Vertegenwoordigers van het Europees Parlement en van EU-regeringen bereikten een akkoord na nachtenlange besprekingen over EU-wetten die samen het Nieuwe Pact inzake Migratie en Asiel worden genoemd en volgend jaar van kracht zouden moeten worden.
Hier volgen de details van het EU-akkoord, de belangrijkste kwesties en wat er nu gaat gebeuren.
WAAROM IS HET BELANGRIJK?
Sinds meer dan een miljoen mensen - meestal op de vlucht voor de oorlog in Syrië - het blok verrasten door het in 2015 via de Middellandse Zee te bereiken, hebben de EU-lidstaten elkaar de schuld gegeven van de opvang van de nieuwkomers.
Het blok heeft sindsdien de buitengrenzen en de asielwetgeving aangescherpt en deals gesloten in het Midden-Oosten en Noord-Afrika om meer mensen daar te laten blijven. Uit gegevens van de EU blijkt dat in 2020 minder dan 100.000 illegale migranten Europa binnenkwamen, maar dat is het afgelopen jaar gestegen tot meer dan 250.000.
Het blok hoopt dat een lagere onregelmatige immigratie de EU-landen in staat zou stellen om opnieuw samen te werken om de taak van het opvangen van aankomende vluchtelingen en migranten gelijkmatiger te verdelen.
HOE PAKT HET NIEUWE PACT DAT AAN?
Elk EU-land krijgt een deel toegewezen van de 30.000 mensen die het blok op elk moment per jaar moet opvangen in zijn gezamenlijke migratiesysteem.
Dit wordt berekend op basis van de grootte van het BBP en de bevolking van het land, het aantal illegale grensoverschrijdingen, waaronder reddingsoperaties op zee, en meer.
Landen die geen mensen willen opnemen, kunnen hun gastlanden ook helpen met geld (minstens 20.000 euro per persoon per jaar), uitrusting of personeel.
WAT IS ER NOG MEER NIEUW?
De overeenkomst introduceert een nieuwe versnelde grensprocedure voor mensen die waarschijnlijk geen asiel krijgen, om te voorkomen dat ze jarenlang in de EU blijven.
Hun aanvragen worden binnen maximaal 12 weken behandeld en als ze worden afgewezen, moeten ze binnen nog eens 12 weken naar hun land van herkomst worden teruggestuurd.
Dit mechanisme zou van toepassing zijn op iedereen die als gevaarlijk wordt beschouwd, niet meewerkt of afkomstig is uit landen met een laag percentage asielaanvragen in de EU, zoals India, Tunesië en Turkije.
EU-landen zouden de versnelde procedure ook kunnen toepassen op mensen die in zee worden opgepikt, die worden betrapt terwijl ze illegaal proberen binnen te komen of die asiel aanvragen aan de grens van een land in plaats van vooraf.
ZAL HET IN DE PRAKTIJK WERKEN?
Voordat ze er uiteindelijk mee instemden, vroegen Italië en Griekenland zich af of het nieuwe systeem wel werkbaar zou zijn, gezien de weigering van sommige landen om mensen op te vangen.
De zuidelijke landen maken zich zorgen dat ze overspoeld worden, terwijl de landen die verder van de buitengrenzen van het blok liggen, vaak treuzelen met het toelaten van nieuwkomers en het enige tijd duurt voordat complexe solidariteitsregelingen werken.
Een andere uitdaging is het nauwlettend in de gaten houden van het verkeer van mensen als ze eenmaal binnen de Europese zone van vrij verkeer zijn.
WELKE ANDERE PROBLEMEN ZIJN ER, EN WIE IS ER TEGEN DE OVEREENKOMST?
Volgens rechtengroeperingen dreigt het plan de tragische taferelen van enkele jaren geleden op de Griekse eilanden te doen herleven door meer overvolle migratiekampen aan de rand van de EU te creëren.
Ze zeiden dat het nieuwe plan zou kunnen leiden tot langdurige detentie van minderjarigen en bekritiseerden het als gericht op het weghouden van mensen in plaats van het helpen van mensen in nood.
Kritiek kwam ook van Hongarije en de voormalige regering van Polen, de luidste stemmen van de EU tegen immigratie uit het Midden-Oosten en Afrika.
Warschau heeft geweigerd om de voornamelijk islamitische nieuwkomers op te nemen, maar heeft wel onderdak geboden aan miljoenen Oekraïners die de oorlog in Rusland ontvluchtten.
WAT KOMT HIERNA?
Het pact wordt vanaf 2024 geïmplementeerd, maar het kan twee jaar duren voordat het volledig van kracht is.
