WAT WAREN DE DEFINITIEVE RESULTATEN?

In de eerste verkiezingsronde op 14 mei kreeg Erdogan 27,13 miljoen stemmen en zijn rivaal Kilicdaroglu 24,60 miljoen, volgens de officiële resultaten van de Hoge Verkiezingsraad van Turkije. Aangezien geen van de kandidaten meer dan 50% van de stemmen kreeg om zonder meer te winnen, werd een tweede verkiezingsronde gepland op 28 mei. De opkomst in de eerste ronde was 87,04%.

In de tweede ronde haalde Erdogan volgens de officieuze resultaten van het staatsagentschap Anadolu 27,73 miljoen stemmen, meer dan 52% van het totaal, terwijl Kilicdaroglu 25,43 miljoen stemmen kreeg. Volgens de gegevens van Anadolu bedroeg de opkomst op 28 mei 84,22%.

Bij de parlementsverkiezingen van 14 mei won Erdogans islamistisch georiënteerde AK-partij 35,61% van de stemmen, zo'n zeven punten minder dan bij de verkiezingen van 2018. Maar haar alliantie, waaronder de nationalistische MHP, behield een comfortabele parlementaire meerderheid.

WIE WAREN DE KANDIDATEN?

TAYYIP ERDOGAN

Meer dan 20 jaar nadat hij en zijn AKP aan de macht kwamen, verlengde Erdogan zijn ambtstermijn als langstzittende heerser van het moderne Turkije. Zijn sterke optreden in de eerste verkiezingsronde op 14 mei, toen hij erin slaagde nationalistische kiezers te mobiliseren, weerlegde de voorspellingen over zijn politieke ondergang.

Hij heeft Turkije getransformeerd door de 100 jaar geleden gestichte seculiere staat aan te passen aan zijn vrome islamitische visie en tegelijkertijd de macht in zijn handen te consolideren in wat critici zien als een opmars naar autocratie.

KEMAL KILICDAROGLU

Kilicdaroglu was de kandidaat van de belangrijkste zespartijenoppositie en voorzitter van de CHP, die werd opgericht door Mustafa Kemal Ataturk, de stichter van de moderne Turkse staat. Kilicdaroglu kreeg ook de steun van de pro-Koerdische partijen in Turkije die formeel geen deel uitmaakten van de alliantie.

Hij bood de kiezers een inclusief platform en beloofde een democratische reset, inclusief een terugkeer naar een parlementair regeringsstelsel en onafhankelijkheid voor een rechterlijke macht die volgens critici door Erdogan wordt gebruikt om dissidenten te onderdrukken.

WAT STOND ER OP HET SPEL?

Erdogan heeft een mandaat om het land van 85 miljoen mensen, dat lid is van de NAVO, te blijven leiden. De economie van het land zit vast in een crisis van de kosten van levensonderhoud, die volgens analisten grotendeels is veroorzaakt door zijn afwijkend economisch beleid.

Erdogans beleid van lage rente ondanks stijgende prijzen dreef de inflatie vorig jaar op tot 85% en droeg ertoe bij dat de lira de afgelopen tien jaar een tiende van zijn waarde verloor ten opzichte van de dollar.

De lira bereikte maandag nieuwe recorddieptepunten ten opzichte van de dollar nadat Erdogan zijn herverkiezing veilig had gesteld.

Kilicdaroglu had beloofd terug te keren naar een meer orthodox economisch beleid en de onafhankelijkheid van de centrale bank te herstellen.

Critici van Erdogan zeggen dat zijn regering andersdenkenden heeft gemuilkorfd, burger- en mensenrechten heeft uitgehold en de rechterlijke macht en andere staatsinstellingen onder haar controle heeft gebracht, een beschuldiging die door Turkse functionarissen wordt ontkend.

Op het gebied van buitenlandse zaken heeft Turkije onder Erdogan zijn militaire macht in het Midden-Oosten en daarbuiten gebruikt, de banden met Rusland aangehaald en de betrekkingen met de Europese Unie en de Verenigde Staten steeds meer onder druk gezet.

Turkije heeft, samen met de Verenigde Naties, een overeenkomst tussen Moskou en Kiev tot stand gebracht waardoor de Oekraïense tarwe-export vanuit havens aan de Zwarte Zee kan worden hervat, ondanks de Russische invasie van Oekraïne, en Erdogan heeft op 17 mei de laatste verlenging met twee maanden aangekondigd.