De uitspraak heeft de begrotingsbesprekingen in de war gestuurd en binnen de coalitie van kanselier Olaf Scholz de roep aangewakkerd om de grondwettelijk verankerde "rem op de schuld", die wettelijke grenzen stelt aan het lenen van geld, op te schorten.

Het gebruik van buiten de begroting gehouden fondsen door de regering was een manier om aan deze limieten te voldoen, omdat Duitsland zichzelf ziet als de sterkste verdediger van begrotingsdiscipline in Europa.

WAT IS DE SCHULDREM EN WAAROM IS DEZE INGEVOERD?

Ingevoerd door de toenmalige regering van kanselier Angela Merkel via een grondwetswijziging in de nasleep van de wereldwijde financiële crisis van 2008/09, beperkt de rem het structurele begrotingstekort van Duitsland tot het equivalent van 0,35% van het bruto binnenlands product.

De regering kan verder gaan als Duitsland wordt getroffen door een natuurramp of door "uitzonderlijke noodsituaties" waar de staat geen invloed op heeft en die de financiën van het land aanzienlijk beïnvloeden. Een dergelijke uitzondering moet door het parlement worden afgekondigd met een meerderheid van de wetgevers.

De rem werd ingevoerd als een manier om de overheidsfinanciën op orde te houden en buitensporige schulden in de grootste economie van Europa te voorkomen.

HEEFT DUITSLAND DE SCHULDENREM AL EERDER OPGESCHORT?

Het parlement schortte de rem voor het eerst op in 2020 om de overheid te helpen bedrijven en gezondheidszorgstelsels te ondersteunen tijdens de economische gevolgen van de COVID-19 pandemie.

De rem werd in 2022 opnieuw opgeschort vanwege de aanhoudende gevolgen van de pandemie en de Russische invasie in Oekraïne, terwijl de regering worstelde met hogere inflatie, stijgende rentetarieven en stijgende energieprijzen.

Minister van Financiën Christian Lindner legde de schuldrem in 2023 weer op, maar hield een speciaal militair fonds van 100 miljard en een pakket van 200 miljard om de energiekosten te drukken in aparte fondsen.

WAT ZIJN DE NADELEN VAN EEN SCHULDENREM?

Sommige analisten zeggen dat de schuldrem rijp is voor hervorming en dat een flexibeler fiscaal beleid regeringen meer schulden zou laten aangaan om broodnodige investeringen te financieren.

"De schuldrem was nuttig in de jaren 2010, maar gezien de lange lijst van structurele uitdagingen is het probleem van Duitsland niet de houdbaarheid van de schuld, maar een te lage groei en een verslechtering van het internationale concurrentievermogen," zei econoom Carsten Brzeski van ING.

Philippa Sigl-Gloeckner van de Dezernat Zukunft macrofinance denktank vertelde Reuters dat het begrotingsbeleid van het land "erg kortzichtig" was geworden door de beperkingen die de schuldenrem oplegt.

Minister van Economie Robert Habeck noemde het instrument maandag "inflexibel" en waarschuwde dat de Duitse industrie haar concurrentievermogen dreigde te verliezen en banen naar het buitenland zou verplaatsen tenzij er een manier zou worden gevonden om het gat in de begroting te dichten.

Maar om de schuldrem af te schaffen is een tweederde meerderheid in beide kamers van het parlement nodig, een moeilijke taak.

WAT BETEKENT DE UITSPRAAK VAN DE RECHTBANK VOOR DE BEGROTING VAN VOLGEND JAAR?

De gerechtelijke uitspraak van vorige week heeft een gat van 60 miljard euro geslagen in de overheidsfinanciën, en een geschat gat van ongeveer 20 miljard euro om alle projecten in het klimaat- en transformatiefonds volgend jaar te financieren.

De regering overweegt nog steeds opties, waaronder het opschorten van de rem op de schuld of het beperken van de uitgaven.