Veteranen van de schuldencrisis gaven in april een vermoeide duim omhoog voor plannen om het door de G20 geleide "Common Framework" te stimuleren - een platform dat het proces om overbelaste landen weer op de been te helpen, zou moeten versnellen en vereenvoudigen.
Hoewel Zambia, dat al bijna drie jaar in gebreke blijft, enige vooruitgang lijkt te boeken, blijven veel van de netelige kwesties die tot kritiek op het Common Framework hebben geleid, bestaan.
Eén daarvan is hoe China, nu de grootste bilaterale kredietverstrekker aan de ontwikkelingslanden, de verliezen op zich neemt. Een andere vraag is hoeveel schulden armere landen kunnen dragen nu de ultralage wereldwijde rentetarieven tot het verleden behoren.
Het resultaat is dat landen die hun problematische schulden proberen te herstructureren, op vrijwel dezelfde manier moeten onderhandelen over regelingen op maat als in het verleden.
"Er was optimisme dat er relatief snel een overeenkomst kon worden gesloten," zei professor Eswar Prasad van de Cornell University en voormalig hoofd van de China-divisie van het IMF, verwijzend naar de herstart van het Common Framework in april. "Dat optimisme bleek ongegrond."
Zelfs het nieuws dat de openbare crediteuren van Zambia bereid zijn om een voorstel voor schuldherschikking te doen, nadat het land zijn toevlucht had genomen tot openbare smeekbeden om spoed, was "op zichzelf waarschijnlijk geen doorbraak in de onderhandelingen over het bredere kader voor schuldherschikking," zei Prasad.
De G20-landen lanceerden het "gemeenschappelijk kader" in 2020, toen de COVID-pandemie de financiën van de landen overhoop haalde. Bijna drie jaar later, met Zambia, Tsjaad, Ethiopië en Ghana als deelnemers, moet het nog een groot succes worden.
De belangrijkste strijd is hoeveel schulden landen moeten afschrijven en het overhalen van China, na een decennialange leengolf, in schuldbesprekingen die het ziet als opgezet door westerse mogendheden.
Bij de poging in april om het raamwerk te hervormen, beloofde het IMF om meer informatie eerder te delen, met name over de houdbaarheid van de schuld, en om landen in moeilijkheden meer concessionele financiering te geven.
In ruil daarvoor hoopte men dat China zou terugkrabbelen van de eis dat multilaterale kredietverstrekkers hun "status van bevoorrechte schuldeiser" zouden versoepelen en verliezen op leningen zouden nemen.
Anderen zeiden dat het verre van duidelijk was dat China een aantal van zijn harde eisen had laten varen, waaronder de eis dat multilaterale ontwikkelingsbanken verliezen op leningen zouden nemen.
Noch de People's Bank of China, noch China's Ministerie van Financiën reageerden onmiddellijk op verzoeken om commentaar. In april zei China dat het bereid was om met alle partijen samen te werken aan het Common Framework, maar sindsdien heeft het zich niet meer publiekelijk over de kwestie uitgelaten.
"Er werd een beetje verkeerd bericht over een doorbraak," zei Kevin Gallagher, directeur van het Boston University Global Development Policy Center, en hij voegde eraan toe dat er ook vragen zijn over hoeveel concessionele leningen multilaterale ontwikkelingsbanken kunnen geven.
In een notitie eerder deze maand zeiden analisten van JPMorgan dat ondanks "incrementele veranderingen" in het Common Framework, de kernspanningen bleven bestaan, waardoor debiteurlanden die eraan onderworpen zijn, terughoudender zijn om "preventief de trekker over te halen" om te herstructureren.
Zij schatten dat de staatsobligaties van 21 landen, met een gezamenlijke waarde van $240 miljard, zich nu tegen "noodlijdende" prijzen bevinden.
CONFLICTEN TUSSEN CREDITEUREN
De opname van China in de schoot van de traditionele, door het Westen geleide "Club van Parijs" van crediteurlanden en de "Club van Londen" van particuliere crediteuren zoals pensioen- en hedgefondsen, heeft tot enorme uitdagingen geleid.
Door die opvallende wrijvingen heeft zelfs de Amerikaanse minister van Financiën Janet Yellen China er publiekelijk van beschuldigd een wegversperring te zijn bij het sluiten van overeenkomsten.
Dit heeft de fiscale pijn voor landen als Zambia, dat sinds 2020 in gebreke blijft, vergroot.
"Ik denk dat ze het allemaal een beetje zat zijn omdat ze het gevoel hebben dat ze onder de voet gelopen worden -- gevangen tussen een bredere strijd," zei Thys Louw, portefeuillemanager voor opkomende markten bij Ninety One.
Volgens de Wereldbank heeft Beijing tussen 2010 en 2021 voor zo'n $138 miljard aan nieuwe leningen verstrekt, waardoor haar goedkeuring essentieel is als voorwaarde om IMF-fondsen vrij te spelen. Zambia is China ongeveer $5,9 miljard schuldig, ongeveer 23% van zijn BBP en bijna de helft van de $12,8 miljard aan buitenlandse schuld die het land probeert te herstructureren.
Zambia heeft zelfs de Franse president Emmanuel Macron gevraagd om zijn invloed te gebruiken om te helpen.
"TASTBARE" VOORUITGANG
Het IMF, de Wereldbank en de G20 hebben begin dit jaar de Global Sovereign Debt Roundtable (GSDR) opgericht om het raamwerk te repareren en schuldherstructureringen te versnellen.
Het IMF zei deze maand dat het "tastbare" vooruitgang verwacht tijdens de GSDR-bijeenkomsten in juni.
Louw zei dat de relatief snelle overeenkomst op IMF-personeelsniveau met Ghana en de vooruitgang in Zambia positieve tekenen waren.
"Ik denk dat we nu veel beter begrijpen wat er van iedereen in de kamer wordt gevraagd," zei Louw.
Maar zolang er geen algemeen aanvaard kader is, bevinden landen met schulden zich in onbekend vaarwater en ploeteren ze zich afzonderlijk door elk onderdeel van hun schuldenovereenkomst. En waarnemers merken op dat Ghana nog steeds voor de grotere horde staat om de schuldeisers akkoord te laten gaan met nieuwe voorwaarden.
"Heel vaak laten mensen die betrokken zijn bij deze besprekingen hun optimisme voorgaan op de feiten... en als het er dan op aankomt, wanneer mensen kijken naar wie hoeveel haircut gaat krijgen, beginnen de dingen uit elkaar te vallen," zei Prasad.
"Ik denk dat het gewoon een slijpende onderhandeling gaat worden."
