De opmerkingen van Macron tijdens een late nieuwsconferentie, nadat hij een bijeenkomst van Westerse leiders had georganiseerd om steun voor Oekraïne te verzamelen, pasten bij zijn reputatie als diplomatieke verstoorder die graag taboes doorbreekt en conventionele denkwijzen uitdaagt.

Door maandagavond te weigeren uit te sluiten dat het Westen voet aan de grond zou zetten in Oekraïne, trok Macron de heersende opvatting in twijfel dat een dergelijke stap het risico op een wereldwijde oorlog tussen de NAVO en Rusland ernstig zou doen escaleren.

Zijn opmerkingen kunnen vooruitziend blijken te zijn en de weg vrijmaken voor een grotere directe Westerse betrokkenheid bij de oorlog in Oekraïne tegen de Russische invasie ergens in de toekomst.

Maar ze lopen ook het risico dat ze precies datgene ondermijnen wat Macron met de bijeenkomst in Parijs wilde versterken - eenheid onder de westerse bondgenoten van Oekraïne nu de strijdkrachten van Kiev na twee jaar oorlog de Russische troepen van zich af proberen te houden.

Het Witte Huis verklaarde geen troepen naar Oekraïne te zullen sturen. Duitsland, Groot-Brittannië, Italië, Spanje, Polen en Tsjechië distantieerden zich ook allemaal snel van het idee.

Het Kremlin zei ondertussen dat zo'n stap een direct conflict tussen de NAVO en Rusland tot een "onvermijdelijkheid" zou maken.

Franse functionarissen werden erop uitgestuurd om uit te leggen dat Macron het debat had willen stimuleren en dat de ideeën die besproken werden niet-gevechtstroepen betroffen in rollen zoals ontmijning, grensbescherming of het trainen van Oekraïense troepen.

"We moeten nieuwe acties overwegen om Oekraïne te steunen. Deze moeten beantwoorden aan zeer specifieke behoeften, ik denk met name aan mijnopruiming, cyberverdediging, de productie van wapens ter plaatse, op Oekraïens grondgebied," vertelde de Franse minister van Buitenlandse Zaken Stephane Sejourne aan de wetgevers.

FRANS-DUITSE SPANNING

Macrons opmerkingen dreigden ook de spanningen tussen Frankrijk en Duitsland op te voeren, wier relatie de kern vormt van de Europese politieke samenwerking.

Hij leek Berlijn te pesten met zijn aanvankelijke terughoudendheid om offensieve wapens naar Oekraïne te sturen, door op te merken dat sommige landen twee jaar geleden alleen "slaapzakken en helmen" hadden willen sturen.

Achter de schermen hebben Duitse functionarissen Frankrijk er de afgelopen weken van beschuldigd niet genoeg militaire hulp naar Oekraïne te sturen.

Een Westerse functionaris zei dat Macron "aan wat kooien had gerammeld en wat hoofdbrekens had veroorzaakt" onder NAVO-leden.

De ambtenaar zei dat de zet het Amerikaanse debat over een wetsvoorstel dat vastzit in het Congres en dat ongeveer 60 miljard dollar aan hulp aan Oekraïne zou geven, zou kunnen bemoeilijken - als het de angst voor een escalatie van de oorlog aanwakkert.

Een diplomaat van de Europese Unie zei dat het resultaat van Macrons opmerkingen "een kakofonie tussen bondgenoten was, ten koste van de geloofwaardigheid".

Maar een Franse diplomatieke bron zei dat als het Westen op de huidige koers blijft van het doneren van wapens en hulp en het afleggen van steunverklaringen, "we president Poetin zullen troosten in zijn indruk dat we zwak zijn".

"In werkelijkheid nemen we een groot risico met dat spel voor ons allemaal in Europa, namelijk om Rusland te zien winnen."

Sommige functionarissen, vooral in Oost-Europa, steunden het idee dat het Westen zijn berekeningen en rode lijnen minder voorspelbaar moet maken voor Poetin.

"Tijden als deze vereisen politiek leiderschap, ambitie en moed om buiten de gebaande paden te denken. Het initiatief achter de bijeenkomst in Parijs gisteren is het overwegen waard," zei de Litouwse minister van Buitenlandse Zaken Gabrielius Landsbergis.

Een Oost-Europese diplomaat zei het volgende: "Ik denk echt dat wat (Macron) zei nuttig is. Het laat onze publieke opinie ook zien hoe dringend de zaak is en wat er op het spel staat."

OPTIES OP TAFEL

Gen. Onno Eichelsheim, de hoogste militaire officier van Nederland, zei dat Macron Poetin waarschijnlijk duidelijk wilde maken dat geen enkele optie buiten bereik was.

"Je moet alle opties op tafel leggen," zei hij tegen Reuters tijdens een bezoek aan een wapenfabriek in Tsjechië.

"Dit is de uiterste optie en ik denk niet dat de NAVO-landen er al erg toe bereid zijn. Maar je weet nooit wat er na verloop van tijd gebeurt."

Eichelsheims bezoek aan de wapenfabriek onderstreepte de meest dringende behoefte van Oekraïne - aan munitie om de sterk uitgedunde voorraden aan te vullen om de strijd tegen de Russische invasie vol te houden.

Tijdens de bijeenkomst in Parijs gaf Macron aan dat hij het Franse verzet liet varen tegen het gebruik van EU-fondsen voor een Tsjechisch initiatief om wereldwijd te gaan winkelen om artilleriemunitie voor Kiev te kopen.

Sommige Europese functionarissen suggereerden dat dit een veel belangrijkere prioriteit was dan praten over Westerse laarzen op de grond.

"Ik ben blij dat Frankrijk overweegt hoe het Oekraïne sterker kan steunen, maar als ik een suggestie mag doen, stuur dan meer wapens," zei de Duitse vice-kanselier Robert Habeck.

Een tweede Oost-Europese diplomaat zei dat de openlijke discussie over het sturen van Westerse troepen laat zien hoe nijpend de situatie in Oekraïne is geworden.

"Het feit dat het nu op tafel ligt, betekent dat het veel, veel erger is dan we dachten," zei de diplomaat.