Peter Magyar, een politieke nieuweling die gebruik heeft gemaakt van de publieke onvrede over de economische problemen van Hongarije, nam in mei de zeldzame stap om een bezoek te brengen aan een beruchte achtergestelde Roma-gemeenschap tijdens een landelijke campagnetour langs bijna 200 steden en dorpen.
"Geen enkele politicus heeft dit eerder gedaan in Hongarije," zei Sandor Botos, een Roma-bouwvakker, verwijzend naar Magyars bezoek aan de Hetes-nederzetting in de stad Ozd, waar honderden Roma nog steeds leven zonder basisvoorzieningen zoals stromend water.
"Hij liet de wereld zien hoe erg de armoede is in deze verborgen dorpen, hoeveel kinderen er honger lijden, dat ze niet naar school gaan," zei Botos, 48, terwijl hij een campagnebijeenkomst van Magyar bijwoonde in de stad Paszto in het noordoosten van Hongarije.
Botos glimlachte toen zijn jonge kleinzoon Noel na de toespraak een selfie nam met Magyar.
Het charmeoffensief van Magyar in Ozd kan Orbans nationalistische Fidesz-partij zorgen baren, die lange tijd de steun heeft genoten van de Roma en andere armere, vaak op het platteland wonende Hongaren dankzij steunprogramma's en haar pleidooi voor traditionele waarden.
Het eerste bezoek in tientallen jaren van een mainstream Hongaarse politicus aan een Roma-nederzetting zou wel eens cruciaal kunnen blijken.
"(Magyar) weet dat hij op de lange termijn geen verkiezingen kan winnen zonder de Roma," zei Robert Laszlo, verkiezingsanalist bij de denktank Political Capital.
Fidesz, dat sinds 2010 aan de macht is en geholpen wordt door haar greep op de staatsmedia en ook op sommige privémedia, heeft een comfortabele voorsprong in de opiniepeilingen en kan rekenen op meer dan 40% van de stemmen in de EP-verkiezingen van zondag. Maar de Tisza-partij, die Magyar pas sinds april leidt, staat op de tweede plaats met ongeveer 20%.
Dit is Magyars eerste verkiezingstest. Magyar, een voormalige regeringsinsider, keerde zich tegen Fidesz vanwege de corruptie en staatspropaganda waarvan hij getuige was geweest.
Zijn naam staat als eerste op de lijst van de Tisza-partij, maar hij is niet van plan om zitting te nemen in het EP als hij gekozen wordt. Hij blijft liever in Hongarije en legt de basis om Orban te verslaan bij de volgende nationale verkiezingen in 2026.
GROOTSTE MINDERHEID
De Roma hebben lang geleden onder armoede, hoge werkloosheid en discriminatie in heel Oost-Europa.
Volgens officiële gegevens identificeren iets meer dan 200.000 mensen zich als Roma in Hongarije, maar activisten en sociologen schatten hun aantal tussen een half miljoen en een miljoen in het land van bijna 10 miljoen.
"Zij zijn de grootste minderheid en 34 jaar lang heeft niemand zich echt om hen bekommerd," vertelde Magyar zondag aan Reuters in de marge van een campagnestop in de stad Dunakeszi, verwijzend naar de decennia sinds de val van het communisme in 1989.
"Er zijn steunprogramma's om hen te helpen, maar die bereiken slechts een paar steden ... maar niemand heeft iets gedaan om hen echt te steunen," zei hij.
Magyar heeft herhaaldelijk gezegd dat onderwijs de sleutel is om Roma-gemeenschappen te helpen en dat hij ook de maandelijkse uitkeringen aan gezinnen zou verhogen.
Een werkverschaffingsprogramma dat de regering-Orban in 2011 lanceerde, bood werk aan tienduizenden mensen die jarenlang geen reguliere baan hadden gehad, en hielp velen van hen bij de overgang naar de reguliere arbeidsmarkt.
"De meest kwetsbare (sociale) groepen, die vaak overlappen met de Roma-bevolking, zijn een belangrijk stemblok voor Fidesz, omdat ze met de hulp van de regering een paar stappen vooruit konden zetten," zei Laszlo.
"Dat viel echter samen met een periode van economische groei, en hun vertrouwen in de regering is geschokt door de recente economische neergang."
De jaarlijkse inflatie van de voedselprijzen bereikte eind 2022 50%, waardoor sommige Roma weer in extreme armoede terechtkwamen, aldus Aladar Horvath, hoofd van de Romani Parliament-Civil Rights Movement.
Magyar's toenadering tot Roma-kiezers "zou op de lange termijn belangrijk kunnen zijn", aldus Horvath.
"Op dit moment leert hij onze wereld pas net kennen, en wij beginnen hem ook pas net te kennen."
