Rechter Thomas Rademaker van het Hooggerechtshof van de staat New York op Long Island oordeelde dat de staatswetgever vorig jaar de mogelijkheid van een gouverneur heeft ingeperkt om decreten uit te vaardigen, zoals een maskermandaat, te midden van een uitgeroepen noodtoestand.

Het was de laatste tegenslag voor ambtenaren van de uitvoerende macht op staats- en federaal niveau. Eerder deze maand blokkeerde het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten het vaccinatie- of testmandaat van president Joe Biden voor grote bedrijven. Een rechter in Texas oordeelde vorige week dat Biden niet kon eisen dat federale werknemers gevaccineerd worden.

Gouverneur Kathy Hochul, een Democraat, heeft gezworen terug te vechten, en zei in een verklaring: "Wij zijn het absoluut niet eens met deze uitspraak, en wij streven elke mogelijkheid na om dit onmiddellijk ongedaan te maken."

"Mijn verantwoordelijkheid als gouverneur is de New Yorkers te beschermen tijdens deze volksgezondheidscrisis, en deze maatregelen helpen de verspreiding van COVID-19 te voorkomen en levens te redden," zei Hochul.

Onenigheid en rechtszaken over mandaten in een aantal staten zijn een brandhaard geworden van de reactie op de pandemie in de Verenigde Staten, waarbij Democraten en Republikeinen vaak verdeeld zijn geraakt.

De voorschriften in de staat New York, waar ongeveer 20 miljoen mensen wonen, omvatten het dragen van maskers in scholen, op het openbaar vervoer en in andere openbare binnenruimten.

Hochul riep vrijwel onmiddellijk de noodtoestand uit, nadat de Wereldgezondheidsorganisatie op 26 november Omicron als een zorgwekkende variant had genoemd.

Op dat ogenblik bedroeg het zeven-daags gemiddelde van nieuwe dagelijkse gevallen in de staat New York ongeveer 6.400. Dat aantal steeg snel tot een piek van 73.815 op 10 januari. Sindsdien is het gedaald tot ongeveer een derde daarvan.

Toen Hochul de regel op 31 dec. oplegde, noemde zij hem tijdelijk. Later verlengde zij de oorspronkelijke vervaldatum van 15 jan. tot 1 febr.

Rademaker schreef dat zijn uitspraak geenszins bedoeld is om de doeltreffendheid, de noodzaak of de eis van maskers als middel of instrument om het COVID-19 virus aan te pakken in twijfel te trekken of anderszins te opiniëren, maar dat "het uitvaardigen van wetten daartoe uitsluitend aan de Wetgevende Macht van de Staat is toevertrouwd."

De Democraten van Hochul hebben grote meerderheden in beide huizen van de wetgevende macht van de staat New York.