In de club van 19 landen die de euro delen is de financiële stress niet opgelaaid, zelfs niet nu Britse pensioenfondsen naar lucht happen en de Zwitserse bankgigant Credit Suisse onder druk van de markt komt te staan.

Maar door de stijgende rentetarieven en het opdrogen van kapitaal is het waarschijnlijk een kwestie van tijd voordat er problemen ontstaan in een blok dat al een decennium vertrouwt op ultralage leenkosten.

Hier volgt een blik op vier mogelijke brandhaarden die beleggers en toezichthouders 's nachts wakker houden: vastgoedprijzen, bankleningen, staatsobligaties en "schaduwbanken".

ECHTE PROBLEMEN

Tot vorig jaar kende de eurozone een vastgoedhausse: de huizenprijzen stegen sinds 2015 met zo'n 40% en de prijzen van commercieel vastgoed met 26%.

Maar het beeld verandert snel nu de hypotheekrentes verdubbeld zijn ten opzichte van de recordlaagte in reactie op de maatregelen van de Europese Centrale Bank om de inflatie te beteugelen.

Dat kan problemen veroorzaken in landen zoals Spanje en Portugal, waar de meeste woningleningen tegen een variabele rente worden verstrekt.

"Banken zullen hun voorzieningen moeten verhogen om potentiële verliezen te dekken," zei Pablo Hernandez De Cos, gouverneur van de Spaanse centrale bank.

Medewerkers van de ECB schatten dat wanneer de rente ultralaag is geweest, een stijging van de hypotheekrente met 1 procentpunt - zoals we sinds begin dit jaar hebben gezien - na ongeveer twee jaar leidt tot een daling van de huizenprijzen met 9%-15%.

De prijzen zijn al beginnen te dalen in grote Duitse steden en zijn gestagneerd in Nederland - het Europese land dat volgens Oxford Economics het grootste risico loopt vanwege de hoge schuldenlast van huishoudens en de dure eigendommen.

Nederlanders hebben nog steeds veel schulden

TE DUN VERSPREID

De stijging van de rente heeft nieuwe vragen opgeroepen over een van 's werelds grootste schuldenaren: Italië.

Beleggers en centrale bankiers houden elke tik in het verschil tussen de Italiaanse en Duitse leenkosten in de gaten voor tekenen dat de markt het vertrouwen verliest in het vermogen van Rome om zijn schuld, die nu 134,8% van de economische productie bedraagt, af te lossen.

De Italianen hebben gestemd voor een rechtse coalitie met een eurosceptisch verleden, die nu voor de moeilijke taak staat om de overheidsfinanciën op orde te houden en tegelijkertijd ten minste enkele van haar verkiezingsbeloften voor belastingverlagingen, meer sociale uitgaven en hogere pensioenuitkeringen na te komen.

Economen van Morgan Stanley schatten dat deze maatregelen het tekort met ongeveer 2 tot 4 procentpunten van het BBP zullen doen toenemen.

"Dergelijk beleid zal moeilijk blijken te zijn in een tijd van stijgende rentetarieven en verhoogd markttoezicht op de schulddynamiek," aldus Seth Carpenter, global chief economist bij Morgan Stanley.

De ECB heeft een muur opgeworpen tegen een toename van de obligatiespreads.

Ze heeft de opbrengsten van haar obligatie-opkoopprogramma uit het pandemie-tijdperk gebruikt om meer schuldpapier van Italië en andere Zuid-Europese landen op te kopen en ze heeft nog een geheel nieuw programma in haar arsenaal.

Maar beleidsmakers hebben Reuters verteld dat ze het nog niet nodig vonden om het te activeren, ondanks dat de Duits-Italiaanse spread de afgelopen weken meermaals 250 basispunten bereikte - een niveau dat afgelopen zomer een reactie uitlokte.

Italiaanse obligaties onder druk sinds Draghi vertrok van

BRANDSTOF TOEVOEGEN

Bankentoezichthouders van de ECB hebben banken verteld dat ze minder gebruik moeten maken van hefboomfinanciering - krediet verstrekken aan leners die al schulden hebben - maar ze hebben het gevoel dat hun woorden zijn genegeerd.

De blootstelling aan financiering met vreemd vermogen (leveraged finance) - waaronder high-yield obligaties en collateralised loan obligations - lag eind juni in de buurt van een recordbedrag van 600 miljard euro, oftewel 6% van het kapitaal van banken, volgens berekeningen van de ECB.

"Belangrijk is dat een groot deel van deze posities betrekking heeft op bedrijven met een hoge schuldenlast, die het meest risicovolle segment vormen van een activaklasse die toch al zeer risicovol is," aldus Andrea Enria, de hoogste toezichthouder van de ECB.

Collega-toezichthouder Elizabeth McCaul waarschuwde voor "aanzienlijke tekortkomingen" in de manier waarop banken de risico's van dit soort krediet evalueren en beheren.

OP DE LOER IN DE SCHADUW

Europese toezichthouders waarschuwen al zo lang voor "schaduwbanken" dat ze die uitdrukking, waarmee financiële instellingen worden aangeduid die zich met een of andere vorm van kredietverlening bezighouden maar geen bank zijn, beu zijn geworden en ze "niet-bancaire financiële tussenpersonen" zijn gaan noemen.

Er is stress ontstaan bij bedrijven die energiederivaten verhandelen als gevolg van de sterke stijging en opeenvolgende schommelingen in de olie- en gasprijs na de Russische invasie in Oekraïne.

De ECB heeft oproepen om deze bedrijven een reddingslijn toe te werpen afgewezen en het in plaats daarvan aan overheden overgelaten, en heeft zich uitgesproken tegen het versoepelen van de kapitaalvereisten voor clearinginstellingen, waar transacties worden afgewikkeld.

In plaats daarvan zeiden centrale bankiers die bijeen waren in het Europees Comité voor systeemrisico's, de financiële waakhond van de Europese Unie, dat fondsbeheerders "liquiditeitsbeheerinstrumenten" moeten gebruiken - waarschijnlijk een verwijzing naar het moeilijker of duurder maken voor klanten om hun geld terug te krijgen in tijden van stress.

Zelfs verzekeraars, die normaal gesproken worden gezien als een van de veiligste hoeken van de markt, kregen te horen dat ze moeten oppassen voor huishoudens die hun betalingen niet kunnen nakomen.

"Uitgezette balansen van huishoudens vergroten het risico dat verzekeringscontracten vervallen, waardoor de beschermingskloof mogelijk groter wordt, maar ook liquiditeitsbewaking relevant wordt," zei het ECSR in een waarschuwing.