OXFORD (dpa-AFX) - Een "Gigafactory" van Tata, een e-autofabriek van Stellantis - en nu twee nieuwe e-modellen van Mini: de autolocatie Groot-Brittannië zet zichzelf op de snelle baan. Met massale staatssteun en strenge regels voor fabrikanten zet de regering van premier Rishi Sunak vaart achter de overgang naar elektrische mobiliteit.

Op papier werkt het plan. Terwijl Mini onlangs dreigde om bijna al zijn e-productie naar China te verplaatsen, kondigde de BMW-dochter maandag aan dat het vanaf 2026 twee nieuwe modellen in Oxford zou produceren. Het concern uit München investeert hiervoor het equivalent van 700 miljoen euro en stelt daarmee ook de 4000 banen in de fabrieken in Oxford en Swindon veilig. "Vanaf 2030 zal het productievolume uitsluitend elektrisch zijn," kondigde BMW aan.

Mini, met zijn Union Jack achterlichten, is "een Britse klassieker", zoals Premier Sunak aangaf. "Mini is zich altijd bewust geweest van zijn geschiedenis - Oxford is en blijft het hart van het merk," zei merkbaas Stefanie Wurst. De fabriek viert haar 110e verjaardag in 2023.

Maar er zijn financiële redenen voor de toewijding aan de thuislocatie. De Britse overheid investeert naar schatting 75 miljoen pond in de omschakeling. De miljarden kostende "Gigafactory" van de Tata Group, waartoe het Britse merk Jaguar Land Rover behoort, eist zelfs enkele honderden miljoenen ponden van Londen.

De vraag naar e-auto's in het Verenigd Koninkrijk is groot. "De trendbreuk van elektromobielen wordt steeds zichtbaarder", zegt het Duitse buitenlandse handelsbedrijf Germany Trade and Invest (GTAI) in een niet-gepubliceerde studie die in handen is gekomen van de Deutsche Presse-Agentur. Volgens de studie steeg de vraag naar volledig elektrische voertuigen in de eerste zeven maanden van dit jaar met 38 procent, terwijl het aantal inschrijvingen van dieselauto's op jaarbasis met 17 procent daalde.

Maar het stijgende aantal e-auto's op de Britse wegen is niet alleen te danken aan de toenemende vraag. "De overheid verhoogt ook de druk op fabrikanten, voornamelijk door twee maatregelen", aldus GTAI. Vanaf 2030 is de verkoop van nieuwe auto's met verbrandingsmotor verboden en vanaf 2035 mogen er geen nieuwe hybride voertuigen meer worden aangeboden. Onlangs nog bevestigde premier Sunak dat hij aan het plan zou vasthouden, ondanks de roep om versoepeling vanuit zijn eigen conservatieve kamp.

Het risico voor de fabrikanten is nog groter in het geval van een tweede geplande vereiste. Al in 2024 moeten ze minstens 22 procent van hun verkoop realiseren met elektrische voertuigen. Het quotum wordt vervolgens jaarlijks verhoogd - tot 100 procent in 2035. Het niet halen van het quotum kan leiden tot zware boetes van ongeveer 17.250 euro per voertuig.

Maar van de tien populairste merken uit het voorgaande jaar 2022 heeft nog geen enkele de doelstelling gehaald, zoals GTAI aangeeft. "BMW komt het dichtst in de buurt met een aandeel van 19,5 procent, gevolgd door Hyundai (17,9 procent) en Mercedes (17,7 procent)." Deze fabrikanten zouden een goede kans maken om te voldoen aan de Zero Emission Vehicle Mandate (ZEV Mandate), gezien de snel groeiende vraag naar elektrische auto's en de sterk dalende registraties van verbrandingsmotoren. Er is echter nog geen besluit genomen over het mandaat en experts verwachten dat autofabrikanten zullen lobbyen voor een ruimere termijn.

Het is niet de enige race tegen de klok. De aanscherping van de zogenaamde oorsprongsregels weegt ook op de industrie. Londen en Brussel waren overeengekomen dat vanaf 2024 ten minste 45 procent van de waarde van elektrische auto's uit het VK of de EU moet komen om de voertuigen belastingvrij te kunnen blijven exporteren. "Zonder hun eigen gigafabrieken kunnen Britse fabrikanten hun elektrische auto's alleen belastingvrij naar de EU exporteren als ze de batterijen uit de Unie betrekken", aldus de GTAI-studie. "Dit zou een extreem concurrentienadeel zijn voor het eiland."

Dit komt omdat het Verenigd Koninkrijk vooral een productielocatie is; ongeveer 80 procent van de geproduceerde auto's wordt geëxporteerd, het merendeel naar de EU. De Duitse industrievereniging VDA roept daarom ook op om de huidige oorsprongsregels opnieuw te verlengen./bvi/DP/nas