De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, zei op donderdag dat hij de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergei Lavrov, "een reeks concrete voorstellen" had gestuurd om een deal nieuw leven in te blazen die de veilige export van Oekraïens graan via de Zwarte Zee mogelijk maakte.

Rusland stapte in juli uit de deal - een jaar nadat deze tot stand was gekomen door bemiddeling van de Verenigde Naties en Turkije - met de klacht dat zijn eigen export van voedsel en kunstmest belemmerd werd en dat er niet genoeg Oekraïens graan naar landen in nood ging.

De brief van Guterres komt in de aanloop naar een ontmoeting tussen de Russische president Vladimir Poetin en zijn Turkse collega Tayyip Erdogan. Twee Turkse bronnen vertelden Reuters dat het tweetal elkaar maandag zal ontmoeten en voornamelijk de graanexport uit de Zwarte Zee zal bespreken.

De graanovereenkomst voor de Zwarte Zee was bedoeld om een wereldwijde voedselcrisis te bestrijden die volgens de Verenigde Naties verergerd was door de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022. Rusland en Oekraïne zijn beide belangrijke graanexporteurs.

"Ik denk dat we een voorstel hebben gepresenteerd dat de basis kan zijn voor een verlenging, maar een verlenging die stabiel moet zijn," vertelde Guterres aan verslaggevers, zonder verder in te gaan op de details van het voorstel.

"We kunnen geen Zwarte Zee-initiatief hebben dat van crisis naar crisis gaat, van opschorting naar opschorting. We hebben iets nodig dat werkt en waar iedereen baat bij heeft," zei hij.

Een Russische diplomaat, die op voorwaarde van anonimiteit sprak, vertelde Reuters eerder op donderdag dat "er geen onthullingen zijn" in de brief van Guterres aan Lavrov en dat het slechts "een opsomming is van eerdere ideeën van de V.N., die niet overgingen."

Lavrov zei eerder op donderdag, na een ontmoeting met de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan in Moskou, dat Rusland geen tekenen ziet dat het de garanties zal krijgen die het in staat zullen stellen om de graanovereenkomst voor de Zwarte Zee te hervatten.

Rusland heeft gezegd dat als de eisen om zijn eigen export van graan en kunstmest te verbeteren worden ingewilligd, het zou overwegen om de Zwarte Zee-overeenkomst nieuw leven in te blazen. Een van de belangrijkste eisen van Moskou is dat de Russische Landbouwbank weer wordt aangesloten op het internationale betalingssysteem SWIFT. De EU heeft deze in juni 2022 afgesloten.

Hoewel de Russische export van voedsel en kunstmest niet onder westerse sancties valt die werden opgelegd na de Russische invasie in Oekraïne, heeft Moskou gezegd dat beperkingen op betalingen, logistiek en verzekeringen de zendingen hebben belemmerd.

"We hebben een aantal concrete oplossingen ... die ervoor zorgen dat Russisch voedsel en meststoffen effectiever en tegen adequate prijzen op de wereldmarkten terechtkomen," zei Guterres. "Ik geloof dat we, door serieus samen te werken, een positieve oplossing voor iedereen kunnen vinden."