Twee jaar van tumult sinds de economieën weer open begonnen te gaan na de COVID hebben de communicatie van centrale banken met de financiële markten, die helpen om beleidsmaatregelen door te geven aan bedrijven en huishoudens, gecompliceerd.
Met een inflatie die al tientallen jaren hoog is en een oorlog in Oekraïne die de economische volatiliteit voedt, hebben mondiale banken zoals de Amerikaanse Federal Reserve en de Bank of Japan vaak moeite gehad om duidelijke en consistente signalen af te geven.
Maar vier analisten vertelden Reuters dat de problemen van de ECB om dit te doen acuter zijn geworden door frequente wijzigingen in haar beleidsboodschap en wat één analist omschreef als een kakofonie van stemmen onder beleidsmakers van de 20 landen die de euro gebruiken.
"Ze zijn gewoon niet consistent in hun communicatie en het uitleggen van hun reactiefunctie," zei Carsten Brzeski, wereldwijd hoofd macro bij de Nederlandse bank ING.
"De boodschap blijft veranderen. Daarom hebben de markten hen opgegeven."
Iets meer dan een jaar geleden probeerde ECB-president Christine Lagarde beleggers ervan te overtuigen dat het verkeerd was om in te zetten op stijgende leenkosten omdat de hoge inflatie van voorbijgaande aard zou blijken te zijn.
Begin februari - nog voordat Rusland Oekraïne binnenviel - erkende ze dat de inflatierisico's toenamen en dat de rente mogelijk zou stijgen.
Nu heeft Lagarde het tegenovergestelde probleem: beleggers geloven haar niet als ze zegt dat de ECB de rente in een snel tempo zal blijven verhogen om de inflatie binnen twee jaar terug te brengen van bijna vijf keer dat niveau nu naar 2%.
De ECB-chef reageert afwijzend en vertelde beleggers vorige week in Davos dat ze "hun standpunten moeten herzien" - waarmee hij nog meer gewicht gaf aan eerdere opmerkingen van Nederlandse en Letse beleidsmakers.
De ECB weigerde commentaar te geven.
"Ze doen hun uiterste best om nu duidelijk te communiceren, maar ze lijden onder de gevolgen van het feit dat ze vorig jaar achter de feiten aanliepen, en dit is de prijs die betaald moet worden voor het zo vaak veranderen van de richtlijnen," zei Piet Haines Christiansen, econoom bij Danske Bank.
INGESLOTEN?
Na een paar maanden vorig jaar waarin de ECB werd bekritiseerd omdat ze niet handelde terwijl andere grote centrale banken dat wel deden, begon het beter te gaan met de ECB.
Een stevig dieet van renteverhogingen die in juli begonnen, stabiliseerde de euro en verhoogde de leenkosten tegen de herfst - precies wat volgens de centrale bank nodig was om de inflatie te verlagen.
Maar in december, toen er tekenen waren dat de inflatie een hoogtepunt bereikte, er een recessie dreigde en de hoofdeconoom van de ECB, Philip Lane, kleinere renteverhogingen in het vooruitzicht stelde, begonnen beleggers te twijfelen aan de wil van de ECB om nog veel langer door te gaan.
De ECB reageerde door tijdens haar vergadering van 15 december nog een aantal renteverhogingen toe te zeggen, zij het met 50 basispunten per stuk in plaats van de 75 basispunten in september en oktober.
Nu de inflatie daalt en er gesproken wordt over kleinere renteverhogingen door de Fed - die vaak invloed heeft op andere centrale banken vanwege de status van de dollar als 's werelds reservemunt - zijn beleggers weer sceptisch.
Volgens de prijzen op de geldmarkt zal de depositorente van de ECB in juli een piek bereiken van 3,3% - een grote daling ten opzichte van de 3,5% die rond de jaarwisseling werd verwacht - met een verlaging in december.
Analisten zeiden dat de ECB zichzelf had ingesloten toen Lagarde vorige maand zei dat ze de rente met 50 basispunten zou verhogen op haar "volgende vergadering, en mogelijk op de vergadering daarna, en mogelijk daarna".
"Met het soort toezegging dat ze deed, verlies je je geloofwaardigheid als je je er niet aan houdt," zei Dirk Schumacher, hoofd Europees macro-onderzoek bij Natixis. "Dat zou voor elke centrale bank een probleem zijn."
Nu de economie van de eurozone het beter doet dan verwacht, vindt hij dat Lagarde haar belofte van december moet laten varen.
TRAAG VAN OORLOG
Lagarde's toezegging verbaasde ECB-kijkers ook, omdat de centrale bank eerder had gezegd dat ze dergelijke publieke voorspellingen - bekend als forward guidance - niet meer zou doen, maar in plaats daarvan elke beslissing zou nemen op basis van binnenkomende gegevens.
"Ze worden geconfronteerd met de tegenstrijdigheid dat ze hebben gezegd dat ze vergadering per vergadering zouden houden, terwijl ze tegelijkertijd hebben toegezegd de rente meerdere keren te zullen verhogen," zei Frederik Ducrozet, hoofd macro-economisch onderzoek bij Pictet Wealth Management.
Maar Christiansen van Danske zei dat de ECB niet altijd zomaar investeerders kan volgen, vooral wanneer de situaties volatiel zijn.
"De ECB heeft niet de luxe om haar visie zo vaak te veranderen als de markten. Dit leidt natuurlijk tot een touwtrekkerij tussen de ECB en de markten over het verhaal," voegde hij eraan toe.
Lagarde's woorden in december waren een compromis om de Raad van Bestuur van de ECB te verenigen, zo vertelden bronnen vorige maand aan Reuters. Sommige leden, zoals Lane, wilden een verschuiving naar kleinere renteverhogingen, terwijl anderen, zoals Isabel Schnabel, een grotere stap wilden.
Schnabel en Lane hebben in het openbaar vaak verschillende meningen over het beleid en Lagarde, die geen econoom is, heeft ervan afgezien om tussen hen te oordelen en heeft in plaats daarvan geprobeerd om de consensus van de Raad van Bestuur weer te geven.
Beleggers weten daarentegen dat een boodschap van Fed-voorzitter Jerome Powell de mening van andere beleidsmakers kan overtroeven, aldus de analisten.
Brzeski van ING zei dat het de ECB ontbreekt aan een duidelijke thought-leader in de raad van bestuur die de markten kan sturen zoals Lagarde's voorganger, Mario Draghi.
"De kakofonie van uiteenlopende stemmen en het gebrek aan duidelijkheid over wie de leidende stem is, blijft de ECB schaden," zei Brzeski.
