Bijna de helft van de projecten die zijn toegekend in het kader van de herlancering van het Zuid-Afrikaanse programma voor de aankoop van duurzame energie is mislukt, zo vertelden twee overheidsbronnen aan Reuters. Dit ondermijnt de plannen om wind- en zonne-energie te gebruiken om de stroomcrisis in het land te verlichten.

Door regelmatige storingen in de verouderde kolencentrales van het staatsbedrijf Eskom heeft de meest ontwikkelde economie van het continent dagelijks te kampen met geplande stroomonderbrekingen. President Cyril Ramaphosa heeft gezegd dat het land een tekort van 4.000 tot 6.000 megawatt (MW) elektriciteitsproductie moet aanvullen.

Na een onderbreking van zes jaar hield Zuid-Afrika in 2021 een biedronde voor wind- en zonne-energieprojecten, waarvoor meer dan 100 bedrijven en consortia agressieve voorstellen indienden.

"We hadden feest gevierd toen de tarieven in de vijfde ronde voor hernieuwbare energie werden aangekondigd," zei een topambtenaar van de regering die rechtstreeks betrokken was bij het programma voor hernieuwbare energie. "Het zou het goedkoopste hernieuwbare programma ooit zijn geweest als alle projecten financial close hadden bereikt."

Maar hij zei dat de regering nu verwacht dat slechts de helft van de verwachte 2.583 MW aan capaciteit na de veiling online zal komen.

Van de zes entiteiten die de biedronde hebben gewonnen, heeft er één - het Ikamva Consortium - 12 van de 25 aangeboden projecten binnengehaald.

Het zijn deze projecten, die Ikamva toegewezen kreeg op basis van een recordlaag tarief, die niet doorgingen, zo vertelden de bron en een tweede hoge regeringsfunctionaris aan Reuters.

"Het probleem met aanbestedingsvenster vijf was dat we al onze eieren in één mandje legden," zei de tweede ambtenaar. "Je kunt (projecten) niet tegen zulke lage tarieven doen. Dat is dom."

Beide bronnen vroegen om niet bij naam genoemd te worden, omdat ze niet gemachtigd waren om publiekelijk commentaar te geven op de zaak.

Het Zuid-Afrikaanse energiedepartement, dat toezicht houdt op de hernieuwbare energiebronnen, reageerde niet op een e-mail waarin om commentaar werd gevraagd.

Het Ikamva Consortium bestaat uit het in Oslo genoteerde Mainstream van Aker Horizon, Africa Rainbow Energy & Power van de Zuid-Afrikaanse miljardair Patrice Motsepe, het lokale bedrijf H1 Holdings en Globeleq, waarvan de Britse en Noorse instellingen voor ontwikkelingsfinanciering eigenaar zijn.

Ikamva's zes windenergieprojecten hebben nooit juridische overeenkomsten ondertekend na succesvolle biedingen, zeiden de twee bronnen, terwijl zes zonne-energieprojecten er niet in slaagden om financial close te bereiken voor een deadline van 30 juni.

In antwoord op vragen van Reuters zei Ikamva dat hogere rentetarieven, de gestegen kosten van energie en andere grondstoffen, en de tragere productie van apparatuur na de pandemie invloed hadden gehad op de berekeningen.

Deze kwesties "hebben de bouwkosten hoger doen oplopen dan wat het Ikamva Consortium ... kan absorberen in het bod van Ronde 5," schreef het in antwoord op vragen per e-mail.

Andere bedrijven hebben soortgelijke obstakels ondervonden die de fondsenwerving bemoeilijken, en tot nu toe hebben slechts negen van de in totaal 25 projecten financial close bereikt.

Voor nog eens vier projecten - drie van het Franse Engie en één van het Zuid-Afrikaanse Mulilo - is de deadline voor financiële afsluiting 30 september.

Engie en Mulilo hebben niet gereageerd op verzoeken om commentaar per e-mail, hoewel de tweede regeringsfunctionaris zei dat hij verwachtte dat zij de benodigde fondsen zouden verzamelen om met de bouw te beginnen.

Ikamva vertelde Reuters dat haar projecten "bouwrijp" waren en dat zij in gesprek was met de regering om "een overeengekomen weg voorwaarts" te vinden.

Terwijl privé-investeerders projecten steunen die gericht zijn op het stimuleren van de energieproductie, is de schaarste aan transmissiecapaciteit een belangrijke beperking gebleken voor Zuid-Afrika's inspanningen om een einde te maken aan de energiecrisis.

Het consortium ging niet direct in op een vraag over wat het verwachtte dat er zou gebeuren met de transmissiecapaciteit die aan zijn projecten was toegewezen.