Het gehoopte verdrag, waarover aan het eind van dit jaar overeenstemming moet worden bereikt, zou de belangrijkste overeenkomst kunnen zijn met betrekking tot klimaatopwarming en milieubescherming sinds de Overeenkomst van Parijs in 2015, waarin 195 partijen overeenkwamen om de wereldwijde temperatuurstijging niet boven de 1,5°C te laten komen.
Maar de onderhandelaars staan voor een zware taak in Ottawa, met landen die verdeeld zijn over hoe ambitieus het verdrag moet zijn.
"Het is een cruciaal moment in dit proces," vertelde Andres Gomez Carrion, voorzitter van de onderhandelingen, aan Reuters. "Een van de grootste uitdagingen is om te definiëren waar de levenscyclus van kunststoffen begint en wat duurzame productie en consumptie is."
WAAROM VOEREN WE BESPREKINGEN OVER HET PLASTICVERDRAG? Tijdens de Milieuvergadering van de V.N. in 2022 kwamen de naties van de wereld overeen om voor het einde van 2024 een wettelijk bindende overeenkomst te ontwikkelen om de wereldwijde plasticvervuilingscrisis aan te pakken.
Het verdrag is bedoeld om plastic tijdens de hele levenscyclus aan te pakken - vanaf het moment dat het geproduceerd wordt tot hoe het gebruikt en weggegooid wordt.
WAT IS HET PROBLEEM MET PLASTIC?
Terwijl plastic afval een wereldwijde bedreiging is geworden die landschappen en waterwegen vervuilt, gaat de productie van plastic gepaard met de uitstoot van broeikasgassen. De plasticindustrie is nu verantwoordelijk voor 5% van de wereldwijde koolstofuitstoot, wat kan groeien tot 20% in 2050 als de huidige trends zich voortzetten, aldus een rapport van het Amerikaanse Lawrence Berkeley National Laboratory vorige week.
De productie van plastic is op weg om verdrievoudigd te zijn tegen 2060 - tenzij het verdrag productielimieten instelt, zoals sommigen hebben voorgesteld. Het meeste nieuwe plastic wordt gemaakt van aardolie.
WAT IS DE UITDAGING IN OTTAWA?
De besprekingen van deze week worden de grootste tot nu toe, met zo'n 3500 geregistreerde deelnemers, waaronder lobbyisten, bedrijfsleiders, wetgevers, wetenschappers en non-profitorganisaties die zich inzetten voor het milieu.
Maar tijdens drie eerdere gespreksronden - in Punta del Este, Uruguay, Parijs en onlangs nog in Nairobi - zijn de landen verdeeld geraakt over de kwesties.
Tijdens de besprekingen in Nairobi in november balloneerde het ontwerpverdrag van 30 pagina's naar 70, omdat sommige landen erop stonden hun bezwaren tegen ambitieuzere maatregelen zoals productielimieten en geleidelijke uitbanningen op te nemen.
De landen staan nu onder druk om tot overeenstemming te komen voordat de slotonderhandelingen in december in Busan, Zuid-Korea, worden gehouden.
WAT WILLEN DE LANDEN IN HET VERDRAG?
Veel plastic en petrochemische producerende landen, waaronder Saoedi-Arabië, Iran en China - samen bekend als de groep van gelijkgestemde landen - hebben zich verzet tegen het noemen van productielimieten.
Zij hebben andere landen ervan weerhouden om formeel te werken aan voorgestelde verdragstaal die opriep tot productieplafonds, openbaarmaking van chemische stoffen of reductieschema's na de zitting in Nairobi vorig jaar.
Ondertussen wil de 60 landen tellende "High-Ambition Coalition", waar EU-landen, eilandstaten en Japan deel van uitmaken, een einde maken aan de plasticvervuiling tegen 2040.
Gesteund door enkele milieugroeperingen heeft deze coalitie opgeroepen tot gemeenschappelijke, wettelijk bindende bepalingen om "de productie en consumptie van primaire plastic polymeren te beperken en terug te dringen tot duurzame niveaus". Ze stellen ook maatregelen voor zoals het uitfaseren van "problematische" plastics voor eenmalig gebruik en het verbieden van bepaalde chemische additieven die gezondheidsrisico's met zich mee kunnen brengen.
De VS zegt ook een einde te willen maken aan plasticvervuiling tegen 2040. Maar in tegenstelling tot de High-Ambition Coalition, willen zij dat landen hun eigen plannen hiervoor opstellen en die plannen gedetailleerd uiteenzetten in beloftes die regelmatig naar de Verenigde Naties worden gestuurd.
WAT WIL DE PETROCHEMISCHE INDUSTRIE?
De handelsgroep Global Partners for Plastics Circularity vertegenwoordigt grote petrochemische producenten, waaronder leden van de American Chemistry Council en Plastics Europe. De groep stelt dat productieplafonds zouden leiden tot hogere prijzen voor consumenten, en dat het verdrag zich alleen zou moeten bezighouden met kunststoffen nadat ze gemaakt zijn. Deze bedrijven willen zich richten op het aanmoedigen van hergebruik of recycling van plastic, inclusief het inzetten van technologie die plastic in brandstof kan veranderen, hoewel een eerder onderzoek van Reuters enorme obstakels in deze methode aan het licht bracht. Op het gebied van transparantie over chemicaliën die bij de productie worden gebruikt, zegt de groep dat bedrijven deze chemicaliën vrijwillig openbaar moeten kunnen maken.
WAT WILLEN BEDRIJVENMERKEN?
Meer dan 200 bedrijven die zich richten op consumenten, waaronder Unilever, PepsiCo en Walmart, hebben zich aangesloten bij de zogenaamde Business Coalition for a Plastics Treaty.
Net als de petrochemische industrie hebben deze bedrijven, die afhankelijk zijn van plastic verpakkingen voor hun producten, een grote rol gespeeld in de onderhandelingen over kunststoffen. Maar ze steunen een verdrag dat productieplafonds, gebruiksbeperkingen en -uitfaseringen, beleid voor hergebruik, eisen voor productontwerp, uitgebreide producentenverantwoordelijkheid en afvalbeheer omvat," aldus een verklaring voorafgaand aan de besprekingen in Ottawa. (Verslaggeving door Valerie Volcovici; Bewerking door Katy Daigle en Josie Kao)
