Als de kalveren van de Canadese melkveehouder Ben Loewith volgend voorjaar geboren worden, zullen ze tot de eerste ter wereld behoren die gefokt zijn met een specifiek milieudoel: minder methaan boeren.

Loewith, een derdegeneratieboer in Lynden, Ontario, begon in juni 107 koeien en vaarzen kunstmatig te insemineren met het eerste stiersperma dat op de markt kwam met een genetische eigenschap die methaanarm is.

"Selectief fokken voor lagere emissies, zolang we geen andere eigenschappen opofferen, lijkt een gemakkelijke overwinning", aldus Loewith.

De komst van commercieel beschikbare genetica om melkvee te produceren dat minder methaan uitstoot, zou kunnen helpen om een van de grootste bronnen van het krachtige broeikasgas te verminderen, zeggen wetenschappers en experts uit de vee-industrie.

Boeren zijn de belangrijkste bron van methaanuitstoot door vee. Semex, het genetisch bedrijf dat het sperma aan Loewith verkocht, zei dat de toepassing van het kenmerk met een lage methaanuitstoot de methaanuitstoot van de Canadese melkveestapel met 1,5% per jaar zou kunnen verminderen, en tot 20%-30% tegen 2050.

Het bedrijf is dit voorjaar begonnen met het op de markt brengen van sperma met het methaankenmerk in 80 landen. Tot de eerste verkopen behoren een boerderij in Groot-Brittannië en zuivelbedrijven in de VS en Slowakije, aldus vice-president Drew Sloan.

Als het op grote schaal wordt toegepast, kan het fokken op methaanarme dieren een "grote invloed" hebben op de wereldwijde uitstoot van vee, aldus Frank Mitloehner, hoogleraar dierwetenschappen aan de Universiteit van Californië Davis, die niet betrokken was bij de ontwikkeling van het kenmerk.

Sommige functionarissen uit de zuivelindustrie zijn nog steeds niet overtuigd van het fokken met een laag methaangehalte, omdat het zou kunnen leiden tot spijsverteringsproblemen.

Het Canadese ministerie van Landbouw zei in een e-mail dat het het methaanbeoordelingssysteem dat aan het product ten grondslag ligt nog niet heeft beoordeeld, maar dat het verminderen van de uitstoot van vee "uiterst belangrijk" is.

Vee is verantwoordelijk voor 14,5% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Methaan is na kooldioxide het grootste broeikasgas.

Boeren kunnen vee additieven geven om de methaanproductie te verminderen, maar de effecten daarvan verdwijnen zodra het vee stopt met het eten ervan en ze zijn niet goedgekeurd voor gebruik in de Verenigde Staten, aldus Mitloehner.

Het fokmateriaal met een laag methaangehalte is het resultaat van een samenwerking tussen Semex en het Canadese melkregistratiebureau Lactanet en is gebaseerd op onderzoek door Canadese wetenschappers.

Lactanet publiceerde in april 's werelds eerste nationale genomische methaanevaluatie en heeft resultaten verkregen van Holstein koeien en vaarzen op 6.000 boerderijen, die bijna 60% van de Canadese melkveebedrijven vertegenwoordigen.

ADEM VANGEN

Het register is gebaseerd op zeven jaar onderzoek door wetenschappers van de Universiteit van Guelph en de Universiteit van Alberta om het methaangehalte van melkvee te meten.

De wetenschappers legden de uitademing van vee vast om het methaangehalte te meten, en vergeleken de gegevens vervolgens met genetische informatie en melkmonsters.

De methaanuitstoot van Canadese melkkoeien varieert sterk, van 250 tot 750 gram per dag, aldus Christine Baes, hoogleraar dierlijke biowetenschappen aan de Universiteit van Guelph, die aan het project meewerkte.

Door te selecteren op het kenmerk voor een lage methaanuitstoot zou de uitstoot voor opeenvolgende generaties steeds lager kunnen worden, zei ze.

"De doorbraak hier is het koppelen van deze verschillende componenten om een nationale fokwaardeschatting te krijgen voor methaanuitstoot op basis van echte ademhaling van dieren," zei Baes.

"We hebben ook genomische informatie en die kunnen we met elkaar vergelijken en bijna een telefoonboek maken om te zeggen 'dit dier heeft deze genen en produceert zoveel methaan'."

Semex brengt in eerste instantie geen extra kosten in rekening voor de methaaneigenschap, zei Michael Lohuis, Semex's vice-president van onderzoek en innovatie. Hij weigerde verkoopprognoses te geven, maar verwacht dat de verkoop traag zal blijven totdat er financiële stimulansen komen.

De Canadese overheid biedt momenteel geen stimulansen voor het fokken van vee met een laag methaangehalte, maar het landbouwdepartement zei in een e-mail dat Ottawa werkt aan de introductie van compensatiekredieten voor het verminderen van methaan door beter mestbeheer.

Sommige landen en voedingsbedrijven zijn begonnen met het aanmoedigen van boeren om over te stappen op vee met een lagere uitstoot.

Nieuw-Zeeland zal in 2025 beginnen met het belasten van boeren voor methaan uit vee.

Nestle en Burger King moedermaatschappij Restaurant Brands International pakken het methaanprobleem in hun toeleveringsketens aan door te veranderen wat vee eet.

Mitloehner zei dat hij verwacht dat bedrijven uiteindelijk ook het fokken met een laag methaangehalte zullen erkennen.

"Genetische verandering is permanent en cumulatief voor toekomstige generaties, dus het kan tot aanzienlijke reducties leiden," zei Lohuis. "Dit is zeker niet het enige middel dat melkveehouders kunnen gebruiken om methaan op de boerderij te verminderen, maar het is misschien wel de eenvoudigste en goedkoopste aanpak."

Andere zuivelexperts zeiden dat een dergelijke aanpak problematisch kan zijn.

Juha Nousiainen, senior vice-president bij Valio, een Fins zuivelbedrijf, waarschuwde dat het fokken van vee om minder methaan te boeren spijsverteringsproblemen kan veroorzaken.

Methaan wordt geproduceerd door microben in de darmen van de koe bij het verteren van vezels, niet door het dier zelf, zei hij.

Terug op zijn boerderij is Loewith benieuwd hoe de fokbeslissingen zullen uitpakken.

"Als het iets is waar je generatie na generatie op hebt voortgeborduurd, dan wordt de impact significanter." (Verslaggeving door Rod Nickel in Winnipeg, Manitoba; Bewerking door Caroline Stauffer en Suzanne Goldenberg)