2021-2022: twee erg verschillende jaren

In 2021 werd opmerkelijk veel geld uitgegeven aan fusies en acquisities. Een recordaantal van 131 megadeals (transacties ter waarde van 5 miljard dollar of meer) werd afgesloten (*EY). Wereldwijd telden wij in 2021 65.000 transacties (*PwC) van uiteenlopende omvang. Dat was een historische stijging van 24 % ten opzichte van 2020. Bedrijven in de gezondheidszorg bleven niet achter: hoewel het totale bedrag aan transacties in 2021 daalde ten opzichte van 2020, ging het aantal transacties wel omhoog.

In 2022, met alle geopolitieke en economische onzekerheden die dat jaar met zich meebracht, ging die groei stokken. Alle sectoren samengenomen is het aantal fusies en acquisities ten opzichte van het recordjaar 2021 met 17 % in volume en met 37 % in waarde gedaald, en bedroeg nog 3.300 miljard (3,3 biljoen) dollar. De trend volgend hebben bedrijven in de medtech en de biotech hun grote fusie- en overnameplannen in 2022 op een laag pitje gezet, met 11 transacties van meer dan 1 miljard dollar, tegen 21 megafusies in 2021, volgens Ernst & Young. 

Wij zetten hier een deel van de belangrijkste bewegingen in de sector sinds januari 2022 op een rijtje. Naast de overnames van branchespelers door sectorgenoten zijn er ook de acquisities door privé-investeerders en grote bedrijven. 

De komst van privé-investeerders en niet-sectorspelers

Het zal je niet ontgaan zijn dat privé-investeerders en grote groepen die niet actief zijn in de gezondheidssector het potentieel van deze industrie met argusogen zijn gaan volgen. Wanneer die tendens precies begon, is niet onmiddellijk te achterhalen, maar we herinneren ons allicht allemaal de breedschalige aandacht die Apple kreeg toen het bedrijf zijn ambities op dit gebied aankondigde. 

Nu even terug naar de kern van de zaak. In 2021 waren transacties door privé-investeerders goed voor 45 % van de totale waarde van de transacties, tegen 30 % in de vijf jaar daarvoor. 

Die dynamiek zette zich voort in 2022. Zo nam Apollo Global Management in augustus een belang in GI Alliance, het Amerikaanse netwerk van gastro-enterologen, en nam Clayton, Dubilier & Rice het belang van 60 % van Humana in de divisies Hospice en Personal Care van dochterbedrijf Kindred at Home over. 

Er zijn veel factoren die fusies en acquisities, en met name in de gezondheidssector, nog altijd in de hand werken.

Contanten in overvloed

Ten eerste moet worden opgemerkt dat beursintroducties in het huidige beursklimaat niet in de mode zijn. De opdoffer die de laatste nieuwkomers moesten verwerken en de mislukkingen van veel SPACS deden het enthousiasme van potentiële kandidaten afkoelen. Daarbij komt het scepticisme ten aanzien van China, gekoppeld aan een aantal investeringsbeperkingen op bepaalde markten. Nu investeerders, banken en durfkapitaalspelers op zoek zijn naar andere bestemmingen voor hun kapitaalstromen, hebben zij in fusies en overnames een geschikt doel gevonden. 

Hetzelfde geldt voor de grote farmabedrijven. Bedrijven als Pfizer, Moderna, BioNTech en zelfs AstraZeneca, onmetelijk rijk geworden met de verkoop van vaccins of covidbehandelingen, weten met hun liquide middelen geen raad. 

Een bijzonder veelbelovende sector

Voor spelers in de medtech- en biotechsector bieden overnames de mogelijkheid om de bedrijfsstrategie te verfijnen en/of goed presterende spelers in te lijven. Wanneer mastodonten een sectorgenoot overnemen, nemen zij nieuwe pijplijnen van  geneesmiddelen, nieuwe technologieën of behandelingen over en vergroten ze hun klantenbestand en geografische voetafdruk. Zij richten zich ook op parallelle markten, zoals de thuiszorg, de zorg op afstand en op zorgplatforms. 

Bovendien zitten grote bedrijven in de gezondheidssector, net als in de tech overigens, vaak vast aan processen en zijn zij afhankelijk van overnames van kleine start-ups om wendbaarder te worden of meer innovatieve activiteiten te ontplooien waarvoor veel onderzoek is vereist en waar de concurrentie hevig is. 

