Intense bemiddelingspogingen onder leiding van Qatar, Washington en Egypte waren de afgelopen weken gericht op een gefaseerde aanpak om verschillende categorieën Israëlische gijzelaars vrij te laten - te beginnen met burgers en eindigend met soldaten - in ruil voor een onderbreking van de vijandelijkheden, de vrijlating van Palestijnse gevangenen en meer hulp voor Gaza.

De laatste ronde van pendeldiplomatie begon op 28 december en heeft de meningsverschillen over de duur van een eerste staakt-het-vuren teruggebracht tot ongeveer 30 dagen, nadat Hamas eerst een pauze van enkele maanden had voorgesteld, zei een van de bronnen, een ambtenaar die op de hoogte is van de onderhandelingen.

Hamas heeft sindsdien echter geweigerd om verder te gaan met de plannen totdat er overeenstemming is bereikt over de toekomstige voorwaarden van een permanent staakt-het-vuren, aldus zes bronnen. De meeste bronnen die voor dit verhaal werden geraadpleegd, vroegen om anonimiteit om vrijuit over gevoelige zaken te kunnen spreken.

Terwijl Israël heeft geprobeerd om stap voor stap te onderhandelen, streeft Hamas naar "een package deal" waarin een permanent staakt-het-vuren wordt overeengekomen voordat de gijzelaars in de eerste fase worden vrijgelaten, aldus een van de bronnen, een Palestijnse functionaris die dicht bij de bemiddelingspogingen staat. Israël en Hamas praten via de bemiddelaars, niet rechtstreeks.

Een woordvoerder van het Witte Huis zei dinsdag dat de Amerikaanse gezant voor het Midden-Oosten, Brett McGurk, voor de tweede keer in een week in de regio was voor besprekingen over de vrijlating van gijzelaars en dat Washington een langere "humanitaire pauze" zou steunen.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en het Witte Huis, het ministerie van Buitenlandse Zaken van Qatar en de Egyptische Staatsvoorlichtingsdienst reageerden niet onmiddellijk op verzoeken om commentaar.

Twee Egyptische veiligheidsbronnen zeiden dat er gewerkt werd aan het overtuigen van Hamas om een wapenstilstand van een maand te accepteren, gevolgd door een permanent staakt-het-vuren. Hamas vraagt echter garanties dat de tweede fase van de overeenkomst zou worden uitgevoerd, om akkoord te kunnen gaan met de eerste wapenstilstand, zeiden de bronnen.

De bronnen gaven geen details over waaruit deze garanties zouden kunnen bestaan.

Gevraagd naar de onderhandelingen, vertelde hooggeplaatste Hamasfunctionaris Sami Abu Zuhri maandag aan Reuters dat de organisatie openstond voor het bespreken van ideeën, maar dat er nog geen akkoord was.

"We staan open voor alle initiatieven en voorstellen, maar elke overeenkomst moet gebaseerd zijn op het beëindigen van de agressie en de volledige terugtrekking van de bezetting uit de Gazastrook," zei Abu Zuhri.

Eén aanbod van Israël is om de oorlog te beëindigen als Hamas zes hooggeplaatste leiders uit Gaza verwijdert, zei een zevende bron, een hooggeplaatste Hamas-functionaris. Hamas heeft het voorstel echter "absoluut" verworpen, zei hij.

De bron zei dat op de lijst ook de meesterbreinen van de aanvallen van Hamas op Israël van 7 oktober stonden, Yahya Sinwar en Mohamed al-Deif, die Israëls topdoelen zijn om te doden of gevangen te nemen in de oorlog en van wie gedacht wordt dat ze zich diep verschuilen in het uitgebreide netwerk van tunnels van Hamas onder Gaza.

Reuters kon dit voorstel niet onmiddellijk bevestigen van Israëlische bronnen. Het kantoor van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu wees een verzoek om commentaar op het voorstel of de bredere onderhandelingen af. Volgens opnames die uitgelekt zijn naar het Israëlische nieuwsnetwerk N12, zei Netanyahu dat een dergelijk scenario van "overgave en ballingschap" begin januari besproken werd.

NETANYAHU ONDER DRUK

Bijna vier maanden na de Hamas-aanval op Zuid-Israël, waarbij ongeveer 1.200 mensen omkwamen, heeft het Israëlische offensief in Gaza nog steeds niet de hogere leiding van Hamas of zijn gevechtscapaciteit uitgeschakeld, ondanks het feit dat een groot deel van de kustenclave met de grond gelijk werd gemaakt en meer dan 25.000 Palestijnen werden gedood.

