De overeenkomst, die de veilige export van graan uit Oekraïense en Russische Zwarte Zeehavens mogelijk maakt, werd zaterdag met 60 dagen verlengd - de helft van de geplande periode - nadat Moskou had gezegd dat een verdere verlenging na 18 mei zou afhangen van de opheffing van enkele westerse sancties.

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei maandag in een verklaring op zijn website dat Moskou had besloten om de verlenging van de overeenkomst tot 60 dagen te beperken vanwege wat het noemde "een gebrek aan vooruitgang... bij de normalisering van de binnenlandse landbouwexport".

De verlenging van de overeenkomst in mei zou afhangen van bepaalde voorwaarden, waaronder het herstel van de toegang tot het SWIFT financiële berichtensysteem voor de Russische staatsbank voor landbouwproducten Rosselkhozbank, de hervatting van de levering van landbouwmachines en de deblokkering van buitenlandse tegoeden en rekeningen van Russische landbouwbedrijven.

De graanovereenkomst, die afgelopen juli tot stand is gekomen door bemiddeling van de Verenigde Naties en Turkije, is bedoeld om een wereldwijde voedselcrisis te bestrijden die deels wordt aangewakkerd door de Russische acties in Oekraïne. Zowel Rusland als Oekraïne zijn grote graanexporteurs.

Oekraïne had, samen met Turkije en de Verenigde Naties, de deal met 120 dagen willen verlengen.

AFRIKA HELPEN

In zijn toespraak tot een parlementaire conferentie Rusland-Afrika in Moskou op maandag zei Poetin dat de graanexport in het kader van de Zwarte Zee-overeenkomst ten onrechte voorrang had gegeven aan "goed gevoede Europese markten" in plaats van Afrikaanse landen, en dat de verlenging van de overeenkomst op de voorwaarden van Rusland in het belang van het continent was.

Poetin zei dat als de overeenkomst niet verlengd zou worden, Moskou gratis graan zou kunnen leveren aan "vooral behoeftige Afrikaanse landen", zonder hierover uit te weiden. Tot nu toe is de export in het kader van de graanovereenkomst getransporteerd op basis van commerciële overeenkomsten.

Hoewel China, Spanje en Turkije de belangrijkste bestemmingen zijn voor graan dat in het kader van de deal is verscheept, hebben Afrikaanse landen hier indirect van geprofiteerd omdat het toegenomen aanbod heeft geholpen om de wereldwijde graanprijzen te drukken.

In zijn verklaring zei het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken dat noch Turkije noch Oekraïne formeel bezwaar hadden gemaakt tegen de verkorte verlengingsperiode van de graanovereenkomst.

Een hoge Oekraïense functionaris vertelde Reuters dat Kiev bezwaar had gemaakt tegen Moskou's aandringen op een verlenging met 60 dagen.

Westerse mogendheden hebben Rusland zware sancties opgelegd vanwege zijn acties in Oekraïne. Hoewel Russische export van voedsel en kunstmest niet onder sancties valt, zegt Moskou dat beperkingen op betalingen, logistiek en verzekeringen een belemmering vormen voor dergelijke zendingen.