In Westminster Abbey, de oorverdovende stilte ter ere van koningin Elizabeth

Terwijl de laatste noten van de aangrijpende trompetfanfare van de Last Post weerklonken rond de gewelfde plafonds van de historische Westminster Abbey in Londen, heerste er een diepe stilte in de majestueuze gotische kathedraal.

In het gebouw waar duizend jaar lang de vorsten van Engeland en later Groot-Brittannië zijn gekroond, begraven en getrouwd, stonden presidenten, premiers, koningen, koninginnen, sultans en een keizer met gebogen hoofd stil.

Wereldleiders en hoogwaardigheidsbekleders uit ongeveer 200 landen en gebieden, waarvan sommige elkaar openlijk vijandig gezind waren, verenigden zich kort voor twee minuten stilte als blijk van eerbetoon bij de staatsbegrafenis van de Britse koningin Elizabeth.

Er was geen geschuifel met de voeten, nauwelijks een kuchje.

"Weinig leiders ontvangen de uitstorting van liefde die wij hebben gezien," zei Justin Welby, de aartsbisschop van Canterbury en hoofd van de Anglicaanse gemeenschap, in zijn preek. Het verdriet van de dag werd niet alleen gedeeld door mensen in Groot-Brittannië, maar over de hele wereld, zei hij.

Sommige leden van de familie van koningin Elizabeth stonden met pijn op hun gezicht achter haar kist aan in de abdij. Prins Edward, de jongste zoon van Elizabeth, haalde even een witte zakdoek tevoorschijn om de tranen weg te vegen.

Toen de massale rijen pijpers en trommelaars, die de stoet leidden die Elizabeths kist vanuit de nabijgelegen Westminster Hall naar de abdij bracht, dichterbij kwamen en het geluid luider werd, was voelbaar dat dit een historisch moment was.

Elizabeth, die in 1952 koningin werd, zorgde voor een bijna unieke, blijvende band met de moderne wereld uit de donkere dagen van de Tweede Wereldoorlog; de oudste en langst regerende monarch van Groot-Brittannië, en een regeringsperiode van 70 jaar die slechts één keer eerder in de wereldgeschiedenis werd overtroffen.

POST-IMPERIALE VORSTIN

Als eerste post-imperiale monarch van haar land had Elizabeth een groot deel van haar regeerperiode het Britse Rijk zien verdwijnen, waardoor de woorden van de eerste hymne op haar begrafenis bijzonder treffend waren: "Zo zij het, Heer; uw troon zal nooit, zoals de trotse wereldrijken, voorbijgaan."

Velen in Groot-Brittannië zeggen dat zij als koningin een "zachte macht" is blijven uitoefenen, onkwantificeerbaar maar reëel, een vermogen om te fascineren, zoals blijkt uit de wereldwijde opkomst en reacties op haar dood en begrafenis. Critici zeggen dat het een land is dat zich vastklampt aan zijn verleden.

Maar onder de aanwezigen, van royalty's en soldaten in ceremoniële uniformen die meer passen bij een voorbij tijdperk, was er een voorproefje van de ingrijpende sociale en politieke veranderingen die de afgelopen zeven decennia hadden plaatsgevonden.

Niet lang nadat ze koningin was geworden, moest haar jongere zus prinses Margaret haar plannen om met een gescheiden man te trouwen opgeven, omdat dat te schandalig werd gevonden. Nu waren onder de genodigden voor haar begrafenis degenen die zij had geëerd voor hun werk met de LGBTQ+ gemeenschap.

Elizabeth, zei Welby, had haar leven gewijd aan dienstbaarheid, en Groot-Brittannië begint nu aan zijn toekomst zonder haar als boegbeeld, wat tot vragen leidt in binnen- en buitenland over wat de toekomst zou kunnen brengen.

Bij haar dood bleef zij de koningin van 15 landen, maar sommige daarvan, zoals Jamaica en de Bahama's, hebben aangegeven dat zij zich willen aansluiten bij Barbados, dat vorig jaar zijn banden met de Britse troon heeft verbroken, en een republiek willen worden.

Voor de leiders van die landen was de begrafenis van maandag waarschijnlijk niet alleen een afscheid van Elizabeth, maar ook een afscheid van de monarchie.