Hier volgen enkele van de kwesties die de aanleiding waren voor de protestbeweging en wat de regering nu zou kunnen doen.
WAAROM PROTESTEREN DE BOEREN?
Boeren in Frankrijk, de grootste landbouwproducent van de EU, zeggen dat ze niet genoeg betaald krijgen en dat ze verstikt worden door buitensporige regelgeving op het gebied van milieubescherming. Sommige van hun zorgen, zoals concurrentie van goedkopere importproducten en milieuregels, worden gedeeld door producenten in de rest van de EU, terwijl andere kwesties, zoals onderhandelingen over voedselprijzen, meer specifiek zijn voor Frankrijk.
Boeren beweren dat de druk van de overheid en de detailhandel om de voedselinflatie te verlagen ertoe heeft geleid dat veel producenten de hoge kosten voor energie, kunstmest en transport niet kunnen dekken.
Een regeringsplan om het belastingvoordeel voor boeren op diesel geleidelijk af te schaffen, als onderdeel van een breder energietransitiebeleid, was ook een heikel punt.
INVOER
Grote importen uit Oekraïne, waarvoor de EU sinds de inval van Rusland heeft afgezien van quota en invoerrechten, en hernieuwde onderhandelingen over een handelsovereenkomst tussen de EU en het Zuid-Amerikaanse blok Mercosur hebben de ontevredenheid over oneerlijke concurrentie in suiker, graan en vlees aangewakkerd.
De import wordt kwalijk genomen omdat deze de Europese prijzen onder druk zet en niet voldoet aan de milieunormen die aan de boeren in de EU worden opgelegd.
MILIEU, BUREAUCRATIE
Boeren zijn het niet alleen oneens met de subsidieregels van de EU, zoals de nieuwe eis om 4% van de landbouwgrond braak te laten liggen, maar ook met wat zij zien als de te ingewikkelde uitvoering van het EU-beleid door Frankrijk, zoals het herstellen van heggen.
Groen beleid wordt gezien als strijdig met de doelstellingen om meer zelfvoorzienend te worden in de productie van voedsel en andere essentiële goederen in het licht van de Russische invasie in Oekraïne. Ruzies over irrigatieprojecten en kritiek op dierenwelzijn en pesticiden hebben het gevoel onder een vergrijzende Franse boerenbevolking versterkt dat ze genegeerd worden door de maatschappij.
WAT HEEFT DE REGERING TOT NU TOE GEDAAN?
De regering staat onder druk om de crisis te bezweren in de aanloop naar de Europese verkiezingen in juni en de jaarlijkse landbouwbeurs in Parijs eind februari. Premier Gabriel Attal kondigde op 26 januari de afschaffing van de dieselbelastingverhogingen voor boeren aan. Hij zette ook stappen om de bureaucratie te verminderen en bood extra steun aan, onder andere voor boeren die getroffen waren door een veeziekte in het zuiden.
WAT KAN ER NU GEBEUREN?
De eerste aankondigingen leidden tot gemengde reacties en boerenvakbonden hebben opgeroepen om de protesten voort te zetten.
De regering stelt zich tolerant op tegenover de protesten, ondanks enkele gewelddadige incidenten. Ze heeft de politie echter opdracht gegeven om de luchthavens en de groothandelsmarkt voor levensmiddelen in Parijs te beschermen, nadat er stemmen opgingen om deze als doelwit te nemen.
De regering heeft beloofd binnen enkele dagen verdere maatregelen te nemen.
Er wordt gekeken naar verdere steun voor wijnproducenten die getroffen zijn door de dalende consumptie, terwijl er ook aanvullende maatregelen voor de veestapel worden verwacht.
Omdat het meeste landbouwbeleid en de meeste landbouwsubsidies op EU-niveau worden bepaald, probeert Parijs concessies te krijgen van haar partners, bijvoorbeeld door steun te krijgen voor een vrijstelling van de braaklandvereiste, een onderwerp dat president Emmanuel Macron donderdag tijdens een top van leiders aan de orde zou kunnen stellen. Op het gebied van handel, een ander gebied dat op EU-niveau wordt beheerd, riep minister van Landbouw Marc Fesneau op tot maatregelen om te voorkomen dat de invoer uit Oekraïne de EU-markten destabiliseert, met name voor suiker, gevogelte en eieren. Dit betekent een verschuiving in Parijs, dat zich eerder verzette tegen maatregelen van oostelijke EU-landen om de invoer van Oekraïense producten te beperken.
WAAR ANDERS IN EUROPA PROTESTEREN BOEREN?
Het verkeer rond de Belgische hoofdstad werd maandag ook verstoord door boze boeren en ongeveer een dozijn tractoren reden door naar de EU-zone in Brussel waar ze luid toeterden.
Boeren hielden ongeveer vijf vrachtwagens met Spaanse groenten tegen en dumpten de producten bij het distributiecentrum van de Belgische detailhandelaar Colruyt in de buurt van Brussel, meldden Belgische media. Duitsland heeft ook te maken gehad met spanningen, waarbij protesten uitbraken na een besluit van de regering om een belastingvoordeel voor landbouwdiesel geleidelijk af te schaffen in een poging om de begroting voor 2024 in evenwicht te brengen. Eerder deze maand kwam Berlijn bijna tot stilstand toen een van de hoofdstraten volstroomde met vrachtwagens en tractoren. Boeren en vrachtwagenchauffeurs in Roemenië zijn deze maand ook in actie gekomen met protesten tegen hoge bedrijfskosten die de toegang tot een grensovergang met Oekraïne blokkeerden. (Verslaggeving door Gus Trompiz en Sybille de La Hamaide; bewerking door David Evans en Kylie MacLellan)
