Heijmans N : Documenteren voor duurzaamheid

Een inspirerende plek als je wilt praten over circulair bouwen, is de campus van de Technische Universiteit Eindhoven. Onderdelen van een gesloopt paviljoen uit 1956, zoals prefab betonelementen, krijgen een tweede leven in nieuwe bouwwerken. Goed opdrachtgeverschap, vinden Tom Kuipers van BureauEAU en Dennis Strijards van Heijmans. Tom heeft hier aan vele transformaties en nieuwbouwprojecten gewerkt. En ook voor Heijmans is dit bekend terrein, als verantwoordelijke partij voor beheer en onderhoud van alle campusgebouwen.

onderhoud TU EindhovenHeeft Heijmans de harten op de campus al gewonnen?

Lees verder

Samenwerken

De twee vinden elkaar in een sterke drive om de verduurzaming van de bouw te versnellen. De ambitie van Heijmans is om in 2023 honderd procent circulair te bouwen, aldus Dennis. Hij vertelt dat diverse teams daar op allerlei plekken in het bedrijf mee bezig zijn. 'Dat doen we samen met vaste leveranciers, die materialen leveren, of projecten digitaal voor ons uitwerken. Als grote bouwer ben je een regisseur en kun je alleen circulair bouwen als al je partners meewerken. Maar bij woningbouwprojecten is Heijmans ook een opdrachtgever. En daar moeten wij circulariteit gaan uitvragen. Als we dat niet doen, zien onze partners geen noodzaak hun processen aan te passen.'

Tom Kuipers (links) en Dennis Strijards bij een stuk 3D geprint beton op de campus van TU Eindhoven.

BureauEAU is zo'n partner. Dit Eindhovens bureau met bouwkundigen en technisch specialisten, voortgekomen uit architectenbureau diederendirrix, werkt projecten volledig digitaal uit. Tom: 'Dit doen wij ook voor woningbouwprojecten van Heijmans. In de digitale modellen van de woningen, opgesteld via BIM, bevindt zich een schat aan informatie. Niet alleen waar ramen of deuren zich bevinden, ook wat de energieprestatie is.' In BIM zijn allerlei checks mogelijk waarmee je kunt controleren of je ontwerp aan duurzame eisen voldoet, legt Tom uit. 'Wij denken graag na over hoe je het behalen van die eisen zo efficiënt mogelijk meeneemt in je werkproces. En de 'vinkjes' voor circulair bouwen zijn volgens ons gemakkelijk aan de bestaande digitale bouwprocessen toe te voegen.'

Kadaster voor materialen

Dat zit 'm een paar extra handelingen volgens Tom: 'In BIM voeren we gedetailleerde informatie over de gebruikte grondstoffen en producten in. Via een koppeling met het platform Madaster genereer je een materialenpaspoort van je ontwerp.' Madaster is een 'Kadaster voor materialen', een online bibliotheek waar data over de gebouwde omgeving wordt gebundeld.

BureauEAU heeft het maken van zo'n materialenpaspoort vast onderdeel gemaakt van zijn bouwkundige engineering. Tom: 'Een kleine moeite, maar het levert veel op. Gebouweigenaren kunnen dat paspoort altijd terugvinden, nu en over tien jaar.'

Gebouw Ceres op de campus van het TU/e was een voormalig ketelhuis, dat is getransformeerd tot een laboratorium.

Restwaarde

Wat levert die extra moeite op? De financiële waarde die materialen en grondstoffen vertegenwoordigen wordt zichtbaar, legt Tom uit. 'Vroeger kostte de sloop van een gebouw alleen maar geld. Nu leveren staal, hout en kunststof de gebouweigenaar geld op, want die kan hij opnieuw vermarkten. Daarom wil je inzicht krijgen in de restwaarde van je gebouw. En dat vind je in een materialenpaspoort. Vooral partijen in de bestaande bouw, zoals corporaties, zitten op een goudmijn.'

Dat vraagt wel om continu databeheer. 'Stel, we bouwen een woonwijk voor een woningcorporatie en na tientallen jaren wil zij dat renoveren', zegt Tom. 'Dan worden er materialen toegevoegd, zoals isolatie, die in het paspoort niet mogen ontbreken. Het moet altijd up to date zijn. Veel opdrachtgevers zijn al bezig met de professionalisering van hun gegevensbeheer, maar nog lang niet iedereen.'