Verwacht wordt dat in 60% van de landen de verhouding tussen de overheidsschuld en het bruto binnenlands product (bbp) tot 2028 zal dalen na de COVID-gerelateerde pieken, maar in een aanzienlijk aantal grote economieën, waaronder Brazilië, China en de Verenigde Staten, neemt de verhouding tussen de overheidsschuld en het bbp snel toe.
Volgens Vitor Gaspar, directeur van de afdeling Fiscale Zaken van het IMF, steeg de wereldwijde overheidsschuld in 2020 tot bijna 100% van het bbp, waarna deze in 2022 de sterkste daling in 70 jaar liet zien, hoewel deze ongeveer 8 procentpunten boven het niveau van vóór de pandemie bleef.
In plaats van te normaliseren, zal de ratio dit jaar naar verwachting weer gaan stijgen tot 99,6% van het bbp in 2028, het laatste jaar van de prognosehorizon van het IMF.
"Er is een aanzienlijk aantal grote geavanceerde economieën, grote opkomende markteconomieën, waar de overheidsschuldquote naar verwachting snel zal groeien en deze lijst van landen omvat Brazilië, China, Japan, Zuid-Afrika, Turkije, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk," vertelde Gaspar aan Reuters. "En de dominante invloed komt van de twee grootste economieën."
In ontwikkelingslanden met lage inkomens was de stijging van de schuldquote tijdens de pandemie daarentegen zeer gematigd, en de verwachting is dat deze de komende jaren zal dalen tot het niveau van voor de pandemie, zei hij. Strengere begrotingsbeperkingen en toenemende voedselonzekerheid hadden de armoedebestrijding vertraagd en verdere vooruitgang op weg naar de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties belemmerd, aldus het IMF in zijn Fiscal Monitor-rapport.
DE "DOEMLUS" VERMIJDEN
In de toekomst moeten alle landen hun fiscale en monetaire beleid nauw op elkaar afstemmen om de inflatie te bestrijden en buffers op te bouwen die in geval van een crisis kunnen worden gebruikt, aldus Gaspar, die opmerkte dat landen zonder voldoende buffers in geval van een crisis langere en diepere recessies doormaken.
Het IMF waarschuwde in zijn rapport dat de risico's groot zijn en dat het verminderen van de kwetsbaarheid van de schuld een "topprioriteit" moet zijn, vooral in ontwikkelingslanden met lage inkomens, waar 39 landen al in of bijna in schuldennood verkeren.
Volgens het rapport hebben recente bankproblemen in de Verenigde Staten en Zwitserland het risico op een uitdijende financiële crisis vergroot, waardoor de balansen van de overheidssector nog meer onder druk zouden komen te staan als de overheid te hulp zou schieten.
Om zich te wapenen tegen verdere en verergerende problemen, moeten toezichthouders overwegen hun kaders voor crisisbeheer en hun regelingen voor het omgaan met instellingen in moeilijkheden te versterken.
"Tot de ergst mogelijke crises behoren crises waarbij je tegelijkertijd een financiële crisis en een staatsschuldcrisis hebt, en dat is iets wat wordt aangeduid als de doom loop", aldus Gaspar. "Doemlussen moeten worden vermeden."
Zolang de financiële risico's onder controle zijn, is de strijd tegen de inflatie de grootste prioriteit, zei hij, en hij voegde eraan toe dat een strakker begrotingsbeleid ook de vraag zou kunnen afremmen, waardoor de behoefte aan agressievere renteverhogingen zou afnemen.
