Het idee, dat jaren geleden voor het eerst werd bedacht, is om een onderzeese pijpleiding aan te leggen van Turkije naar het grootste offshore aardgasveld van Israël, Leviathan. Het gas zou dan naar Turkije stromen en verder naar Zuid-Europese buren die zich willen loskoppelen van Rusland.

De Turkse president Tayyip Erdogan zei vorige week dat samenwerking op het gebied van gas "een van de belangrijkste stappen is die we samen kunnen zetten voor de bilaterale banden" en vertelde aan verslaggevers dat hij bereid was om topministers naar Israël te sturen om het idee voor een pijpleiding, dat al jaren aansleept, nieuw leven in te blazen.

Een hoge Turkse functionaris vertelde Reuters dat de gesprekken zijn voortgezet sinds het bezoek van de Israëlische president Isaac Herzog eerder deze maand aan Ankara en dat er in de komende maanden "concrete beslissingen" zouden kunnen volgen over een voorgestelde route en deelnemende entiteiten.

Ambtenaren uit de industrie zijn echter voorzichtiger en zeggen dat het plan door productiebeperkingen en geopolitiek dood in het water zou kunnen vallen.

Het Leviathan-veld levert al aan Israël, Jordanië en Egypte. De eigenaren - Chevron en de Israëlische bedrijven NewMed Energy en Ratio Oil - zijn van plan om de productie op te voeren van 12 naar 21 miljard kubieke meter per jaar.

Ter vergelijking: de Europese Unie importeerde vorig jaar 155 miljard kubieke meter Russisch gas, goed voor bijna 40% van haar verbruik.

Veel van het extra geproduceerde gas zal vloeibaar worden gemaakt en per schip naar Europa of het Verre Oosten worden geëxporteerd, volgens NewMed. De directeur van NewMed zei vorige maand dat Turkije ook een bestemming zou kunnen worden, maar dan moet het land "de touwtjes in handen nemen" en zich verbinden aan de aanleg van de pijpleiding.

Gevraagd naar gesprekken met Turkije, weigerden de Leviathan partners commentaar te geven.

De Israëlische minister van Energie, Karine Elharrar, vertelde zondag aan Ynet news dat er nog veel zaken besproken moeten worden, waaronder de financiën.

"Het moet economisch haalbaar worden bevonden, en dat is niet iets vanzelfsprekends," zei ze.

ENERGIEBRUG

Israël en Turkije willen een decennium van diplomatieke impasses, meestal over Israëlisch-Palestijnse kwesties, achter zich laten. Een energiepartnerschap zou een sleutelrol kunnen spelen, vooral nadat de Russische invasie in Oekraïne Europa vastbeslotener heeft gemaakt om alternatieven te vinden voor zijn energiebevoorrading.

"Er is onlangs toenadering gezocht tot Israël en we willen dat het gas door Turkije naar Europa gaat," zei een andere Turkse ambtenaar. "Israël staat hier positief tegenover, er zijn enkele gesprekken gevoerd en er is een wil om dit te doen."

Turkije verbruikt ongeveer 50 miljard kubieke meter aardgas per jaar en importeert bijna al dat gas, grotendeels via pijpleidingen uit Rusland, Iran en Azerbeidzjan. Het bevindt zich in een goede positie als transportknooppunt in de regio waar de energiepolitiek verhit kan raken.

Reuters citeert Iraakse en Turkse functionarissen en meldt dat een plan om, met de hulp van Israël, gas uit de Iraakse Koerdische regio naar Turkije en Europa te brengen deel uitmaakt van de aanleiding voor de Iraanse raketaanval op de Koerdische hoofdstad Erbil deze maand.

"Turkije is van groot belang, zowel voor binnenlandse consumptie als als kanaal naar landen in Zuid-Europa," zei een hoge functionaris in de Israëlische gassector.

Het probleem, zei de ambtenaar, is dat er al twee voorgestelde routes waren voor de extra leveringen van Leviathan: via bestaande LNG-installaties in Egypte of een geplande drijvende LNG-installatie.

"Als Turkije snel reageert, kan dat een derde alternatief zijn," zei de ambtenaar.

De pijplijn zou 500-550 km lang zijn en volgens Israëlische functionarissen maximaal 1,5 miljard kosten om aan te leggen, waardoor het beter beheersbaar is dan de door EastMed voorgestelde pijplijn van 6 miljard euro om Israël met Cyprus, Griekenland en Italië te verbinden.

Elke onderzeese leiding zou echter door de wateren van Cyprus moeten lopen, dat door Ankara niet erkend wordt, of door Syrië, waarmee Ankara geen diplomatieke betrekkingen onderhoudt en rebellen steunt die tegen de regering in Damascus vechten.

Dit zou de aanleg en financiering kunnen bemoeilijken als Turkije een direct belang in de pijpleiding zou hebben, aldus Gokhan Yardim, een Turkse consultant in de gasindustrie die twee decennia lang aan de beoordeling van de mogelijke pijpleiding heeft gewerkt.

Twee eerdere beoordelingen waren gebaseerd op een gasstroom van 8 tot 10 miljard kubieke meter, en alles wat minder is, is misschien niet haalbaar, zei Yardim.