China heeft zich in een demografisch gat gegraven door het één-kind-beleid dat het tussen 1980 en 2015 voerde. De autoriteiten verhoogden de grens tot drie in 2021, maar zelfs tijdens de thuisblijvende COVID-tijden zijn koppels terughoudend geweest om baby's te krijgen.

Jongeren noemen hoge kosten voor kinderopvang en onderwijs, lage inkomens, een zwak sociaal vangnet en ongelijkheid tussen mannen en vrouwen als ontmoedigende factoren.

De voorstellen om het geboortecijfer te verhogen, die deze maand tijdens de jaarlijkse vergadering van de Chinese Politieke Raadgevende Volksconferentie (CPPCC) zijn gedaan, variëren van subsidies voor gezinnen die hun eerste kind opvoeden, in plaats van alleen het tweede en derde, tot uitbreiding van gratis openbaar onderwijs en verbetering van de toegang tot vruchtbaarheidsbehandelingen.

Deskundigen beschouwen het grote aantal voorstellen als een positief teken dat China de vergrijzing en bevolkingsafname met spoed aanpakt, nadat vorig jaar uit gegevens bleek dat de bevolking voor het eerst in zes decennia is gekrompen.

"Je kunt de dalende trend niet veranderen", zei Xiujian Peng, senior onderzoeker aan het Centre of Policy Studies van de Victoria University in Australië. "Maar zonder een vruchtbaarheidsbevorderend beleid zal de vruchtbaarheid nog verder dalen."

Een motie van CPPCC-lid Jiang Shengnan om jonge mensen slechts acht uur per dag te laten werken, zodat ze tijd hebben om "verliefd te worden, te trouwen en kinderen te krijgen", was van cruciaal belang om ervoor te zorgen dat vrouwen niet overwerkt raken, aldus Peng.

Het geven van stimulansen voor het krijgen van een eerste kind kan koppels aanmoedigen om ten minste één kind te krijgen, zei ze. Veel provincies subsidiëren momenteel alleen tweede en derde kinderen.

Het Chinese geboortecijfer daalde vorig jaar tot 6,77 geboorten per 1.000 mensen, tegenover 7,52 geboorten in 2021, het laagste cijfer ooit.

Demografen waarschuwen dat China oud zal worden voordat het rijk wordt, omdat de beroepsbevolking krimpt en lokale overheden met schulden meer uitgeven aan hun oudere bevolking.

Deskundigen prezen ook een voorstel om alle maatregelen voor gezinsplanning te schrappen, waaronder de limiet van drie kinderen en de eis dat vrouwen wettelijk getrouwd moeten zijn om hun kinderen te registreren.

Arjan Gjonca, universitair hoofddocent aan de London School of Economics, zei dat financiële prikkels niet volstaan en dat beleid dat gericht is op gendergelijkheid en betere arbeidsrechten voor vrouwen waarschijnlijk meer effect zal hebben.

Voorstellen van de CPPCC, zoals zwangerschapsverlof dat door de overheid in plaats van door de werkgever wordt betaald, zouden de discriminatie van vrouwen helpen verminderen, terwijl een uitbreiding van het vaderschapsverlof een belemmering voor vaders wegneemt om meer ouderschapstaken op zich te nemen, aldus deskundigen.

Demograaf Yi Fuxian blijft sceptisch of maatregelen op zich een significant effect zullen hebben, en zegt dat China een "paradigma-revolutie van zijn hele economie, maatschappij, politiek en diplomatie nodig heeft om de vruchtbaarheid te stimuleren".