Twee decennia lang heeft de snelgroeiende kuststad met bijna vijf miljoen inwoners samengewerkt met de National Nuclear Regulator (NNR) en het staatsbedrijf Eskom om de stadsuitbreiding binnen de vijf tot zestien kilometer lange noodzone rond de Koeberg-kerncentrale te beheren.
Dit jaar, terwijl Eskom wacht op een beslissing van de NNR om de levensduur van Koeberg te verlengen, maakt de stad zich zorgen over het landgebruik in een belangrijk noordelijk ontwikkelingsknooppunt waar wooncomplexen als paddenstoelen uit de grond schieten. De huidige 40-jarige licentie van Koeberg verloopt in juli.
De regelgevende instantie heeft op 8 juni een laatste ronde van openbare hoorzittingen over de voorgestelde licentieverlenging van de enige kerncentrale in Afrika afgerond. Brede veiligheidskwesties bij Koeberg, waaronder punten die door het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) naar voren waren gebracht, stonden bovenaan de agenda van milieuactivisten en gemeenschappen.
"We hebben onze bezorgdheid geuit over de langetermijngevolgen voor het groeipotentieel van de stad en de operationele implicaties waarmee de stad te maken krijgt, aangezien het beheer van rampenrisico's een gemandateerde verantwoordelijkheid van de lokale overheid is," vertelde Priya Reddy, woordvoerster van de stad, aan Reuters.
Grote stukken land die de stad en privé-investeerders gekocht hebben, zijn "effectief gesteriliseerd voor ontwikkeling" en zullen waarschijnlijk niet gebruikt worden voor nieuwe wijken als Koeberg blijft werken, aldus Reddy.
De stad maakte niet bekend welke operationele implicaties ze voorzag in het geval van een ernstig stralingslek, hoewel bewoners tijdens de hoorzittingen het evacuatieplan en verkeersopstoppingen als een van hun angsten aanhaalden.
De stad verdedigde echter het veiligheidsplan door te zeggen dat het regelmatig werd bijgewerkt en de beste internationale praktijken volgde.
Een woordvoerder van het NNR zei dat ze op de hoogte waren van het verzoek van Kaapstad om meer tijd om te reageren, in afwachting van het definitieve besluit dat eind juli of augustus wordt verwacht.
Mocht Koeberg toestemming krijgen om zijn activiteiten voort te zetten, dan waarschuwde het Southern African Faith Communities' Environment Institute (SAFCEI) voor gerechtelijke stappen om het besluit ongedaan te maken.
"De veiligheidsproblemen bij Koeberg zijn zo verontrustend dat als de NNR niet het juiste doet, dit volgens ons kan leiden tot verdere juridische stappen tegen de regelgevende instantie," zei Francesca de Gasparis, uitvoerend directeur bij SAFCEI.
In een IAEA-rapport uit 2022, dat pas na druk van activisten openbaar werd gemaakt, werden na inspecties op Koeberg verschillende veiligheidsproblemen gesignaleerd.
Onder de veiligheidsproblemen bevonden zich scheuren en erosie in de gebouwen waarin de drukwaterreactoren zich bevinden en een slecht functionerend monitoringsysteem.
Eskom vertelde Reuters dat alle 14 genoemde punten waren geëvalueerd en "bevestigd is dat ze allemaal zijn opgelost".
