Australië gooit een reddingslijn uit naar de nikkelmijnbouwsector die onder druk staat, maar de geboden oplossing is meer een pleister dan een grote operatie die nodig is: de wereldwijde nikkelindustrie moet worden opgesplitst in groen en vuil.

Minister van Hulpbronnen Madeleine King heeft nikkel op de lijst van kritieke mineralen geplaatst, een zet die de industrie toegang geeft tot een deel van de 4 miljard A$ (2,7 miljard $) aan federale overheidsfinanciering die bedoeld is om mineralen te promoten die van vitaal belang zijn voor de energietransitie.

"De internationale nikkelprijs zal naar verwachting relatief laag blijven tot 2024, en waarschijnlijk nog een aantal jaren totdat het overschot aan nikkel op de markt is gecorrigeerd," zei King in een verklaring van 16 februari.

"In de tussentijd brengt dit verdere Australische nikkelactiviteiten in gevaar," zei ze, eraan toevoegend dat zes operationele nikkelfabrieken in het land sinds december productieverminderingen hebben aangekondigd of in zorg en onderhoud zijn gegaan.

Australië is de op vier na grootste producent van nikkelerts ter wereld en de recente prijsdaling heeft een groot deel van de industrie onrendabel gemaakt.

BHP Group, 's werelds grootste mijnbouwbedrijf, zei op 15 februari dat het een non-cash bijzondere waardevermindering van $ 2,5 miljard zal boeken op zijn nikkelactiviteiten in de deelstaat West-Australië.

De wereldwijde nikkelbenchmarkprijs op de London Metal Exchange (LME) eindigde op 16 februari op $16.356 per ton, een stijging van 3,2% ten opzichte van het laagste punt tot nu toe dit jaar, $15.850 op 7 februari.

Dat dieptepunt was de zwakste prijs sinds april 2021 en LME-nikkel bevindt zich in een aanhoudende neerwaartse trend sinds het bereiken van $33.575 per ton op 8 december 2022.

Een toename van het aanbod uit Indonesië heeft de prijzen doen krimpen, omdat het Zuidoost-Aziatische land met succes de productie van geraffineerd en halfgeraffineerd nikkel heeft opgevoerd, grotendeels dankzij een exportverbod op ruw erts, wat op zijn beurt leidde tot enorme investeringen van China in nieuwe verwerkingsfabrieken.

Hier ligt het nikkelprobleem.

HOE DE MARKT VERDELEN

Op dit moment wordt ongeveer 65% van het nikkel gebruikt om roestvrij staal te maken, maar dit percentage zal de komende jaren naar verwachting dalen omdat meer van het metaal wordt gebruikt in batterijen die nodig zijn om de overstap naar elektrische voertuigen en hernieuwbare energieopwekking met back-up opslag te stimuleren.

Veel van het in Indonesië geproduceerde nikkel is emissie-intensief, met kolengestookte energie als belangrijkste pijler van het energieverslindende smeltproces.

Wat Australië nodig heeft, is een opsplitsing van de wereldwijde nikkelindustrie, met een splitsing tussen nikkel dat geproduceerd wordt met een lage impact op het klimaat en nikkel dat niet geproduceerd wordt.

Met andere woorden, het groenere nikkel moet een hogere prijs krijgen dan het viezere metaal dat in Indonesië wordt geproduceerd en in China wordt verwerkt tot producten zoals batterijen.

Het probleem is hoe we een markt kunnen creëren die in feite uit twee lagen zal bestaan, en wie de onvermijdelijke prijspremie zal betalen.

De LME toont geen haast om een tweeledig systeem voor nikkel, of zelfs voor andere metalen, te implementeren.

Eindgebruikers van overgangsmetalen voor energie, zoals autofabrikanten, lijken ook terughoudend om deze weg in te slaan.

Dit is begrijpelijk vanuit hun standpunt. Het zou waarschijnlijk erg moeilijk zijn om een potentiële klant in een showroom te overtuigen om enkele duizenden dollars extra te betalen voor een identieke auto die met "groene" metalen is gemaakt.

Dit betekent dat overheden, vooral die in ontwikkelde Westerse landen, de verandering waarschijnlijk zullen moeten stimuleren.

De Australische maatregelen om de nikkelmijnen te steunen zijn een kortetermijnoplossing, en er is een oplossing op langere termijn nodig.

King is zich hiervan bewust en zei dat Australië "belangrijke besprekingen aan het voeren is met internationale tegenhangers in de VS, Canada en de EU om ervoor te zorgen dat de hoge normen die worden toegepast in de Australische mijnbouw en productie van nikkel en andere kritieke mineralen worden weerspiegeld in de toekomstige prijsvorming op de internationale markten".

Het bovenstaande citaat is overheidstaal voor het opzetten van een systeem van regulering, belasting en koolstofkosten om de kosten voor de vuilere mijnbouwconcurrenten van Australië op te drijven en de productiemacht van China af te stompen.

In sommige opzichten moet de westerse wereld beslissen of ze echt een toeleveringsketen voor energietransitie wil opbouwen die een lage impact op het klimaat heeft en China grotendeels buitensluit.

Als ze die beslissing neemt, dan moet ze uitzoeken hoe ze daarvoor betaald wordt.

Uiteindelijk zal het op de een of andere manier op de consumenten neerkomen. De truc is om het publiek ervan te overtuigen dat dit een goede zaak is, of om het op zo'n manier te doen dat ze er niets van merken.

De hier geuite meningen zijn die van de auteur, een columnist voor Reuters. (Bewerking door Michael Perry)