Noord-Ierse DUP blokkeert de nieuwe wetgevende macht van de provincie

De Democratic Unionist Party van Noord-Ierland heeft vrijdag het herstel van een bestuur met gedeelde macht in de door de Britten bestuurde provincie geblokkeerd, toen de nieuwgekozen leden van de Assemblee voor het eerst in de vergaderzaal van Stormont bijeenkwamen.

DUP-leider Jeffrey Donaldson vertelde de verslaggevers dat zijn partij besloten had de verkiezing van een spreker niet te steunen zolang de Britse regering en de Europese Unie geen oplossing hebben gevonden voor de problemen rond het Noord-Ierse protocol dat de post-Brexit handel in de regio regelt.

Britse regeringsministers hebben herhaaldelijk gezegd dat de Europese Unie concessies moet doen inzake het protocol om de unionistische gemeenschap voor zich te winnen. Ierse ambtenaren hebben daar tegenover gesteld dat een duidelijke meerderheid in de Noord-Ierse Assemblee het protocol in grote lijnen steunt.

Volgens het vredesakkoord van Goede Vrijdag van 1998, dat grotendeels een einde maakte aan drie decennia sektarisch bloedvergieten in de regio, moeten nationalisten en unionisten het eens worden over een spreker voordat zij een regering kiezen die de beide gemeenschappen omvat.

Het besluit van de DUP betekent dat de Assemblee niet kan praten over de benoeming van een First en een Deputy First Minister. De partij had al gezegd dat zij de vorming van een uitvoerende macht zou blokkeren.

In een symbolische doorbraak voor het Ierse nationalisme heeft Sinn Fein vorige week de DUP vervangen als de grootste partij van de regio na verkiezingen voor de wetgevende macht.

In een verklaring op de website van de DUP zei Donaldson dat de bezorgdheid van de unionisten over het Protocol voor Noord-Ierland niet louter een politiek gekibbel was, en noemde hij het protocol "een directe uitdaging voor de beginselen die ten grondslag hebben gelegen aan elke overeenkomst die de afgelopen 25 jaar in Noord-Ierland is bereikt."

Toen Groot-Brittannië uit de EU stapte, stemde de regering van premier Boris Johnson in met een pact dat Noord-Ierland effectief binnen de interne markt en de douane-unie van de EU liet, gezien de open grens met EU-lid Ierland.

Daardoor ontstond een douanegrens in zee tussen de rest van het Verenigd Koninkrijk en de provincie, die volgens de pro-Britse gemeenschappen in Noord-Ierland hun plaats binnen het Verenigd Koninkrijk uitholt. Groot-Brittannië zegt nu dat de vereiste bureaucratie ondraaglijk is.

Michelle O'Neill, leider van Sinn Fein in Noord-Ierland, zei dat de DUP, die het vertrek van Groot-Brittannië uit de EU steunde, met haar acties het publiek straft.

"Ze houden het publiek op schandelijke wijze aan het lijntje voor hun Brexit-rommel," zei ze op Twitter.

"Vandaag is de dag dat we een Executive zouden moeten vormen om geld in de zakken van de mensen te stoppen en te beginnen met het repareren van onze gezondheidszorg."