Hoewel de partij van wijlen Nelson Mandela waarschijnlijk de grootste politieke kracht zou blijven, lijken de kiezers de voormalige bevrijdingsbeweging te hebben gestraft voor jaren van verval.
Het ANC had elke vorige nationale verkiezing gewonnen sinds de historische stemming van 1994 die een einde maakte aan de heerschappij van de blanke minderheid, maar de afgelopen tien jaar hebben de Zuid-Afrikanen de economie zien stagneren, de werkloosheid en armoede zien stijgen en de infrastructuur zien afbrokkelen, wat tot regelmatige stroomstoringen heeft geleid.
Met de resultaten van 51,92% van de stembureaus had het ANC 42,3% van de stemmen, een scherpe daling ten opzichte van de 57,5% van de stemmen bij de laatste nationale verkiezingen in 2019.
Prognoses van de Zuid-Afrikaanse Raad voor Wetenschappelijk en Industrieel Onderzoek gaven aan dat het ANC 40,5% zou krijgen als de volledige resultaten binnen zijn.
Tot nu toe stond de pro-zakelijke Democratische Alliantie (DA) op de tweede plaats met 23,4%. uMkhonto we Sizwe (MK), een nieuwe partij onder leiding van oud-president Jacob Zuma, stond op 10,8% en nam wat ANC-steun af, vooral in KwaZulu-Natal, de thuisprovincie van Zuma.
MK had de radicale Economic Freedom Fighters (EFF) ingehaald, momenteel de op twee na grootste partij in het parlement, die op 9,6% stond.
Volgens de wet heeft de verkiezingscommissie zeven dagen om de volledige voorlopige uitslagen vrij te geven, maar verkiezingsfunctionarissen hebben gezegd dat ze van plan zijn om de uitslag zondag bekend te maken.
DOEMSDAGCOALITIE
Het aandeel van de politieke partijen in de stemmen bepaalt hoeveel zetels ze krijgen in de Nationale Vergadering, die vervolgens de volgende president kiest.
Dat zou nog steeds de leider van het ANC kunnen zijn, zittend president Cyril Ramaphosa. Een beschamende verkiezingsuitslag kan echter een uitdaging voor het leiderschap aanwakkeren.
ANC-voorzitter Gwede Mantashe zei donderdag dat het ANC nog steeds een meerderheid wilde behalen. "Een coalitie is niet ons plan; het is een gevolg. We zullen met dat gevolg omgaan wanneer het gebeurt," zei hij.
Investeerders en het bedrijfsleven hebben hun bezorgdheid geuit over het vooruitzicht dat het ANC een coalitie aangaat met de EFF, die oproept tot de inbeslagname van land in blank bezit en de nationalisatie van mijnen en banken, of met Zuma's MK, dat ook over landconfiscatie praat.
Hoewel de DA zegt dat ze de regerende partij wil verdrijven, heeft haar leider John Steenhuisen een samenwerking niet uitgesloten om wat hij een "doemdagcoalitie" met het ANC noemt, die de EFF of MK in de regering brengt, te blokkeren.
