Indonesië en Groot-Brittannië, verplicht zullen stellen als onderdeel van de vliegtuigbrandstofmix.

RISKANTE CYCLI

United Airlines investeerde in maart in een brandstofproducent op basis van algen, het Britse Jet2 heeft geïnvesteerd in een fabriek die stortafval omzet in brandstof, terwijl het Hongaarse Wizz Air investeerde in een bedrijf uit Bristol dat rioolslib omzet in brandstof.

"Ze nemen nog steeds risico's met de levering in een sector waar ze geen expert in zijn," zei Maybel Saleh, EMEA managing director voor de luchtvaart bij Citi.

Investeringen in de toeleveringsketen zijn inherent riskant, deels vanwege de cyclische aard van de grondstoffenmarkten, en werken misschien alleen tijdelijk om knelpunten op te lossen en milieukwalificaties op te poetsen, zeggen auditors en advocaten die bedrijven bijstaan bij dergelijke transacties.

"Marges stijgen en dalen met volatiele prijzen," zegt Campbell van White & Case. "Aandelenbeleggingen die in juni 2023 verstandig leken, kunnen er over 12 maanden op de balans van een bedrijf dwaas uitzien."

Hoewel bedrijven op korte tot middellange termijn in hun leveranciers zullen blijven investeren, zal de markt uiteindelijk verzadigd raken, zei Jon Chadwick, global energy transition lead bij PricewaterhouseCoopers.

"Dat is het moment waarop de druk van de aandeelhouders zal terugkeren om te zeggen: 'we krijgen hier niet het rendement uit, hoe beginnen we af te stoten?'" ($1 = 0,8967 euro) (Verslaggeving door Clara Denina en Sarah McFarlane; Aanvullende rapportage door Helen Reid; Bewerking door Veronica Brown en Tomasz Janowski)