Op een stoffige vlakte in de bergen van Noord-Argentinië vullen zwarte buizen van twee verdiepingen hoog een enorme tank met zoute pekel die diep onder de grond wordt opgezogen.

De pekel bevat lithium, een zilverwit metaal dat essentieel is voor het maken van accu's voor elektrische voertuigen en waar veel vraag naar is nu de wereld overschakelt op groene energie. De Franse mijnbouwer Eramet probeert een innovatieve techniek te gebruiken, die bekend staat als directe lithiumextractie of DLE, in een race naar schonere, snellere en goedkopere manieren om het metaal met minder water te produceren.

In tegenstelling tot traditionele methoden zijn er geen pekelbassins ter grootte van voetbalvelden waar lithium achterblijft nadat de vloeistof in de zon verdampt.

DLE, dat het metaal veel sneller extraheert, zou van cruciaal belang kunnen zijn voor de wereldwijde productie, aangezien 70% van het lithium in de wereld in pekel zit en niet in gesteente of klei.

Eramet wordt nauwlettend in de gaten gehouden door concurrenten uit de VS en Chili die ook werken aan de commercialisering van DLE. Het bedrijf streeft ernaar om in november de eerste ton lithiumcarbonaat te produceren en tegen medio 2025 op te schalen naar 24.000 ton per jaar.

Het 870 miljoen dollar kostende project in de noordelijke provincie Salta zet Argentinië, de nummer 4 lithiumproducent ter wereld, in de schijnwerpers, vooruitlopend op projecten die de komende maanden in het land online moeten komen van mijnbouwgigant Rio Tinto, Posco uit Zuid-Korea en de Chinese mijnbouwbedrijven Zijin en Ganfeng.

De nieuwe productie van Argentinië zou zijn capaciteit ongeveer moeten verdubbelen, waardoor de kloof met Chili, de grootste producent van Latijns-Amerika, kleiner wordt. Sommige analisten zeggen dat het Chili tegen het einde van het decennium zou kunnen inhalen, zelfs als er nog hindernissen overblijven.

De exacte timing voor het opstarten van Eramets Centenario-fabriek, die samen met de Chinese nikkel- en staalgigant Tsingshan in eigendom is, blijft onzeker.

"Het is een complexe fabriek," zei CEO Christel Bories in een interview. "De uitdaging is altijd: kunnen we de nominale capaciteit halen, en wanneer?"

Meer dan tien jaar lang heeft Eramet, dat elders mangaan, nikkel en mineraalzand produceert, verschillende technologieën uitgeprobeerd voordat het ervoor koos om grotendeels zelf een proces te ontwikkelen.

De noodzaak om de extractiemethode aan te passen aan een specifieke pekelafzetting, elk met zijn eigen concentratie lithium en andere metalen, maakt deel uit van de complexiteit van DLE.

Het zal tijd kosten om te zien of de strategie van Eramet vruchten afwerpt, zegt Joe Lowry, een industrieconsultant. "Het bewijs zal een aanhoudende, consistente productie van kwaliteitsproducten voor batterijen zijn, en het is nog te vroeg om te zeggen dat dit met enige zekerheid zal gebeuren."

SNELLER LITHIUM

De eerste partij pekel zal pas in augustus klaar zijn voor de directe extractiefase, vertelden ingenieurs vorige week aan Reuters, terwijl tientallen arbeiders in rode thermische jassen de fabriek inspecteerden.

Wilde vicuna's, vergelijkbaar met lama's, dartelden rond de site op een hoogte van 4.000 meter vijf uur rijden van de dichtstbijzijnde stad.

Eramet's DLE is afhankelijk van een op maat gemaakt materiaal dat lithium uit pekel opzuigt als een spons en dat in een rij blauwe tanks zit, elk groot genoeg voor een SUV. Onzuiverheden zoals natriumchloride, of keukenzout, kunnen dan grotendeels worden weggespoeld.

Het materiaal, sorbent genoemd, werkt bij kamertemperatuur, in tegenstelling tot sommige vormen van DLE die verhitting vereisen, en levert 90% lithium op, vergeleken met 40% of 50% in verdampingsvijvers. De techniek stelt Eramet in staat om een ton lithiumcarbonaat in een week te produceren, tegenover een jaar met traditionele methoden.

Eramet is van plan om uiteindelijk pekel in een continue cyclus uit 20 nabijgelegen putten van 400 meter diep te pompen. Voordat dat kan gebeuren, moet de kritieke inbedrijfstellingsfase worden afgerond.

De kleppen van de pijpleiding moeten goed opengaan. Computers moeten synchroniseren met duizenden sensoren. Een verdampingskamer in de vorm van een ruimteschip moet temperatuurschommelingen vermijden.

"Je gaat stap voor stap en zorgt ervoor dat je naar de volgende fase kunt," zei ingenieur Soledad Gamarra. "Er is een optie om pauzes te nemen, maar we willen echt niet dat dat gebeurt."

Het proces van Eramet is erop gericht om 60% van het water te recyclen en uiteindelijk naar 80% te gaan. Dit weerspiegelt het doel van de industrie om de controverse rond de grote hoeveelheden water die nodig zijn voor veel soorten DLE te compenseren, vooral in droge gebieden. International Battery Metals, dat op het punt staat om DLE te lanceren in de buurt van Salt Lake City in de Amerikaanse staat Utah, streeft ernaar om meer dan 98% van het water te recyclen.

Sommige milieuactivisten zeggen dat het project van Eramet de nieuwste bedreiging is voor voorheen ongerepte zoutvlakten.

"Ze zijn een perfect systeem van evenwicht, van leven," zei Mara Puntano, een activiste in Salta die inheemse gemeenschappen vertegenwoordigt.

Eramet streeft naar certificering volgens de strenge normen van het Initiative for Responsible Mining Assurance en wil het waterverbruik en het gebruik van chemicaliën verminderen in een geplande tweede fabriek, die naar schatting 800 miljoen dollar zal kosten.

"Fase twee, technologisch gezien, zal een grote stap voorwaarts zijn," zei John Li, hoofd van Tsingshan in Zuid-Amerika, in een interview.

Tsingshan en Eramet zullen op zoek gaan naar kopers in China en elders in Azië, zeiden ze. Ondanks het grote aanbod van lithium dat de prijzen heeft gedrukt en sommige mijnbouwbedrijven heeft gedwongen zich terug te trekken, zei Bories dat Eramet een gezonde marge heeft, met huidige prijzen die meer dan het dubbele zijn van de contante kosten per ton.