Meer in het algemeen onderstreept de enquête het hardnekkigste probleem van 's werelds nummer 3 economie na decennia van deflatie: statische lonen die een schadelijke spiraal creëren waarbij consumenten geld oppotten en de economie niet groeit.
Kishida heeft gezegd dat hij de rijkdom breder wil verdelen en dat hij bedrijven heeft opgeroepen de lonen met 3% of meer te verhogen om de consumentenuitgaven te stimuleren. Uit een ontwerp-belastingplan van woensdag bleek dat de regering belastingvoordelen kan weigeren aan bedrijven die hun lonen niet verhogen en de aftrek kan verhogen voor bedrijven die dat wel doen.
Uit de Reuters Corporate Survey - die werd uitgevoerd voordat de details van het belastingplan bekend werden - bleek echter dat bedrijven de druk om de lonen te verhogen wellicht zullen weerstaan, gezien de onzekerheid over de pandemie, de stijgende mondiale grondstofprijzen en een zwakkere yen.
In totaal verwacht 54% van de bedrijven de totale lonen inclusief bonussen volgend boekjaar gelijk te houden, terwijl 4% van plan is de lonen te verlagen. Zo'n 42% verwacht de lonen te verhogen.
Daarentegen ziet 50% van de bedrijven de winst toenemen.
"Wij willen dat de regering bedrijven steunt die hard zijn getroffen door de gevolgen van COVID-19 totdat zij weer op krachten zijn gekomen om de lonen te verhogen", schreef een manager van een bedrijf in de dienstensector in de enquête op voorwaarde van anonimiteit.
Een sprankje hoop voor de productiviteit blijkt uit de enquête: driekwart van de bedrijven zou de winst besteden aan kapitaaluitgaven, gevolgd door onderzoek en ontwikkeling.
Slechts 22% koos loonsverhogingen als optie.
Voor de Corporate Survey werden in de enquêteperiode van 24 november tot en met 3 december ongeveer 500 Japanse grote en middelgrote niet-financiële ondernemingen ondervraagd. Ongeveer 240 bedrijven hebben op de enquête gereageerd.
VERLOREN DECENNIA
De resultaten zijn ook opmerkelijk omdat uit de bedrijvenenquête van vorige maand bleek dat een kleine meerderheid van de bedrijven van plan is de hogere kosten door te berekenen aan de klanten of dat al heeft gedaan, wat erop wijst dat de prijzen eerder zouden kunnen stijgen dan de lonen.
Uit gegevens van de OESO blijkt dat de lonen van Japanse werknemers de afgelopen 30 jaar nauwelijks zijn gestegen. In die periode kende Japan "verloren decennia" van stagnerende groei en verpletterende deflatie.
Het gemiddelde jaarloon in Japan bedroeg in 2020 38.500 dollar, minder dan het OESO-gemiddelde van 49.200 dollar en de meeste G7-landen.
Sinds zijn aantreden in oktober heeft Kishida Japanse bedrijven onder druk gezet om de lonen te verhogen. Hij drong er bij bedrijven waarvan de winsten zijn teruggekeerd naar het niveau van voor de pandemie, op aan om de lonen met 3% of meer te verhogen.
Op de vraag om het bedrag van een geplande loonsverhoging of -verlaging specifiek uit te splitsen, antwoordde slechts 9% dat zij het totale loon van hun werknemers, inclusief bonussen, in het volgende fiscale jaar met 3% of meer zouden verhogen.
In een Reuters-enquête van februari dacht 45% van de bedrijven de totale lonen dit fiscale jaar gelijk te houden, 35% zei ze te zullen verhogen en 21% zei te zullen verlagen.
"Er is geen toekomst voor dit land tenzij heel Japan de lonen gaat verhogen," schreef een manager bij een industriële rubberfabrikant. "Het inperken van de lonen heeft problemen achtergelaten zoals een dalend geboortecijfer."
