Duizenden zullen naar verwachting de straat op gaan om donderdag de 50e verjaardag te vieren van de "Anjerrevolutie" in Portugal, die de langste fascistische dictatuur in Europa omver wierp en de democratie inluidde.

Antonio Oliveira Salazar regeerde Portugal van 1932 tot 1968, maar het regime hield het nog zes jaar vol onder opvolger Marcelo Caetano, en stortte pas op 25 april 1974 in.

De bijna bloedeloze revolutie werd uitgevoerd door een groep lagere legerofficieren die democratie wilden en een einde wilden maken aan langlopende oorlogen tegen onafhankelijkheidsbewegingen in de Afrikaanse koloniën Angola, Mozambique en Guinee-Bissau.

Zij beschouwden deze oorlogen, die duizenden jonge Portugese dienstplichtigen het leven kostten, als onrechtvaardig en onwinbaar.

De militaire staatsgreep door de groep "Kapiteins van April" bracht een snelle dekolonisatie op gang, waardoor er een einde kwam aan meer dan vijf eeuwen Portugees rijk in Afrika.

Politicoloog Antonio Costa Pinto van de Universiteit van Lissabon zei dat hoewel de meeste Portugezen de democratie steunen en trots zijn op de 25 april-revolutie, er dit jaar "een olifant in de kamer" zou zijn bij de viering, met de recente toename van steun voor de populistische, anti-immigratie Chega-partij.

"Chega trekt mensen aan die een revisionistische kijk op de geschiedenis hebben met het idee dat het kolonialisme en het keizerrijk niet slecht waren, en dat het glorieuze Portugese verleden en de symbolen daarvan gewaardeerd moeten worden," zei Costa Pinto.

Uit een onderzoek dat vrijdag werd gepubliceerd door het Instituut voor Sociale Wetenschappen ICS van Lissabon en de onderzoeksuniversiteit ISCTE, bleek dat 23% van de respondenten van mening was dat als de huidige politieke leiders de "idealen" van Salazar zouden volgen, Portugal "zijn grootsheid zou kunnen herwinnen".

Chega maakt in het openbaar vaak gebruik van Salazars motto "God, patriottisme en familie", waaraan de partij "werk" heeft toegevoegd.

Chega-leider Andre Ventura heeft ontkend dat hij of zijn partij fascistisch is, ondanks het feit dat hij anti-establishment is en de grondwet van Portugal wil veranderen.

"Ik ben geen fascist, ik ben geboren na het fascisme... We verbergen nooit dat we niet van dit systeem houden, deze grondwet. Maar dat betekent niet dat we niet van democratie houden," zei hij in 2021.

Chega, opgericht in 2019, is de op twee na grootste partij in de lidstaat van de Europese Unie en heeft haar aantal wetgevers verviervoudigd tot 50 bij de verkiezingen in maart.

Chega heeft geprofiteerd van de huisvestingscrisis die is ontstaan door de gestaag stijgende huren, de lage lonen, de verslechterende gezondheidszorg en gevallen van vermeende corruptie waarbij de reguliere partijen in het armste land van West-Europa betrokken waren.