Op de Sheikh Shaban begraafplaats, de oudste van het gebied, woont het gezin van Kamilia Kuhail in een door haar man gebouwd huis aan de oostelijke rand van het terrein, dat de graven bedekt van twee onbekende mensen wier resten nu onder de fundamenten begraven liggen.

"Als de doden konden praten, zouden ze ons zeggen: wegwezen hier," zei Kuhail, die al 13 jaar met haar man en een gezin van nu zes kinderen op de begraafplaats in het centrum van Gaza woont.

Bezoekers moeten drie treden afdalen om in het schaars ingerichte huis te komen, waar ze een sterke geur aantreffen die Kuhail de "geur van de dood" noemt.

Haar kinderen, die kleine bedragen verdienen met het brengen van water naar begrafenisceremonies, blijven hun ouders vragen wanneer ze weg kunnen van de begraafplaats.

"Ik word soms uitgenodigd door vrienden van school, maar ik kan ze hier niet uitnodigen, daar ben ik te verlegen voor", zegt de 12-jarige dochter Lamis.

De druk op de ruimte op de begraafplaats weerspiegelt de toenemende druk op het land in Gaza, een smalle strook tussen Egypte en Israël die van beide kanten wordt geblokkeerd en al jaren te kampen heeft met een toenemende demografische crisis. De bevolking zal in de komende 30 jaar meer dan verdubbelen tot 4,8 miljoen en de grond raakt nu al op.

De concurrentie om het schaarse onroerend goed in Gaza is hevig, met een steeds toenemende vraag naar zowel woningen als landbouwgrond om de groeiende bevolking te helpen voeden, die 14.000 nieuwe woningen per jaar nodig heeft, aldus onderminister van Huisvesting Naji Sarhan.

Zelfs de doden worden getroffen: hun rustplaatsen staan niet alleen onder druk van krakers, maar ook van een groeiende bevolking die nergens anders heen kan.

"We staan voor een dilemma bij het vinden van grond om graven te bouwen, vanwege de realiteit van Gaza en de bevolkingsgroei," zei Mazen An-Najar, van het ministerie van Waqf en Religieuze Zaken van Gaza, dat toezicht houdt op 64 begraafplaatsen in de enclave.

"De behoefte wordt elk jaar groter en groter. Er moet gebouwd worden en we hebben begraafplaatsen en graven nodig," zei hij.

CONCURRENTIE

Met zoveel concurrerende eisen is de behoefte aan meer begraafplaatsruimte op de prioriteitenlijst komen te staan, vooral gezien de herhaalde oorlogen die duizenden woningen hebben beschadigd.

Het Waqf-ministerie heeft al 24 begraafplaatsen gesloten die hun capaciteit hadden bereikt, hoewel veel families hun doden blijven begraven op de oude begraafplaatsen in de buurt van hun huizen.

"Het is verboden om hier te begraven en het is moeilijk om een plek te vinden, maar de mensen luisteren niet," zei Khaled Hejazi, een Waqf-bewaker op de Sheikh Radwan begraafplaats in Gaza.

"Ik probeer ze tegen te houden, maar het lukt niet."

Najar zei dat ze nieuwe begraafplaatsen hebben toegewezen in de andere vier steden van het gebied, maar dat ze nu onmiddellijk een vervanging moeten vinden voor de grootste begraafplaats in het noorden van Gaza stad, waar ongeveer 750.000 mensen wonen.

"Die is bijna vol, en misschien vinden we over drie of vier jaar geen grond meer om te gebruiken voor begrafenissen," zei hij.