De eerste astronaut van Turkije en drie andere bemanningsleden die Europa vertegenwoordigen werden donderdag vanuit Florida gelanceerd voor een reis naar het Internationale Ruimtestation in de nieuwste commercieel geregelde missie van de Texaanse startup Axiom Space.

Een SpaceX Crew Dragon capsule met het Axiom kwartet aan boord steeg ongeveer een uur voor zonsondergang op vanaf NASA's Kennedy Space Center in Cape Canaveral, en begon aan een geplande 36 uur durende vlucht naar het laboratorium in de ruimte.

De lancering was live te zien op een Axiom webcast.

Verwacht werd dat de autonoom bestuurde Crew Dragon zaterdagochtend vroeg het internationale ruimtestation (ISS) zou bereiken en aan zou meren bij de buitenpost in een baan, zo'n 400 km boven de aarde.

De missie was de derde vlucht van dit type die Axiom, gevestigd in Houston, de afgelopen twee jaar organiseerde. Het bedrijf bouwt verder aan haar activiteiten om astronauten die gesponsord worden door buitenlandse regeringen en privébedrijven in een baan om de aarde te brengen.

Het bedrijf rekent zijn klanten minstens $55 miljoen voor elke astronautenstoel.

De lancering, die oorspronkelijk voor woensdag gepland stond, werd 24 uur uitgesteld om meer tijd te hebben voor laatste inspecties en gegevensanalyse, waaronder een probleem met het parachutesysteem dat gebruikt wordt om de afdaling van de capsule te vertragen voor de landing, aldus Axiom en SpaceX.

Volgens de plannen voor de Axiom-3 missie zal de bemanning ongeveer 14 dagen aan boord van het ISS doorbrengen om meer dan 30 wetenschappelijke experimenten uit te voeren, waarvan de meeste gericht zijn op de effecten van ruimtevluchten op de menselijke gezondheid en ziekten.

Meer symbolisch is de missie een weerspiegeling van het groeiende aantal naties dat zich in een baan om de aarde waagt om wereldwijd prestige, militaire kracht en satellietcommunicatie te verbeteren.

Turkije, al lange tijd kandidaat voor het EU-lidmaatschap, was klaar om toe te treden tot de exclusieve maar groeiende club van ISS-gastlanden door Alper Gezeravc, 44 jaar en veteraan van de Turkse luchtmacht, mee te sturen op de eerste bemande ruimtevlucht van zijn land als Ax-3 missiespecialist.

Hij werd vergezeld door: De Italiaanse luchtmachtkolonel Walter Villadei, 49, de aangewezen piloot van Ax-3; de Zweedse vliegenier Marcus Wandt, 43, een andere missiespecialist; en de gepensioneerde NASA-astronaut Michael López-Alegría, 65, een dubbel Spaans en Amerikaans staatsburger die als missiecommandant optreedt. López-Alegría, een Axiom executive, voerde ook het bevel over de eerste missie van het bedrijf naar het ISS in april 2022.

Axiom noemde de vlucht "de eerste volledig Europese commerciële astronautenmissie" naar het ruimtestation.

In mei 2023 lanceerde Axiom-2 een team van twee Amerikanen en twee Saoediërs, waaronder Rayyanah Barnawi, een biomedisch wetenschapper die de eerste Arabische vrouw werd die ooit in een baan om de aarde werd gestuurd, op een achtdaagse missie naar het ISS.

SpaceX, het particulier gefinancierde raket- en satellietbedrijf van miljardair Elon Musk, levert Axiom's lanceervoertuigen en bemanningscapsules onder contract, net als voor NASA-missies naar het ISS. SpaceX heeft ook de missiecontrole voor haar raketlanceringen vanuit het hoofdkantoor van het bedrijf in de buurt van Los Angeles.

NASA zorgt niet alleen voor de lanceerplaats op Cape Canaveral, maar neemt ook de verantwoordelijkheid op zich voor de astronauten zodra ze een ontmoeting hebben met het ruimtestation.

Axiom, een acht jaar oude onderneming onder leiding van NASA's voormalige ISS-programmamanager, is een van de weinige bedrijven die een eigen commercieel ruimtestation bouwen dat uiteindelijk het ISS moet vervangen, waarvan NASA verwacht dat het rond 2030 met pensioen gaat.

Het ISS werd in 1998 in een baan om de aarde gebracht en is sinds 2000 continu bezet geweest onder leiding van een Amerikaans-Russisch partnerschap dat ook Canada, Japan en 11 landen van het Europees Ruimteagentschap omvat.