Exclusief-Flurry van nieuwe regels laat Turkse banken worstelen om leningen te verstrekken - bronnen

Sommige Turkse banken beperken de kredietverlening aan ondernemingen nadat de laatste reeks voorschriften van de regering hun kosten heeft doen stijgen en velen heeft gedwongen hun balansrisico's te verminderen, vertelden vijf bronnen uit de bank- en particuliere sector aan Reuters.

De nieuwe regels, die deel uitmaken van het onorthodoxe beheer van de economie door president Tayyip Erdogan, hebben vooral de kredietverlening op langere termijn onder druk gezet. De eigenaar van een middelgrote fabrikant zei dat het "elke dag moeilijker en moeilijker" was om aan het benodigde krediet te komen.

De bronnen, die op voorwaarde van anonimiteit spraken, zeiden dat de krediet- en zekerheidsvoorschriften die de laatste maanden zijn uitgerold, voor verwarring hebben gezorgd en veel vragen van banken hebben opgeroepen.

"Dit zijn zeer moeilijke punten om voor een bank te beheren," zei een bankbron. "Elke bank probeert zijn eigen balans te beheren tegen de extra verplichtingen die kunnen komen na de regelgeving van de regering en dat maakt de banken bang."

De regels betekenen dat goedkoper krediet zal blijven worden doorgedrukt naar soms riskantere kleinere leners die de voorkeur van de regering genieten, terwijl de totale kredietverlening in de grote opkomende economie waarschijnlijk zal afkoelen, zeiden de bronnen.

De totale kredietgroei, gebaseerd op een 13 weken durende, voor wisselkoersen gecorrigeerde maatstaf, was eind augustus 20% hoger dan een jaar geleden, vergeleken met 50% toen de reeks regels in april begon, zo blijkt uit de gegevens.

Er staat veel op het spel voor Erdogan en zijn conservatieve AK Partij in de aanloop naar krappe verkiezingen volgend jaar, die hij volgens de opiniepeilingen zou kunnen verliezen, voornamelijk als gevolg van de stijgende kosten van levensonderhoud en andere economische spanningen.

Zijn economisch programma geeft voorrang aan groei, werkgelegenheid, investeringen en export, aangedreven door een reeks renteverlagingen die eind vorig jaar een valutacrisis en inflatiespiraal ontketenden.

De centrale bank is doorgegaan met het verlagen van de rente ondanks het feit dat de inflatie 80% heeft bereikt. Zij heeft de laatste maanden verschillende nieuwe regels goedgekeurd om goedkope leningen te richten op netto-exporterende bedrijven en sectoren, met als doel de grote tekorten op de lopende rekening van Turkije te verlichten.

Vorige maand heeft de bank kredietverstrekkers verplicht langlopende obligaties met vaste coupon aan te houden als onderpand voor sommige leningen die niet geacht worden investeringen of export te stimuleren.

Maar sommige kredietgevers zeggen dat het aanhouden van illiquide obligaties op langere termijn ter dekking van kortlopende leningen te riskant is. Anderen hebben hun cliënten gevraagd sommige leningen af te sluiten in plaats van ze te verlengen, zodat de bedrijven hun eigen vermogen kunnen gebruiken, vertelde een andere bankbron aan Reuters.

CONFUSIE

De verordening van de centrale bank van vorige maand heeft de geldschieters ertoe aangezet de rente op commerciële leningen te verlagen en van degenen die dat niet doen geëist dat zij grotere deposito's in lire aanhouden, hetgeen een vlaag van aankopen van schatkistobligaties heeft veroorzaakt.

De boodschap van de centrale bank aan de financiële sector was om goedkope leningen te verstrekken aan netto-exporteurs en kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's), of de financiering effectief aan de overheid terug te geven door obligaties aan te houden, zeiden bankiers.

In antwoord daarop hebben de kredietverstrekkers de centrale bank tientallen vragen en bedenkingen gestuurd over hoe zij volgens de nieuwe regels zaken moeten doen, volgens een brief die door Reuters is ingezien. Zij gingen onder meer in op de vraag hoe de regels betrekking hebben op factoring- en leasingbedrijven, projectleningen op langere termijn, en fusies en overnames.

De centrale bank vertelde Reuters dat zij al die vragen vorige week in een officiële circulaire heeft behandeld.

"Er worden stappen ondernomen om de leningsstructuur van het land te veranderen. Zo nodig zullen er nog meer komen, om de leningen op de doelsectoren te richten," zei een ambtenaar die dicht bij de zaak stond.

De ambtenaar voegde eraan toe dat het aandeel van de door de centrale bank gefinancierde leningen aan het midden- en kleinbedrijf is gestegen van 5% aan het begin van het jaar tot 25% en dat dit moet blijven stijgen.

Vrijdag weigerde de centrale bank een verzoek van banken om vreemde valuta aan te houden in plaats van langlopende lira-obligaties.

Leningen aan KMO's, handelaars en exporteurs, alsook voor investeringen en landbouw zijn grotendeels uitgesloten van de strenge nieuwe regels.

KMO's worden door de banken als riskanter beschouwd, maar de kans is groter dat zij meer investeringen zullen doen en meer mensen in dienst zullen nemen, terwijl exporteurs helpen de handelsbalans van het land te verlichten en de uitgeputte deviezenreserves van de centrale bank aan te vullen.

De ondernemingen hebben geklaagd dat de regels sommige sectoren bevoordeelden ten opzichte van andere en de kredietverlening vertraagden op een ogenblik dat de hoge inflatie hun eigen vermogen heeft aangetast, waardoor kredietverlening des te crucialer is geworden.

Terwijl de inflatie tot het hoogste peil in 24 jaar is gestegen, heeft de lira in twee jaar tijd meer dan de helft van zijn waarde ten opzichte van de dollar verloren, wat volgens de meeste economen grotendeels te wijten is aan de renteverlagingen en het economisch wanbeheer.

Het directielid uit de verwerkende industrie, die om anonimiteit verzocht, zei dat de aandelenbehoeften van zijn bedrijf in lira's verviervoudigd waren, terwijl de grondstofprijzen in FX-termen de laatste twee jaar verdubbeld waren.

"Hoe kan een bedrijf onder deze omstandigheden zijn eigen vermogen gebruiken om zijn schuld aan de banken af te lossen," zei hij.