Het verhaal van de twee vriendinnen - de ene een drop-out, de andere vrolijk haar onderwijs hervattend - is ook het verhaal van miljoenen Oegandese kinderen, aangezien velen maandag weer naar school gingen na een bijna twee jaar durende sluiting van de scholen als gevolg van COVID-19.

De sluiting in het Oost-Afrikaanse land was de langste onderbreking van onderwijsinstellingen ter wereld als gevolg van de pandemie van het coronavirus, volgens de Verenigde Naties.

"Ik ben blij dat ik weer naar school ga. Het is niet gemakkelijk voor mij geweest om zo lang veilig thuis te blijven, maar ik dank God, die mij veilig heeft gehouden," vertelde de 16-jarige Rachael aan Reuters.

"Ik heb er de hele tijd naar verlangd om weer naar school te gaan, zodat ik mijn droomcarrière, accountant worden, kan verwezenlijken."

Maar Oegandese ambtenaren verwachten dat een derde van de kinderen die op school zaten toen de pandemie begon, niet zal terugkeren, wat een zware klap zou kunnen betekenen voor de toekomstperspectieven van de nieuwe generatie in een land met een van de jongste bevolkingen ter wereld en dat al te kampen heeft met hoge werkloosheid en armoede.

De Ugandese autoriteiten baseren hun prognose op het wijdverbreide voorkomen van kinderen die moeten werken om hun familie te helpen de eindjes aan elkaar te knopen, en van tienerzwangerschappen en huwelijken.

Rachaels vriendin Fridah behoorde niet tot de massa's jonge studenten die maandag weer naar de lessen stroomden.

"BEGRAVEN" DROMEN

Fridah had de leeftijd van Rachael toen de lessen sloten. Hoewel zij van biologie en scheikunde hield en ervan droomde dokter te worden, zei zij dat zij die droom "begroef" om haar familie te helpen onderhouden door een baan te vinden. De strenge COVID-19-afsluiting in Oeganda heeft veel gezinnen dieper in de armoede gestort, omdat mensen die onregelmatige baantjes hadden, geen inkomen meer hadden.

Nu vreest Fridah voor haar toekomst.

"Als meisje ben ik bezorgd. Zonder op school te zijn zou ik in de verleiding kunnen komen om te trouwen," zei ze terwijl ze tafels bediende.

"Ik ben hier aan het werk, maar ik weet dat mijn vrienden op dit ogenblik terug naar school gaan of zich daarop voorbereiden. Die gedachte zuigt de energie uit me. Ik voel wat wanhoop en woede."

Een andere 16-jarige in de stad Kayunga, 65 km ten noordoosten van de hoofdstad Kampala, vertelde Reuters dat zij aan dezelfde verleiding ten prooi was gevallen terwijl de scholen gesloten waren.

Sara Nakafero zei dat zij zich verveelde en thuis vastzat toen zij door een oudere man in een verhouding werd gelokt. Weken later dwong haar grootmoeder haar een zwangerschapstest te doen. Zij zei dat zij haar zwangerschap vaak huilend doorbracht.

De tengere tiener vermijdt nu het huis van haar grootmoeder met haar drie maanden oude zuigeling Sumin te verlaten wegens nieuwsgierige buren. "De mensen staren me aan...Telkens als ik rondloop of als ik voor inenting ga, vragen de mensen me: "Is dit kind echt van jou?"," zei Nakafero.

"Ik voel me in verlegenheid gebracht. Ik voel woede."

De sluitingen van scholen hebben, samen met andere strenge maatregelen om de verspreiding van het virus tegen te gaan, geholpen om het aantal COVID-19-doden in Oeganda laag te houden. Het land heeft tot nu toe ongeveer 153.000 gevallen van COVID-19 en ongeveer 3.300 sterfgevallen geregistreerd.

Maar de kinderorganisatie van de Verenigde Naties UNICEF zegt dat de uitschakeling te lang heeft geduurd en te duur is geweest voor de jongeren van Oeganda.

"Miljoenen kinderen dreigen het recht op onderwijs te verliezen," zei Munir Safieldin, de landenvertegenwoordiger van UNICEF in Oeganda. Hij haalde een prognose van een staatsplanbureau aan dat een derde van de leerlingen nooit meer naar school zou gaan.

UNICEF verwacht dat de economische groei en de arbeidsproductiviteit van Oeganda uiteindelijk zullen verminderen door het hoge percentage schoolverlaters dat door de sluiting wordt veroorzaakt, voegde Safieldin eraan toe.