In de huidige context stellen overnames grote farmabedrijven ook in staat tekorten aan arbeidskrachten of problemen in de toeleveringsketen aan te pakken door het personeel en de activa van hun overnamedoelwit te absorberen. Zij krijgen zo ook nieuw talent of ervaren managementteams in handen en kunnen ze op die manier het vertrouwen van de aandeelhouders vergroten. 

Ten slotte vergemakkelijken fusies synergieën doordat activiteiten worden gebundeld: exploitatiekosten gaan omlaag en de productie gaat omhoog. 

Voor groepen buiten de sector, zoalsAmazon of Apple, is de gezondheidszorg als een hoorn des overvloeds. Deze groepen zullen hun technologieën en innovaties kunnen gebruiken om nieuwe gezondheidstools, medische platforms en apparatuur voor het opvolgen van patiënten te ontwikkelen, marktaandeel in deze sector te verwerven en deze tools aan hun bestaande producten te koppelen. 

We zien overigens ook dat bedrijven als Johnson & Johnson of GSK divisies afsplitsen. De bedoeling daarvan is om waarde terug te geven aan de aandeelhouders door een winstgevende activiteit zelfstandig naar de beurs te brengen. 

Niet te verwaarlozen risico's 

Fusies en acquisities zijn nooit zonder risico. 

De bedrijfsleiding moet ze goed kunnen verantwoorden. Een gebrek aan duidelijke richting, een slechte integratie van de nieuwe entiteit of het risico dat de gefuseerde onderneming versnipperd raakt, schrikken beleggers af. 

Een van de risico's waarmee aandeelhouders bij elke fusie- en overnametransactie worden geconfronteerd, is de reglementering. Het is niet ongewoon dat mededingingsautoriteiten zich tegen een transactie verzetten om monopolieposities te voorkomen. Overnemers moeten juridisch dus goed beslagen de arena betreden. 

De groep moet ook over voldoende liquiditeiten beschikken, aangezien met sommige overnames in de gezondheidszorg grote bedragen zijn gemoeid. Zo zette Pfizer zijn handtekening onder het definitieve akkoord voor de overname van Seagen voor een bedrag van 43 miljard dollar. Door de stijgende rente en de inflatie zullen de giganten de aandeelhouders gerust moeten stellen over hun contante middelen of hun vermogen om geld te lenen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat bedrijven voor dit soort aankopen een beroep doen op de steun van beleggingsfondsen. 

Ten slotte is het zoeken naar synergieën weliswaar essentieel bij fusies en acquisities maar niet noodzakelijkerwijs vanzelfsprekend. De integratie van teams, protocollen, instrumenten en platforms vereist een duidelijke visie en een beheerste implementatie.

Autoriteiten betreuren soms de grote consolidatie in de sector. Tussen 1995 en 2015 is een zestigtal dominante bedrijven in de sector teruggebracht tot slechts tien, wat volgens het Amerikaanse senaatslid Elizabeth Warren tot hogere prijzen en minder innovatie heeft geleid. Overigens liet de Handelscommissie van de Verenigde Staten, die zich zorgen maakt over concurrentiebeperkende praktijken, al weten dat zij haar methoden om fusies en acquisities in de sector van de biofarmaceutica te onderzoeken, gaat herbekijken. 

Mooie vooruitzichten voor 2023 

2023 zou geen uitzondering mogen zijn in het ontluikende landschap van de fusies en acquisities in de gezondheidssector. Door de val van de markten en het leeglopen van de biotechzeepbel zijn de aandelenkoersen van kleine medische bedrijven gekelderd, waardoor ze plots een doelwit zijn dat betaalbaarder is geworden. 

De grote farmabedrijven beschikken nog altijd over erg veel contanten en moeten hun expertise op het gebied van zeldzame ziekten en geavanceerde technologieën vergroten. Analisten verwachten dan ook een nieuwe golf van fusies en overnames in de sectoren farma en gezondheid. Zo doen er geruchten de ronde dat Vertex Pharmaceuticals, Madrigal Pharmaceuticals of zelfs Mirati Therapeutics overgenomen zouden kunnen worden.