Okinawa, een aaneenschakeling van tropische eilanden voor de kust van het zuidwesten van Japan, veel dichter bij Taiwan dan bij Tokio, heeft in de Tweede Wereldoorlog enorme verwoestingen ondergaan. Twee maanden van bloedige gevechten tussen Amerikaanse en Japanse strijdkrachten hebben maar liefst een derde van de bevolking dood achtergelaten. Bijna 30 jaar Amerikaans bewind volgde.

Op 15 mei 1972 werden de eilanden eindelijk aan Japan teruggegeven, wat gezien werd als een hoopvolle stap voorwaarts na de pijnlijke erfenis van de oorlog. Maar vandaag de dag herbergen zij nog steeds het merendeel van de Amerikaanse militaire bases in Japan, een duivelskoopje dat banen heeft opgeleverd, maar ook zorgen heeft gevoed over criminaliteit en militaire ongelukken.

Nu China zich steeds assertiever opstelt in het gebied van de Stille Oceaan en de spanningen rond het nabijgelegen Taiwan, dat Peking als een afvallige provincie beschouwt, toenemen, zijn de Okinawanen bezorgd dat zij opnieuw in de frontlinies terecht zouden kunnen komen - vooral na de Russische invasie in Oekraïne.

"Dit zijn kleine eilanden," zei een demonstrante op het eiland Miyako, waar de nieuwste legerbasis van Japan is gevestigd, die weigerde haar naam te noemen.

"Het opbouwen van een militaire basis zal hen niet beschermen, maar hen eerder tot doelwit van aanvallen maken."

De inwoners van Okinaw hebben het lang kwalijk genomen dat zij de buitenproportionele last moesten dragen van de Amerikaanse bases, en de kwestie heeft af en toe tot massale protesten geleid. Van de 812 Okinawanen die in maart door de openbare omroep NHK werden ondervraagd, zei 56% sterk gekant te zijn tegen de Amerikaanse bases; slechts een kwart van de 1.115 mensen buiten de prefectuur zei hetzelfde.

Premier Fumio Kishida erkende dit, evenals de economische ongelijkheden die er nog steeds voor zorgen dat Okinawa een van de armste gebieden van Japan is, in opmerkingen tijdens een regeringsceremonie in Okinawa.

"Zelfs nu, vijftig jaar later, draagt Okinawa nog steeds een zware last," zei hij. "Wij nemen dit ernstig en zullen ons uiterste best doen om het te verminderen."

De huidige gouverneur van Okinawa, Denny Tamaki, merkte op dat ondanks de kleine oppervlakte van zijn prefectuur, het nog steeds 70% van de Amerikaanse bases in Japan herbergt, en voegde eraan toe: "Wij zijn er nog steeds niet in geslaagd om van Okinawa een eiland van vrede te maken."

In een schriftelijke boodschap prees de Amerikaanse president Joe Biden - die volgende week Japan bezoekt - de bilaterale banden en de gedeelde waarden.

"Ik ben diep dankbaar voor de vastberaden steun van Japan voor democratie, vrijheid en de rechtsstaat en voor de bijdrage van Okinawa aan de bevordering van deze idealen," zei hij.

De spanningen in Okinawa zullen waarschijnlijk verder oplopen, aangezien de wetgevers van Kishida's regerende Liberaal-Democratische Partij (LDP) hebben gezegd dat zij een toezegging willen voor meer defensie-uitgaven, met inbegrip van raketten die doelen op buitenlands grondgebied kunnen raken - raketten die op Okinawa zouden kunnen worden ingezet.

Buiten de ceremonie was de stemming gematigd.

"Wat is er veranderd? Niet veel, eigenlijk," vertelde een man, die een gedenkteken bezocht voor burgers die in de oorlog omgekomen waren, aan NHK.

"We kunnen het niet vieren of blij zijn. Het is gewoon weer een historische mijlpaal."