Netanyahu herhaalde deze week dat alleen een "totale overwinning" op Hamas een einde aan de oorlog zou maken, maar hij staat onder toenemende druk om tot een overeenkomst te komen, onder andere van leden van zijn oorlogskabinet en de families van ongeveer 130 gijzelaars die sinds de inval van Hamas nog steeds gevangen zitten.

Het Israëlische leger leed maandag het hoogste dagelijkse dodental van zijn Gaza-offensief met 24 dodelijke slachtoffers, waaronder 21 in een raketaanval in het centrum van Gaza en drie elders.

Vijf van de bronnen zeiden dat Israël geweigerd had om een einde van de oorlog te bespreken zonder dat Hamas ontmanteld zou worden. Ze specificeerden niet of het verbannen van de leiders aan die voorwaarde zou voldoen.

De Israëlische regeringswoordvoerder Eylon Levy zei dinsdag tijdens een persconferentie dat er pogingen werden ondernomen om de vrijlating van de gijzelaars te bewerkstelligen. Hij zei dat Israël niet zou instemmen met een staakt-het-vuren dat Hamas aan de macht laat in de enclave.

Qatar en Washington speelden een belangrijke rol bij de onderhandelingen over een wapenstilstand van een week in november, die leidde tot de vrijlating van meer dan 100 gijzelaars en ongeveer 240 Palestijnse gevangenen.

Vanaf 28 december stuurden de onderhandelaars van Qatar het raamwerk van een nieuwe overeenkomst naar Hamas en Israël, en vroegen beide partijen om aan te geven waarmee ze bereid waren in te stemmen, aldus een functionaris die op de hoogte was van de onderhandelingen.

Toen de twee partijen eerder deze maand reageerden, wilde Hamas een wapenstilstand die enkele maanden zou duren, terwijl Israël wilde dat alle gijzelaars binnen enkele weken zouden worden bevrijd, zei de functionaris.

In de afgelopen weken hebben Amerikaanse en Qatarese bemiddelaars de twee partijen dichter bij een akkoord over het 30-dagen proces gebracht, dat de vrijlating van alle gijzelaars, de toegang van meer hulp tot Gaza en de vrijlating van Palestijnse gevangenen zou omvatten, zei de beambte.

Ondanks de moeilijkheid om de kloof tussen de standpunten te overbruggen, beschreef een van de bronnen, die op de hoogte was van de besprekingen, de besprekingen als intensief en zei dat er "elk moment" een akkoord kon worden bereikt.

DIPLOMATIEKE INSPANNINGEN VAN DE V.S.

Washington voert de diplomatieke druk op om een einde te maken aan het geweld. Eerder in januari pendelde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken tussen Arabische staten en Israël tijdens een hectische rondreis om een uitweg uit het bloedvergieten te vinden.

Hamas wil echter garanties dat Israël het conflict niet opnieuw zal beginnen, zeiden een Amerikaanse bron die op de hoogte is van de zaak en de Palestijnse functionaris.

Hamas wil dat de Verenigde Staten, Egypte en Qatar de uitvoering garanderen, en is bezorgd dat de regering van Netanyahu de gevechten zal hervatten zodra Hamas de gijzelaars van burgers bevrijdt, zelfs als Israëlische soldaten gevangen blijven, zei de Palestijnse functionaris.

Tijdens deze ronde had Hamas gestreefd naar de vrijlating van alle Palestijnse gevangenen uit de Israëlische gevangenissen, inclusief degenen die deelnamen aan de aanvallen van 7 oktober, zei de Amerikaanse bron. De functionaris die op de hoogte was van de besprekingen zei dat Hamas die eis sindsdien had afgezwakt, waartegen Israël zich waarschijnlijk fel zou verzetten.

Hamas is van mening dat Israël eerst zijn operaties in Khan Younis wil beëindigen, de zuidelijke stad in Gaza waar de afgelopen weken het hevigst is gevochten, voordat er serieus over een langdurig staakt-het-vuren kan worden gesproken, zei de Palestijnse functionaris.

Reuters kon niet meteen vaststellen wat de status was van de besprekingen over de vraag of de Israëlische troepen en pantsers in Gaza zouden blijven tijdens een eventueel verlengd staakt-het-vuren.