Het doel is Europese huishoudens en bedrijven te beschermen tegen het soort gasprijspieken van dit jaar, nadat Rusland na zijn invasie van Oekraïne in februari het merendeel van de gasleveringen aan Europa had stopgezet.

De energieprijzen in Europa hebben geleid tot de hoogste inflatie in decennia, hogere rekeningen voor huishoudens en gedwongen bedrijfssluitingen.

Maar de 27 lidstaten van de EU zijn verdeeld over de voorgestelde maatregel om de gasprijzen te beperken. De energieministers van de landen komen dinsdag bijeen in de laatste poging om overeenstemming te bereiken.

Dit is wat u moet weten.

WAAROM EEN MAXIMUMPRIJS VOOR GAS?

Om het effect van de hoge gasprijzen op hun economie te beperken, hebben ongeveer 15 EU-landen opgeroepen tot een Europees plafond voor de gasprijzen.

De Europese gasprijzen blijven relatief hoog, hoewel ze de afgelopen maanden zijn gedaald doordat de EU een aantal noodmaatregelen is overeengekomen, waaronder de verplichting om gasopslagplaatsen te vullen.

Het front-maand contract op de Nederlandse Title Transfer Facility (TTF) gashub, die fungeert als Europese benchmark, werd woensdag verhandeld rond 140 euro per megawattuur (MWh).

Dat is vergelijkbaar met ongeveer 95 euro/MWh een jaar geleden en ongeveer 14 euro/MWh twee jaar geleden. In augustus bereikte de prijs een recordhoogte van meer dan 340 euro/MWh.

HOE WERKT HET EU-PLAFOND?

De Europese Commissie heeft op 22 november een plafond voorgesteld dat zou worden toegepast wanneer het TTF-contract op de eerste maand van de maand gedurende twee weken meer dan 275 euro/MWh bedraagt en gedurende 10 opeenvolgende handelsdagen 58 euro hoger ligt dan een referentieprijs voor vloeibaar aardgas (LNG).

Als aan deze voorwaarden wordt voldaan, worden transacties boven het plafond niet aanvaard. De Commissie kan het plafond onmiddellijk opschorten als het negatieve gevolgen heeft, zoals risico's voor de Europese gasvoorziening.

Het zou geen gevolgen hebben voor de particuliere gashandel buiten de energiebeurzen om, die volgens de Commissie een veiligheidsklep vormen voor kritieke leveringen en waarschijnlijk geen groot deel van de handel zullen overnemen.

WAT VINDEN DE EU-LANDEN?

De EU-landen hebben veel kritiek op het voorstel van Brussel, waaruit blijkt dat er tussen de landen al lang onenigheid bestaat over de vraag of de prijzen überhaupt moeten worden geplafonneerd.

België, Griekenland, Italië, Polen en andere landen die een plafond willen, zeiden dat het voorgestelde niveau te hoog was en dat de voorwaarden om het plafond toe te passen zo streng waren dat het nooit zou worden toegepast.

De EU-landen overwegen een herziene versie van het EU-voorstel, waarin het plafond wordt verlaagd tot 200-220 eur/MWh en 35 eur/MWh boven de LNG-referentieprijs, en waarin het gemakkelijker in werking kan worden gesteld - drie tot vijf dagen op dat niveau in plaats van de oorspronkelijk voorgestelde tien dagen.

Maar Europa's grootste gasafnemer Duitsland en Nederland en Denemarken zijn tegen een maximumprijs. Volgens hen zal de maximumprijs de normale werking van de Europese energiemarkt verstoren en het moeilijker maken om brandstof aan te trekken als gasleveranciers ladingen omleiden naar regio's waar de prijzen hoger liggen dan het door de EU vastgestelde maximumprijsniveau.

WAT VINDEN DE DEELNEMERS AAN DE GASMARKT?

Marktdeelnemers, waaronder de Intercontinental Exchange (ICE), die de TTF-gashandel organiseert, hebben de Commissie gewaarschuwd haar voorstel niet door te zetten.

In een door Reuters ingezien memo aan de Commissie zegt ICE dat het voorstel de gasprijzen kan opdrijven omdat liquiditeitsverschaffers waarschijnlijk zullen stoppen met de verkoop van TTF-gasfutures als de prijzen ook maar in de buurt van het plafond komen, en dat het daaruit voortvloeiende tekort aan verkopers de prijzen zal opdrijven.

De Europese Centrale Bank zei vorige week dat het EU-voorstel de financiële stabiliteit in gevaar kan brengen en nutsbedrijven ertoe kan aanzetten over te schakelen op meer risicovolle particuliere handel om het plafond te omzeilen.

De EU-commissaris voor energie Kadri Simson had vorige week een ontmoeting met vertegenwoordigers van energiebeurzen om hun zorgen te bespreken. Het EU-voorstel bevat "sterke garanties" om negatieve gevolgen te voorkomen, zei ze.

NIEUWE BENCHMARK VOOR GASPRIJZEN

Het prijsplafond is bedoeld als een tijdelijke oplossing die vanaf 1 januari gedurende één jaar zou gelden.

Als oplossing op langere termijn wil de Commissie een nieuwe LNG-prijsbenchmark in Europa opstellen en heeft zij de energieregelgevers van de EU gevraagd er eind maart een te lanceren.

In het verleden werd de gasprijs op de TTF-hub gebruikt als benchmark voor LNG-leveringen aan Europa. Maar door de grote vermindering van de Russische gasleveringen dit jaar is de TTF-prijs extreem volatiel geworden en vaak duurder dan de LNG-prijzen in andere regio's.

Volgens Brussel is een nieuwe index nodig omdat de TTF wordt gestuurd door het aanbod via pijpleidingen en niet langer een markt vertegenwoordigt die meer LNG omvat, aangezien Europa dit jaar meer gas via pijpleidingen van Rusland heeft aangevoerd.

Het succes van de benchmark zou afhangen van het gebruik ervan door de gasindustrie.

($1 = 0,9522 euro)